Ο Μάρκος Ζαχαριάδης κάνει έρευνα και διδάσκει ως επίκουρος καθηγητής Οικονομικά και Διοίκηση της Τεχνολογίας και της Καινοτομίας κυρίως στους τομείς χρηματοπιστωτικών αγορών και τραπεζικής στο Warwick Business School.
Πότε νιώσατε τελευταία φορά υπερήφανος ως Ελληνας;
Οταν ακούω ξένους να χρησιμοποιούν ελληνικές λέξεις, να επαινούν την ελληνική φιλοξενία και την ομορφιά της χώρας και να αναφέρονται στον πολιτισμό και την ιστορία της.
Σε τι σας έκανε καλύτερο η διεθνής εμπειρία σας;
Οταν συναναστρέφεσαι και δουλεύεις με κορυφαία ονόματα στον τομέα σου δεν μπορεί παρά να υιοθετείς υψηλά στάνταρ και να κυνηγάς το καλύτερο. Είμαι ευγνώμων που μου δόθηκε αυτή η ευκαιρία στην καριέρα μου και εύχομαι να την αξιοποιήσω σωστά.
Τι πιο πολύτιμο σας έδωσε η ελληνική παιδεία;
Μια σφαιρική γνώση. Τα χρόνια στο ελληνικό (πειραματικό) σχολείο και το πανεπιστήμιο μου έδωσαν το «γνώθι σαυτόν», με βοήθησαν να καταλάβω τις δυνατότητές μου και τι με ελκύει επαγγελματικά – ήταν η καλύτερη προετοιμασία για το εξωτερικό.
Πού υπερέχουμε και σε τι υστερούμε ως Ελληνες;
Είμαστε ευφυής, ευρηματικός και πρακτικός λαός αλλά με μεγάλο εγωισμό, ενώ η αυτοκριτική λείπει τελείως από το λεξιλόγιό μας. Κατηγορούμε για τα δεινά μας τους πολιτικούς, το κράτος, τους Ευρωπαίους, τις προνομιούχες τάξεις, τους «βολεμένους» και συνήθως οποιονδήποτε έχει περισσότερα από εμάς.
Πώς θα γίνει πιο ανταγωνιστικό το ελληνικό πανεπιστήμιο;
Με αξιολόγηση, αυτονομία, αξιοκρατία, περισσότερους και βαθύτερους δεσμούς με τη βιομηχανία και τον επιχειρηματικό κόσμο μέσα και έξω από τη χώρα. Με το να εγκαταλειφθεί η λογική της οικογενειοκρατίας και της δοσοληψίας και να υπάρξει διαφάνεια.
Τι θα κάνατε για να δώσετε ώθηση στην ελληνική καινοτομία;
Η καινοτομία κατά κύριο λόγο αποκτά σάρκα και οστά μέσα από το επιχειρείν, οπότε για να ενισχυθεί πρέπει να δοθούν κίνητρα για επιχειρηματικές πρωτοβουλίες που θα οδηγήσουν στην ίδρυση νεοφυών επιχειρήσεων, όχι μόνο στον ιδιωτικό τομέα αλλά και στα πανεπιστήμια. Ακόμη, απαιτείται μείωση της γραφειοκρατίας, ευελιξία των εργασιακών σχέσεων, εφαρμογή φορολογικών και οικονομικών κινήτρων, αλλά και επικέντρωση σε στρατηγικούς για την οικονομία τομείς -τουρισμός, τρόφιμα, ναυτιλία, εναλλακτικές μορφές ενέργειας- ώστε να γίνουμε πιο ανταγωνιστικοί.
Η έννοια της αριστείας πού εκφράζεται στην Ελλάδα;
Προσδιορίζεται μόνο συγκριτικά και προαπαιτεί κάποιου είδους αξιολόγηση και επιβράβευση για αυτούς που ξεχωρίζουν. Εάν εξαιρέσουμε το μαθησιακό περιβάλλον, η διάκριση, και κατά προέκταση η αξιολόγηση, είναι όροι που σπανίζουν σε άλλους τομείς και αποφεύγονται συστηματικά.
Τι ουσιαστικό μπορεί να δώσουν στη χώρα οι διακεκριμένοι του εξωτερικού;
Σίγουρα τεχνογνωσία και εισαγωγή ιδεών που λειτουργούν αποτελεσματικά σε άλλες χώρες. Ωστόσο ευελπιστώ σε ένα κύμα επαναπατρισμού που θα δώσει νέα πνοή στον τόπο και διάθεση για αλλαγή – δυστυχώς, όμως, για την ώρα μόνο εξάγουμε μυαλά, δεν εισάγουμε.
Τι θα συμβουλεύατε έναν συνάδελφό σας που παραμένει και βιώνει την ελληνική πραγματικότητα;
Να αναζητήσει συνεργασίες με ερευνητικά ιδρύματα του εξωτερικού. Υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για έρευνα κι εάν έχει όρεξη για δουλειά θα βρει ανταπόκριση.
Βγήκε κάτι θετικό από την κρίση – και ποιο είναι;
Ανέδειξε τις ελλείψεις σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο. Συχνά η αντίδρασή μας στις δύσκολες εξελίξεις ήταν σαν μικρού παιδιού, χωρίς ιδιαίτερη σκέψη για τις επιπτώσεις των επιλογών μας αλλά και για την ανάληψη ευθυνών. Επίσης, το έντονο έλλειμμα ηγετών που να μπορούν να οδηγήσουν τη χώρα μπροστά –η πολυπόθητη ελπίδα δεν ήρθε ποτέ και από πουθενά– ίσως αποτελεί ένα καλό μάθημα για να ξανασκεφτούμε πού πραγματικά μπορούμε να ελπίζουμε.
Με τι προϋποθέσεις θα γυρίζατε στην πατρίδα;
Εάν έβρισκα μια ουσιαστική ενασχόληση που να καλύπτει τις ανάγκες της οικογένειάς μου αλλά και να συνεισφέρει στο κοινωνικό σύνολο.
Ποια ελληνική συνήθειά σας κρατήσατε;
Να αγκαλιάζω και να φιλάω τον κόσμο αλλά και να υπάρχει πάντα τυρί φέτα στο ψυγείο μας.
Ο Ελληνας ήρωάς σας.
Δυσκολεύομαι να χαρακτηρίσω κάποιον «ήρωα», αλλά υπάρχουν χαρακτηριστικά στον πατέρα μου που πάντοτε θαύμαζα: φειδωλός στα σχόλιά του, ακέραιος και πάντοτε ηθικός στις συναλλαγές του, με μεγάλη αγάπη για τη δουλειά του. Ενας άνθρωπος που η γνώμη του μετράει.
Σταθμοί στη ζωή του
1981
Γέννηση στην Πάτρα. Εκεί θα σπουδάσει μετά το λύκειο: στο τοπικό Οικονομικό Πανεπιστήμιο.
2006
Διδακτορικό στο London School of Economics and Political Science στη Βρετανία.
2007
Γάμος με τη γυναίκα της ζωής του, τη Στέλλα.
2010
Μεταδιδακτορική έρευνα στο Judge Business School του πανεπιστημίου του Cambridge.
2011
Βραβείο – επιχορήγηση από το NET Institute (NYU Stern Business School) για έρευνα στα οικονομικά των δικτύων και θέση επισκέπτη ερευνητή στο London Business School.
2012
Πρόσληψη από το Πανεπιστήμιο του Warwick ως επίκουρου καθηγητή στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων.
Παιχνίδι με τις λέξεις
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Τους κόκκους της άμμου στις ελληνικές παραλίες.
Το πρόσωπο που νοσταλγώ.
Την οικογένειά μου και τους φίλους μου.
Η γεύση που συχνά ανακαλώ.
Πιτόγυρο!
Η πιο ελληνική μου λέξη.
Θάλασσα.
Τι παίρνω μαζί μου φεύγοντας απ’ την Ελλάδα.
Λιαστές ντομάτες της μητέρας μου, σπανακόπιτα της πεθεράς μου και μερικά βότσαλα από την παραλία.