Για τον κίνδυνο ακόμη και αν υπάρξει συμφωνία αυτή να μην αποδειχθεί ικανή να αντιστρέψει την πορεία της Ελλάδας προς την έξοδο από το ενιαίο νόμισμα, εάν δεν γίνουν άμεσα όλες οι σωστές κινήσεις, προειδοποιεί σε συνέντευξή του στην «Κ» ο Μοχάμεντ Ελ Εριάν, επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος της Allianz, στην οποία ανήκει το μεγαλύτερο κεφάλαιο διαχείρισης ομολόγων στον κόσμο, με επενδύσεις που ανέρχονται σε 1,6 τρισ. δολάρια. Σε αυτό το πνεύμα υπογραμμίζει ότι «δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο και δεν υφίστανται περιθώρια για διολισθήσεις».
Παράλληλα, επισημαίνει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να προετοιμάσει και ένα σχέδιο Β. που, μεταξύ άλλων, θα περιλαμβάνει μερική ή ολική εθνικοποίηση των τραπεζών και μέτρα για αντιμετώπιση της αυξανόμενης ανθρωπιστικής καταστροφής.
– Πώς αποτιμάτε την κατάσταση;
– Κάθε μέρα που περνάει το «απότομο πάγωμα», που προκάλεσε το κλείσιμο των τραπεζών, επιδεινώνει ακόμη περισσότερο την οικονομική και χρηματοπιστωτική κατάσταση, σε βαθμό που οι πολιτικοί, εντός και εκτός Ελλάδος, να κινδυνεύουν να απολέσουν τον έλεγχο των εξελίξεων στην Ελλάδα και αυτό ανεξαρτήτως του τι θα αποφασίσουν τελικά.
– Ποιες ακριβώς είναι οι επιπτώσεις της επιδείνωσης της κατάστασης;
– Εκτός από το βαρύ ανθρώπινο κόστος, δυσχεραίνει το περιβάλλον σε σχέση με δύο προκλήσεις που ούτε η Ελλάδα ούτε οι Ευρωπαίοι εταίροι της μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τα τελευταία χρόνια. Κατ’ αρχάς αυξάνει το εύρος και το βάθος των οικονομικών και θεσμικών μεταρρυθμίσεων που πρέπει να εφαρμόσει η ελληνική κυβέρνηση με μακροπρόθεσμο ορίζοντα και βιώσιμο τρόπο και ταυτόχρονα τις καθιστά πιο επείγουσες και περίπλοκες. Επίσης, καθιστά πιο επείγουσα την ανάγκη για έγκαιρη και μεγάλη εξωτερική χρηματοδότηση από τους πιστωτές.
– Με την αντιμετώπιση του ζητήματος του χρέους;
– Ναι, συμπεριλαμβανομένης και μιας βαθύτερης ανακούφισης του χρέους.
– Ποιον βλέπετε ως σημαντικότερο κίνδυνο;
– Οι άμεσοι κίνδυνοι που απειλούν τη συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη υπερβαίνουν κατά πολύ την πιθανότητα αποτυχίας των διαπραγματεύσεων. Φέρνουν στο προσκήνιο το ενδεχόμενο, ως απόρροια της επιδεινούμενης κατάστασης στο εσωτερικό της χώρας, ακόμη και αν υπάρξει συμφωνία, αυτή να μην αποδειχθεί ικανή να αντιστρέψει την πορεία της Ελλάδας προς την έξοδο από το ενιαίο νόμισμα. Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο και δεν υφίστανται περιθώρια για διολισθήσεις.
– Τι άλλο μπορεί να κάνει η ελληνική κυβέρνηση;
– Λόγω όλων αυτών, η ελληνική κυβέρνηση χρειάζεται να προχωρήσει πέρα από την προσπάθειά της να καλύψει τη διαφορά που τη χώριζε από τους Ευρωπαίους εταίρους. Πρέπει, επίσης, να αναπτύξει ένα συνολικό σχέδιο Β, που θα μπορεί να τεθεί άμεσα σε εφαρμογή εάν δεν επιτραπεί πλέον στην Ελλάδα να είναι πλήρες λειτουργικό μέλος της Ευρωζώνης, είτε λόγω της απροθυμίας είτε λόγω της αδυναμίας των εμπλεκομένων μερών.
– Σε ποια βάση θα πρέπει να κινείται ένα τέτοιο σχέδιο Β;
– Θα πρέπει να εστιάσει σε τέσσερα κρίσιμα ζητήματα:
Πρώτον, στην αποκατάσταση της λειτουργίας της οικονομίας, συμπεριλαμβανομένου και του ανοίγματος του τραπεζικού συστήματος μέσω μιας άμεσης ανακεφαλαιοποίησης με τη χρήση ενός νέου ή παράλληλου νομίσματος. Σε αυτό το σενάριο ίσως χρειαστεί μερική ή ολική εθνικοποίηση των τραπεζών.
Δεύτερον, στον περιορισμό των αναπόφευκτων χρηματοπιστωτικών και νομικών αναταράξεων που σχετίζονται με αλλαγή στο καθεστώς λειτουργίας.
Τρίτον, στην ταχεία κινητοποίηση για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης ανθρωπιστικής καταστροφής. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να ενισχυθεί το δίχτυ ασφαλείας για τις πιο ευάλωτες ομάδες της ελληνικής κοινωνίας.
Τέταρτον, στην άμεση προώθηση με τους Ευρωπαίους εταίρους του νέου καθεστώτος που θα διέπει τη σχέση των δύο μερών, είτε αυτό αφορά συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ενωση (αν και όχι στην Ευρωζώνη) είτε μια ειδική Συμφωνία Σύνδεσης με την Ε.Ε.
Το ότι η Ελλάδα είναι ευάλωτη στις ενέργειες των πιστωτών δεν θα πρέπει να μεταφρασθεί σε πλήρη απώλεια ελέγχου της μοίρας της.