Πότε νιώσατε τελευταία φορά υπερήφανος ως Ελληνας;
To 2011, όταν εμφανίστηκε το σύνθημα «Grèce générale», που εκφράζει το μήνυμα του απλού Γάλλου πολίτη: «Η Ελλάδα έχει γίνει πειραματόζωο… Η καταστροφή έρχεται και στη Γαλλία… Να δούμε πότε θα αντιδράσουμε όπως οι Ελληνες». «Ο Ελληνας χορεύει με τα χέρια ανοιχτά προς τα αστέρια. Ο Ελληνας είναι ζωντανός…» λέει o εκφωνητής σε ένα πρόσφατο φιλμ για την κατάσταση στην Ελλάδα και συμπυκνώνει το λόγο για τον οποίο πρέπει να είμαστε περήφανοι.
Σε τι σας έκανε καλύτερο η διεθνής εμπειρία σας;
Να κατανοώ τον απέναντί μου και τον διπλανό μου. Να επικοινωνώ σε μια γλώσσα που δεν είναι η μητρική μου. Να σκέφτομαι και να εκφράζω έννοιες που τις μοιράζομαι με Ευρωπαίους, Αραβες, Αφρικανούς, Ασιάτες, Αμερικανούς, χριστιανούς, μουσουλμάνους, εβραίους. Να γιατρεύω ανθρώπους και να μπορώ να καταλάβω τον πόνο μέσα από τα μάτια τους.
Τι πιο πολύτιμο σας έδωσε η ελληνική παιδεία;
«…φτενό στα πόδια σου το χώμα για να μην έχεις πού ν’ απλώσεις ρίζα και να τραβάς του βάθους ολοένα και πλατύς επάνου ο ουρανός για να διαβάζεις μόνος σου την απεραντοσύνη. Αυτός ο κόσμος ο μικρός, ο Μέγας!» Στους στίχους αυτούς συμπυκνώνεται η ελληνική παιδεία μου. Οι δάσκαλοί μου, η ένταξή μου στο μαθητικό και φοιτητικό κίνημα μου έδωσαν τις βάσεις για να καταλάβω τι γίνεται στον κόσμο, να προχωρήσω στην επιστήμη μου, να προκόψω στη ζωή μου και… να θαυμάζω μόνος μου την απεραντοσύνη.
Πού υπερέχουμε και σε τι υστερούμε ως Ελληνες;
Η διαφορετικότητά μας δεν γίνεται με όρους υπεροχής ή υστέρησης. Εχουμε πολιτιστικά χαρακτηριστικά που σε άλλους αρέσουν και σε άλλους όχι, αλλά αυτά δεν τα θεωρώ πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματα σε σχέση με άλλους λαούς.
Πώς θα γίνει πιο ανταγωνιστικό το ελληνικό πανεπιστήμιο;
Οταν ξεκίνησα την καριέρα μου στο πανεπιστήμιο Pierre et Marie Curie, η επίσημη… φιλολογία μιλούσε για το υποβαθμισμένο ελληνικό πανεπιστήμιο. Αυτό δεν εμπόδισε ούτε εμένα ούτε άλλους συναδέλφους μου να εξελιχθούμε επαγγελματικά στα «καλύτερα» ευρωπαϊκά ή αμερικανικά πανεπιστήμια. Να ξαναδιατυπώσουμε λοιπόν το ερώτημα. Η ανταγωνιστικότητα είναι σύμφυτη με την έννοια του προϊόντος και της «επιχείρησης». Το βασικό ερώτημα είναι εάν η γνώση είναι προϊόν και το πανεπιστήμιο επιχείρηση. Εδώ πρέπει να γίνει η αντιπαράθεση. Με αφετηρία ότι η γνώση είναι κοινωνικό αγαθό, η αναζωογόνηση του πανεπιστημίου πρέπει να στηρίζεται στη δημοκρατική οργάνωση, στην επαρκή χρηματοδότηση από δημόσιους πόρους, στη σύνδεση με την κοινωνία – και όχι αποκλειστικά με τις επιχειρήσεις όπως γίνεται σήμερα.
Τι θα κάνατε για να δώσετε ώθηση στην ελληνική καινοτομία;
Ανοικοδόμηση του παραγωγικού ιστού της χώρας σε διαφορετική κατεύθυνση από αυτήν που πήρε μεταπολεμικά και με άλλες κοινωνικές δυνάμεις στην ηγεσία. Για να αναδυθούν οι νέες παραγωγικές δυνάμεις, χρειάζεται το κράτος να ενισχύσει τη συγκρότηση συνεταιριστικών δραστηριοτήτων. Εδώ το πανεπιστήμιο μπορεί να παίξει επιτελικό ρόλο. Είναι επιτακτική ανάγκη να προκύψει ένα νέο όραμα, που θα ανακόψει τη διάλυση του πανεπιστημίου, τη μαζική μετανάστευση της νεολαίας και τη «διαρροή εγκεφάλων», που οδηγεί την Ελλάδα σε δραματική αποπτώχευση.
Η έννοια της αριστείας πού εκφράζεται στην Ελλάδα;
Στους ανθρώπους του μόχθου, χειρωνακτικού και πνευματικού, που δουλεύουν σε δύσκολες συνθήκες και προσπαθούν να συντηρήσουν την οικογένειά τους με αξιοπρέπεια. Η αριστεία υπάρχει στο 27% των ανέργων, στο 32% των φτωχών, που κρατούν το κεφάλι ψηλά και θέλουν τα παιδιά τους να έχουν μια καλύτερη μοίρα.
Τι ουσιαστικό μπορούν να δώσουν στη χώρα οι διακεκριμένοι του εξωτερικού;
Να συμβάλουν στην προοδευτική ανοικοδόμηση της χώρας. Να βοηθήσουν τη νεολαία να έρθει σε επαφή με τους χώρους όπου παράγεται γνώση.
Τι θα συμβουλεύατε έναν συνάδελφό σας που παραμένει και βιώνει την ελληνική πραγματικότητα;
Συλλογικότητα, αλληλεγγύη και αγώνα. Ο αγώνας των δυνάμεων της εκπαιδευτικής κοινότητας και του Εθνικού Συστήματος Υγείας, για να σωθεί η δημόσια εκπαίδευση και υγεία, πρέπει να είναι νικηφόρος, γιατί θα δώσει ελπίδα και προοπτική στους λαούς της Ευρώπης.
Βγήκε κάτι θετικό από την κρίση – και ποιο είναι;
Απομυθοποιήθηκε ο νεοφιλελευθερισμός και η παράνοια του νεοπλουτισμού που διαχύθηκε στον λαό την τελευταία εικοσαετία. Σχηματίστηκαν δίκτυα κοινωνικής αλληλεγγύης, κοινωνικά ιατρεία, αγορές χωρίς μεσάζοντες.
Με τι προϋποθέσεις θα γυρίζατε στην πατρίδα;
Δεν έχω φύγει. Εργάζομαι στο Παρίσι, αλλά το ένα πόδι μου είναι στην Ελλάδα.
Ποια ελληνική συνήθειά σας κρατήσατε;
Να ταξιδεύω – ο Ελληνας είναι ταξιδευτής.
Ο Ελληνας ήρωάς σας.
Ολοι εκείνοι, Ελληνες και μετανάστες, που δουλεύουν με χαμηλά μεροκάματα σε δύσκολες και συχνά ανθυγιεινές συνθήκες, για να μεγαλώσουν με αξιοπρέπεια τα παιδιά τους.
Σταθμοί στη ζωή του
1985
Αποφοιτά από το 1ο Λύκειο Θεσσαλονίκης.
1991
Αποφοιτά από την Ιατρική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
1999
Γίνεται διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Pierre et Marie Curie (Paris VI).
2008
Γίνεται αναπληρωτής καθηγητής Αιματολογίας-Αιμόστασης στο Πανεπιστήμιο Pierre et Marie Curie (Paris VI) και διευθύνει τον τομέα Θρόμβωσης – Αιμόστασης του Service d’Hématologie Biologique του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Tenon.
Παιχνίδι με τις λέξεις
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Το λιμανάκι του Μαγγανίτη στην Ικαρία.
Το πρόσωπο που νοσταλγώ.
Τον πατέρα μου.
Η γεύση που συχνά ανακαλώ.
Τα ντολμαδάκια της μητέρας μου.
Η πιο ελληνική μου λέξη.
Εντάξει…
Τι παίρνω μαζί μου φεύγοντας από την Ελλάδα.
Μια βαλίτσα μικρή, για να επιστρέψω σύντομα.