Ο Ταγίπ Ερντογάν προσβλέπει σε μεγάλη νίκη του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) στις βουλευτικές εκλογές, ώστε να προκύψει μια ευρεία κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ικανή να ανοίξει τον δρόμο για αναθεώρηση του Συντάγματος, μέσα από την οποία ο πρόεδρος προσδοκά να ενισχύσει τις εξουσίες του, παρότι το ίδιο το ΑΚΡ αντιμετωπίζει αρνητικά αυτή την προοπτική, τονίζει στην «Κ» ο γνωστός Τούρκος ακαδημαϊκός, Σόλι Οζέλ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Kadir Has, αρθρογράφος στη Habertürk και αναλυτής του German Marshall Fund. Ο κ. Οζέλ επισημαίνει το ενδεχόμενο ο Αχμέτ Νταβούτογλου να είναι ο χαμένος των εκλογών, αν το ΑΚΡ τις κερδίσει αλλά απολέσει την αυτοδυναμία, ενώ εκτιμά ότι δεν θα υπάρξουν αλλαγές στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και επισημαίνει ότι η εκλογή Ακιντζί στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας έχει αλλάξει τα δεδομένα στο Κυπριακό.
– Τι σημαίνουν οι εκλογές για την κυβέρνηση Νταβούτογλου;
– Το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης δεν βλέπει με ενθουσιασμό την προοπτική μετεξέλιξης του υφιστάμενου πρωθυπουργοκεντρικού συστήματος διακυβέρνησης σε προεδρικό, όπως το φαντάζεται και το επιθυμεί ο Ερντογάν. Το ΑΚΡ, ίσως, προτιμά να παραμείνει στην εξουσία χωρίς όμως αρκετές έδρες, ώστε να μην είναι σε θέση να αλλάξει το Σύνταγμα.
– Για τον Ερντογάν;
– Σε ό,τι αφορά τον ίδιο τον Ταγίπ Ερντογάν, επενδύει πολλά σε αυτή την προοπτική ενός προεδρικού συστήματος. Χωρίς την εξασφάλιση 330 εδρών, δεν μπορεί να μετεξελιχθεί μέσα από τις συνταγματικές διαδικασίες στον ισχυρό πρόεδρο που θέλει να είναι. Γι’ αυτό θα πιέσει προς αυτή την κατεύθυνση. Σε μια τετρακομματική Βουλή (που θα προκύψει αν εισέλθει το κουρδικό HDP), θα είναι κάπως αποδυναμωμένος.
– Ποιοι είναι οι στόχοι των κομμάτων της αντιπολίτευσης;
– Τα δύο κόμματα της αντιπολίτευσης, το CHP (σοσιαλδημοκρατικό) και το MHP (εθνικιστικό), δεν έχουν καμιά προοπτική αναρρίχησης στην εξουσία. Αυτό στο οποίο προσβλέπουν είναι το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
– Πώς θα επηρεάσει το αποτέλεσμα την ισχύ του Νταβούτογλου;
– Ο Αχμέτ Νταβούτογλου θα επιθυμούσε την επιλογή που νομίζω ότι προτιμά και το ΑΚΡ, δηλαδή νίκη, αλλά όχι με υπερβολικά μεγάλο αριθμό εδρών. Ενα πρώτο ερώτημα είναι αν θα συμβεί αυτό, και ένα δεύτερο αν, σε μια τέτοια περίπτωση, θα μπορέσει ο Νταβούτογλου να επιβιώσει ως πρωθυπουργός έπειτα από ένα αποτέλεσμα το οποίο ο Ερντογάν θα σπεύσει να αποτιμήσει ως ήττα. Αμφιβάλλω ότι ο Νταβούτογλου θα τα καταφέρει. Μπορεί, τελικά, να αποδειχθεί ο χαμένος των εκλογών.
– Θα αλλάξει κάτι στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ή στο Κυπριακό;
– Αμφιβάλλω ότι θα υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Οσο για το Κυπριακό, ο Μουσταφά Ακιντζί είναι ένα διαφορετικό ον, και μένει να δούμε πώς θα συμπεριφερθεί ο Αναστασιάδης.
– Πώς διαγράφονται οι σχέσεις με την Ε.Ε.;
– Οι σχέσεις με την Ε.Ε. και για τις δύο πλευρές είναι ουσιαστικά μια κοροϊδία. Η Ε.Ε. ως ολότητα και σίγουρα οι μεγάλες χώρες δεν έχουν καμιά πρόθεση να δεχθούν στους κόλπους τους την Τουρκία, ιδιαίτερα αυτή την Τουρκία. Ετσι, θα περιορισθούμε στην Τελωνειακή Ενωση και ίσως στη σύμβαση για το διατλαντικό εμπόριο.
– Με τις ΗΠΑ;
– Αυτή η κυβέρνηση έχει ήδη κάνει βήματα να καλοπιάσει το ΝΑΤΟ, αλλά στο θέμα της χρήσης της βάσης του Ινσιρλίκ και πιθανώς στο ζήτημα της αντιμετώπισης του ISIS και του Ασαντ τούς χωρίζει τεράστια απόσταση.