Η Αθηνά Κούρτη είναι καθηγήτρια Παιδιατρικής στο Πανεπιστήμιο Emory στην Ατλάντα των ΗΠΑ. Στις 17/12 θα δώσει διάλεξη στο πλαίσιο της ημερίδας του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων «Ιατρικός Συνεδριακός Προορισμός», στο Αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου.
Πότε νιώσατε τελευταία φορά υπερήφανη ως Ελληνίδα;
Συνεχώς. Ιδιαίτερα έντονα το νιώθω κάθε φορά που έρχομαι σε επαφή με το ελληνικό έργο, είτε επισκεπτόμενη μουσεία σε διάφορα μέρη του κόσμου, είτε διαβάζοντας Ελληνες ποιητές, είτε, πρόσφατα, παρακολουθώντας σε μαγνητοσκόπηση τη «Μυθωδεία» του Βαγγέλη Παπαθανασίου.
Σε τι σας έκανε καλύτερη η διεθνής εμπειρία σας;
Με έκανε δυνατότερη, αλλά ταυτοχρόνως και πιο ανεκτική στη διαφορετικότητα.
Τι πιο πολύτιμο σας έδωσε η ελληνική παιδεία;
Την επαφή με τα ελληνικά γράμματα, με την αρχαία σκέψη και τη νεοελληνική λογοτεχνία και ποίηση.
Πού υπερέχουμε και σε τι υστερούμε ως Ελληνες;
Από τη φύση της χώρας μας και από την παράδοση του πολιτισμού μας έχουμε προικιστεί με αγάπη για τη γνώση, την ομορφιά και την αρμονία, κάτι που έχει τροφοδοτήσει και την επιστημονική και καλλιτεχνική δημιουργία. Κοιτάξτε πόσοι μεγάλου βεληνεκούς Ελληνες στοχαστές και καλλιτέχνες έχουν συμβάλει στον παγκόσμιο πολιτισμό συγκριτικά με τον πληθυσμό μας – γεγονός που συνεχίζεται και σήμερα. Από την άλλη πλευρά, θα μπορούσαμε να αυξήσουμε την περιβαλλοντική μας ευαισθησία και τις καθημερινές εκφράσεις σεβασμού, ευγένειας και αλληλεγγύης.
Πώς θα γίνει πιο ανταγωνιστικό το ελληνικό πανεπιστήμιο;
Εάν κατορθώσει να κρατήσει τους πιο ταλαντούχους ανθρώπους, αντί να τους αφήνει «εκτός». Η εμπειρία μου μου έχει δείξει ότι η Ελλάδα γεννά εξαίρετους επιστήμονες, επιχειρηματίες και δημιουργούς, αλλά τους περισσότερους θα τους βρείτε στο εξωτερικό.
Τι θα κάνατε για να δώσετε ώθηση στην ελληνική καινοτομία;
Λιγότερη γραφειοκρατία και μεγαλύτερη ελευθερία και διαφάνεια.
Η έννοια της αριστείας πού εκφράζεται στην Ελλάδα;
Σε κάθε μαθητή που θέτει υψηλούς στόχους και προσπαθεί σκληρά να τους φτάσει, σε κάθε εργαζόμενο που προσπαθεί να κάνει τη δουλειά του όσο το δυνατόν καλύτερα σε οποιονδήποτε τομέα, σε κάθε επιστήμονα και καλλιτέχνη που παράγει έργο ουσιαστικής δημιουργίας. Η αριστεία είναι ιδανικό και εσωτερική ανάγκη, όσο αντίξοες και αν είναι οι συνθήκες της εξωτερικής πραγματικότητας.
Τι ουσιαστικό μπορούν να δώσουν στη χώρα οι διακεκριμένοι του εξωτερικού;
Αυτοί που έχουν διακριθεί στο εξωτερικό είναι συνήθως άτομα υψηλού δυναμισμού και δημιουργικότητας. Μπορούν να προσφέρουν πολλά στη χώρα, καθώς έχουν επιτύχει σε περιβάλλοντα πιο ανταγωνιστικά. Γνωρίζουν τον τρόπο και την ηθική της εργασίας και έχουν την τεχνογνωσία και τη δικτύωση ώστε να στήσουν προγράμματα ουσιαστικής έρευνας, να διδάξουν κατάλληλα τους νεότερους, να ενεργοποιήσουν συνεργασίες με ιδρύματα του εξωτερικού και να διεκδικήσουν προγράμματα χρηματοδότησης της έρευνας επίσης από το εξωτερικό.
Τι θα συμβουλεύατε έναν συνάδελφό σας που παραμένει και βιώνει την ελληνική πραγματικότητα;
Ο,τι θα συμβούλευα και έναν συνάδελφό μου στο εξωτερικό. Να δίνει τον καλύτερο εαυτό του, να είναι αισιόδοξος, να στοχεύει ψηλά, να επιμένει.
Βγήκε κάτι θετικό από την κρίση – και ποιο είναι;
Αυτό θα το δείξει η ιστορία πολύ αργότερα. Αυτήν τη στιγμή είναι δύσκολο κανείς να δει κάτι το θετικό. Δεν πρόκειται μόνο για κρίση οικονομική, αλλά και για κρίση κοινωνική, και κρίση αξιών. Ισως η συνειδητοποίηση από τους Ελληνες ότι πρέπει να βλέπουν τα πράγματα με πιο κριτικό μάτι και να είναι περισσότερο αυτάρκεις.
Με τι προϋποθέσεις θα γυρίζατε στην πατρίδα;
Εάν μπορούσα να εξακολουθήσω να παράγω ουσιαστική ιατρική έρευνα. Θα γύριζα, επίσης, εάν η πατρίδα με καλούσε να βοηθήσω τη βιοϊατρική ανάπτυξη στους τομείς όπου μπορώ να το κάνω.
Ποια ελληνική συνήθειά σας κρατήσατε; Τον τρόπο οδήγησης.
Ο Ελληνας ήρωάς σας.
Ο Οδυσσέας.
Παιχνίδι με τις λέξεις
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Την άμμο των Κυκλάδων.
Το πρόσωπο που νοσταλγώ.
Η γιαγιά μου.
Η γεύση που συχνά ανακαλώ.
Η μαγειρική της μαμάς μου.
Η πιο ελληνική μου λέξη.
Φιλότιμο.
Τι παίρνω μαζί μου φεύγοντας απ’ την Ελλάδα.
Ενα καινούργιο ελληνικό βιβλίο.
Σταθμοί στη ζωή της
1990: Πτυχίο με άριστα από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και διδακτορική διατριβή στην Ανοσολογία στο Ινστιτούτο Pasteur.
1994: Ειδικότητα Παιδιατρικής στο αμερικανικό Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, στη Βαλτιμόρη.
1997: Εξειδίκευση στην Παιδιατρική Λοιμωξιολογία στο Πανεπιστήμιο Emory, στην Ατλάντα των ΗΠΑ.
2001: Παράλληλα με την κλινική δουλειά στο Emory, αναλαμβάνει καθήκοντα κλινικής έρευνας στο Αμερικανικό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (CDC), με κλινικές μελέτες διεθνώς.
2013: Eκλέγεται καθηγήτρια Παιδιατρικής στο Πανεπιστήμιο Emory. Hγείται της ομάδας κλινικής έρευνας στο Εθνικό Κέντρο Πρόληψης Χρόνιων Νόσων στο CDC.