Ο Κωνσταντίνος Δροσάτος είναι επ. καθηγητής Φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή (Pharmacology Metabolic Biology Laboratory) του πανεπιστημίου Temple, Φιλαδέλφεια, ΗΠΑ. Μέλος και πρ. πρόεδρος (2012-2014) του Παγκόσμιου Ελληνικού Βιοϊατρικού Συλλόγου, που αριθμεί 2.000 μέλη σε 30 χώρες, και ιδρυτής (2004) του Συλλόγου Ελλήνων Βιοεπιστημόνων ΗΠΑ.
Πότε νιώσατε τελευταία φορά υπερήφανος ως Ελληνας;
Σε ένα συνέδριο στις ΗΠΑ τον Αύγουστο του 2014, όταν, συζητώντας με έναν σημαντικό επιστήμονα του ερευνητικού πεδίου μου, του είπα ότι ανησυχώ για το μέλλον της Ελλάδας λόγω της τρέχουσας οικονομικής και ηθικής κρίσης. Τότε ο Urutia είπε: «Ολοι ανησυχούμε και είναι υποχρέωσή μας να βοηθήσουμε την Ελλάδα να ξεπεράσει την κρίση, γιατί της χρωστάμε ολόκληρο τον τρόπο σκέψης του δυτικού πολιτισμού που θεμελιώθηκε από τις αρχές της ελληνικής φιλοσοφίας για τη διερεύνηση της γνώσης και της αλήθειας».
Σε τι σας έκανε καλύτερο η διεθνής εμπειρία σας;
Με δίδαξε την αξία της πίστης στην προσπάθεια και την ταπεινότητα. Δουλεύοντας σε μερικά από τα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου, έμαθα πως, ό,τι κι αν πετύχει κάποιος, πάντοτε υπάρχει πολύς δρόμος μέχρι την κορυφή, που μόνο με συνεχή προσπάθεια και έλλειψη έπαρσης μπορεί να καλυφθεί.
Τι πιο πολύτιμο σας έδωσε η ελληνική παιδεία;
Την αίσθηση πως όλοι οι νέοι έχουμε αναλάβει την υψηλής ευθύνης αποστολή να φανούμε αντάξιοι της ιστορίας της πατρίδας μας, που έδειξε ότι οι Ελληνες πέτυχαν επιτεύγματα όταν αυτά φάνταζαν για όλους απίθανα.
Πού υπερέχουμε και σε τι υστερούμε ως Ελληνες;
Υπερέχουμε στην ευρηματικότητα και την ικανότητα της ύψιστης παραγωγής έργου ανά άτομο. Υστερούμε στην ικανότητα να συνεργαζόμαστε καταμερίζοντας ευθύνες και αρμοδιότητες ως ομάδα για την επίτευξη του στόχου χωρίς να διεκδικούμε ο καθένας ξεχωριστά την πρωτοκαθεδρία. Οποτε αξιοποιήσαμε τα προτερήματα και υπερβήκαμε τις αδυναμίες μας, πετύχαμε αυτό που τραγούδησε ο Διονύσης Σαββόπουλος: «Μέχρι τα ουράνια σώματα/με πομπούς και με κεραίες/φτιάχνουν οι Ελληνες κυκλώματα κι ιστορία οι παρέες».
Πώς θα γίνει πιο ανταγωνιστικό το ελληνικό πανεπιστήμιο;
Με τακτική ροή κονδυλίων έρευνας και εκπαίδευσης και την κατανομή τους με κριτήριο την εκπαιδευτική και ερευνητική αριστεία, όπως αυτές κρίνονται μέσα από καθιερωμένες διαδικασίες αξιολόγησης που ισχύουν σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου.
Τι θα κάνατε για να δώσετε ώθηση στην ελληνική καινοτομία;
Αξιολόγηση ερευνητών για το έργο τους. Στοχευμένη υποστήριξη των αρίστων με σταθερή χρηματοδότηση. Δημιουργία θεματικών επιστημονικών συστάδων (clusters), που θα διευκολύνουν την αλληλεπίδραση ερευνητών συναφών πεδίων, αλλά και με χρηματοδότες/επενδυτές/εταιρείες.
Η έννοια της αριστείας πού εκφράζεται στην Ελλάδα;
Υπάρχουν μεμονωμένοι πυρήνες αριστείας, κυρίως σε ερευνητικά ιδρύματα αλλά και σε πανεπιστήμια που παράγουν έρευνα, η οποία είναι ανταγωνιστική και αναγνωρίσιμη σε διεθνές επίπεδο.
Τι ουσιαστικό μπορούν να δώσουν στη χώρα οι διακεκριμένοι του εξωτερικού;
Αμεσα, τεχνογνωσία, δυνατότητα για συνεργασίες με ακαδημαϊκά ιδρύματα και πρόσβαση σε πρόσωπα με δύναμη σε κέντρα λήψης αποφάσεων. Μακροπρόθεσμα, μπορεί να λειτουργήσουν ως πρότυπα για τις επόμενες γενιές, οι οποίες χρειάζεται να πιστέψουν πάλι στην αξία της προσπάθειας.
Τι θα συμβουλεύατε έναν συνάδελφό σας που παραμένει και βιώνει την ελληνική πραγματικότητα;
Να διευρύνει τον ζωτικό χώρο δράσης του μέσα από συνεργασίες με αξιόλογες επιστημονικές ομάδες της Ελλάδας αλλά κυρίως του εξωτερικού. Να μην υιοθετήσει ποτέ τη νοοτροπία ότι στην επιστημονική πραγματικότητα της χώρας δεν μπορούν να γίνουν μεγάλα πράγματα και, παραμερίζοντας τις μετριότητες, να παραδειγματιστεί από τους επιστήμονες που έδρασαν στην Ελλάδα και απέδειξαν το αντίθετο.
Βγήκε κάτι θετικό από την κρίση – και ποιο είναι;
Μέρος της κοινωνίας συνειδητοποίησε ότι χρειάζεται ουσιαστική αλλαγή νοοτροπίας, διακυβέρνησης και οικονομικής διαχείρισης, για να λειτουργεί η χώρα δίχως εξαρτήσεις από εξωτερικούς παράγοντες.
Με τι προϋποθέσεις θα γυρίζατε στην πατρίδα;
Δύο μόνο προϋποθέσεις: να νιώθω ότι μπορώ να είμαι το ίδιο παραγωγικός όπως είμαι στο εξωτερικό και ότι θα μπορώ να προσφέρω στην οικογένειά μου δυνατότητες εκπαίδευσης υψηλής ποιότητας.
Ποια ελληνική συνήθειά σας κρατήσατε;
Διαβάζω πρώτα τα ελληνικά και μετά τα διεθνή νέα.
Ο Ελληνας ήρωάς σας.
Ο Οδυσσέας.
Παιχνίδι με τις λέξεις
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Το πιο μικρό ελληνικό όνομα, Ζωή, το όνομα της συζύγου μου.
Το πρόσωπο που νοσταλγώ.
Οι γονείς μου, η αδελφή μου και η οικογένειά της και, κυρίως, η ανιψιά και πνευματική μου κόρη, η Υρώ.
Η γεύση που συχνά ανακαλώ.
Φρέσκο ψάρι.
Η πιο ελληνική μου λέξη.
Αριστεία.
Τι παίρνω μαζί μου φεύγοντας από την Ελλάδα.
Βιβλία, εφημερίδες και… τυρόπιτες.
Σταθμοί στη ζωή του
1975: Γεννιέται στην Αθήνα στις 3 Δεκεμβρίου.
1995: Εισαγωγή στο Τμήμα Βιολογίας του ΑΠΘ.
2002: Μετάβαση στις ΗΠΑ ως μεταπτυχιακός φοιτητής του Παν. Κρήτης για Master και διδακτορικό στο εργαστήριο του Βασίλη Ζαννή στο Boston University.
2010: Γάμος με τη Ζωή Ταμπακάκη.
2014: Εναρξη λειτουργίας της ερευνητικής του ομάδας στην Ιατρική Σχολή του πανεπιστημίου Temple των ΗΠΑ.