Εως το τέλος Νοεμβρίου έχει χρόνο η κυβέρνηση για να ολοκληρώσει επιτυχώς τον πρώτο έλεγχο του προγράμματος και την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, καθιστά σαφές ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις. Μάλιστα, θεωρεί ότι τα δύο αυτά ζητήματα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα, ενώ κάνει λόγο για σταδιακή άρση των capital controls, εφόσον κλείσουν με επιτυχία εντός του έτους.
Παράλληλα, ο κ. Ντομπρόβσκις στέλνει μέσω της «Κ» μήνυμα στην Αθήνα ότι η Κομισιόν παρακολουθεί στενά τη διαδικασία επιλογής του νέου Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων που θα πρέπει να γίνει με απόλυτα διαφανή τρόπο, ενώ καθιστά σαφές ότι το Grexit δεν υπάρχει στο τραπέζι, μόνο όσο εφαρμόζεται το πρόγραμμα.
– Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, κ. Σόιμπλε, δήλωσε προσφάτως ότι οι 15 από τους 18 υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης συμφωνούσαν με το σχέδιό του για προσωρινή έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Πιστεύετε ότι το σενάριο του Grexit μπορεί να επιστρέψει στο τραπέζι;
– Θα έλεγα ότι αν ξέρουμε ότι το ελληνικό πρόγραμμα είναι εντός τροχιάς, τότε είναι βέβαιο ότι δεν υπάρχει λόγος να ξεκινήσουμε να συζητάμε το Grexit ξανά. Οπως ξέρετε, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επιμείνει κατά τη διάρκεια όλων των διαπραγματεύσεων ότι η καλύτερη λύση για την Ελλάδα, καθώς και για τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης, είναι η Ελλάδα να παραμείνει στη Ζώνη του Ευρώ και να κάνει τις απαραίτητες προσαρμογές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ώστε να είναι σε θέση να επιστρέψει σε οικονομική ανάπτυξη. Και σε αυτό ακριβώς είναι που επικεντρώθηκαν οι συζητήσεις κατά την επίσκεψή μου. Να διαβεβαιώσουμε ότι το πρόγραμμα του ESM είναι εντός τροχιάς και επίσης να συζητήσουμε άλλους τρόπους για το πώς μπορούμε να στηρίξουμε την ανάπτυξη στην Ελλάδα, μέσω των διαρθρωτικών ταμείων, της τεχνικής βοήθειας και άλλων εργαλείων.
– Οι τελευταίες εξελίξεις δείχνουν ότι υπάρχουν καθυστερήσεις από την ελληνική πλευρά στην εφαρμογή του προγράμματος. Ποιο είναι το νέο χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση των προαπαιτούμενων μέτρων και την ολοκλήρωση του πρώτου ελέγχου;
– Κατά τη διάρκεια των συζητήσεων με την κυβέρνηση, τον πρωθυπουργό, κ. Τσίπρα, τον υπουργό Οικονομικών, κ. Τσακαλώτο, υπήρχε καθαρή κατανόηση και δέσμευση από την κυβέρνηση να εργαστεί όσο πιο γρήγορα και όσο πιο έντονα γίνεται για την επιτυχημένη ολοκλήρωση του πρώτου ελέγχου και με στόχο αυτό να γίνει εντός Νοεμβρίου. Βέβαια, υπάρχει αρκετή δουλειά που πρέπει να γίνει, αλλά δουλεύουμε εντατικά με τις ελληνικές αρχές και συμφωνήσαμε ότι η καθυστέρηση του ελέγχου δεν είναι προς το συμφέρον κανενός. Για διάφορους λόγους: Πρώτον, η επιτυχής ολοκλήρωση του πρώτου ελέγχου θα στείλει σημάδι εμπιστοσύνης στους Ελληνες, στις άλλες χώρες της Ευρωζώνης και τους πιθανούς επενδυτές ότι τα πράγματα έχουν επιστρέψει εντός τροχιάς, ότι η χρηματοπιστωτική σταθερότητα έχει αποκατασταθεί στην Ελλάδα και ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις για επιστροφή στην ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Επίσης, η ολοκλήρωση του πρώτου ελέγχου συνδέεται και με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, η οποία έχουμε συμφωνήσει ότι πρέπει να γίνει έγκαιρα και σε κάθε περίπτωση εντός έτους.
– Θεωρείτε ότι το θέμα της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών θα πρέπει να αποσυνδεθεί από την ολοκλήρωση του πρώτου ελέγχου;
– Αν διαβάσετε το κείμενο συμπερασμάτων του Eurogroup, θα δείτε ότι η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα πρέπει να γίνει μετά την ολοκλήρωση του πρώτου ελέγχου, αλλά όχι αργότερα από τις 15 Νοεμβρίου. Το Eurogroup συνδέει αυτά τα δύο θέματα και πιστεύω υπάρχει λόγος γι’ αυτό. Αν ανακεφαλαιοποιείς τις τράπεζες, το κάνεις με στόχο και τη σταδιακή άρση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων (capital controls). Και αν το κάνεις αυτό και διαπιστώσεις ότι το πρόγραμμα είναι εκτός τροχιάς, τότε δημιουργείς επιπλέον προβλήματα στον τραπεζικό κλάδο. Ετσι, για να αποκατασταθεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα, χρειάζεται πραγματικά να έχεις και τις δύο παραμέτρους. Πρέπει να έχεις το πρόγραμμα εντός τροχιάς και να έχεις ολοκληρώσει την ανακεφαλαιοποίηση. Θα έλεγα, λοιπόν, ότι από οικονομικής άποψης τα δύο αυτά ζητήματα είναι συνδεδεμένα. Να επισημάνω ξανά, ότι υπάρχει κατανόηση και καθαρή δέσμευση της κυβέρνησης να μην καθυστερήσει τον πρώτο έλεγχο και να εργαστεί εντατικά για να τον ολοκληρώσει επιτυχώς.
– Ωστόσο, η προθεσμία της 15ης Νοεμβρίου δεν είναι πλέον ένας ρεαλιστικός στόχος.
– Γι’ αυτό και έδωσα έμφαση ότι η πρόθεση είναι να γίνουν εντός του Νοεμβρίου και δεν έδωσα συγκεκριμένη ημερομηνία.
– Σχετικά με την υπόθεση της κ. Σαββαΐδου. Ποια είναι η γνώμη σας και πώς η αποπομπή της επιδρά στην ανεξαρτησία της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ);
– Σίγουρα είναι ένα θέμα στο οποίο δίνουμε έμφαση και συζητήθηκε κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μου. Υπάρχει ανάγκη να ενδυναμωθεί η ανεξαρτησία της Γενικής Γραμματείας. Δεν θα πρέπει να υπάρχει πολιτική παρέμβαση ή πολιτική πίεση σε ό,τι αφορά τη Γενική Γραμματεία. Αναφορικά με τη συγκεκριμένη υπόθεση, δεν μπορούμε να τη σχολιάσουμε, δεδομένου ότι έχει παρέμβει η Δικαιοσύνη. Η έμφασή μας είναι ότι υπάρχει ανάγκη να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο εντός του οποίου οι φορολογικές αρχές και η Γενική Γραμματεία μπορούν να λειτουργήσουν ανεξάρτητα. Επίσης, δίνουμε έμφαση στην ανοικτή και διαφανή διαδικασία για την επιλογή του νέου γενικού γραμματέα.
– Υποθέτοντας ότι ο πρώτος έλεγχος ολοκληρώνεται επιτυχώς και ξεκινάει η συζήτηση για την περαιτέρω ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, πιστεύετε προσωπικά ότι θα πρέπει να αποφασιστεί «πάγωμα» των επιτοκίων δανεισμού της Ελλάδας από τον EFSF και τον ESM;
– Τώρα κοιτάζουμε τις διάφορες επιλογές για το πώς θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε το θέμα, σεβόμενοι τα όρια που έχει θέσει το Eurogroup, δηλαδή χωρίς να γίνει «κούρεμα» στο ονομαστικό χρέος. Υπάρχουν τρόποι να αντιμετωπιστεί μέσω των λήξεων, των επιτοκίων, των περιόδων χάριτος. Αυτή τη στιγμή εξετάζουμε όλες αυτές τις επιλογές.
– Αρα δεν αποκλείετε και αυτή την επιλογή;
– Φυσικά δεν αποκλείουμε ως πιθανότητα να δούμε τα επιτόκια, αλλά στο τέλος της ημέρας επαφίεται στους πιστωτές να αποφασίσουν τι είναι αποδεκτό και τι όχι. Δεν είναι η Κομισιόν πιστωτής της Ελλάδας, αλλά οι άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Επίσης, να επισημάνω τους όρους του χρέους. Η Ελλάδα απολαμβάνει μεγάλες περιόδους λήξεων, χαμηλά επιτόκια για 30 χρόνια, περιόδους χάριτος για τόκους και κεφάλαια για το 2020 και 2022 αντίστοιχα. Ετσι, αν και έχει μακράν τον υψηλότερο λόγο χρέους προς ΑΕΠ, το καθαρό κόστος εξυπηρέτησης του χρέους είναι κοντά στο 4% του ΑΕΠ, το οποίο είναι χαμηλότερο από το αντίστοιχο της Ιταλίας ή της Πορτογαλίας. Συνεπώς, δεν πρέπει να δει κανείς μόνο τον λόγο χρέους/ΑΕΠ, αλλά και τους όρους του χρέους. Και αυτό ακριβώς κάνουμε. Τα συμπεράσματα του Eurogroup αναφέρουν ξεκάθαρα ότι είναι έτοιμο να επιστρέψει σε αυτό το θέμα, μετά την ολοκλήρωση του πρώτου ελέγχου.