Η bloode είναι μια ηλεκτρονική πλατφόρμα που προωθεί την εθελοντική αιμοδοσία. Δημιουργοί είναι τρεις φοιτητές του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, η Ναταλία Κρίτσαλη, ο Παναγιώτης Σφήκας και ο Αλέξανδρος Σωτηρόπουλος, οι οποίοι, μέσα σε ενάμιση χρόνο, έχουν σαρώσει τα βραβεία: 1ο βραβείο στα Social Impact Awards του Impact Hub Athens, 3ο βραβείο Εθνικής Τράπεζας i-bank Καινοτομία και Τεχνολογία, 1ο βραβείο στο διαγωνισμό Ψηφιακής Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας του ΟΠΑ, 1ο βραβείο Squeeze από το Orange Grove της Ολλανδικής Πρεσβείας, υποτροφία από το Angelopoulos CGI Foundation και οικονομική υποστήριξη από τα Ιδρύματα Μποδοσάκη και Λάτση. Στην Ελλάδα αναζητούνται ετησίως 700.000 μονάδες αίματος και μόλις το 35% συλλέγεται από εθελοντές αιμοδότες. Οι υπόλοιπες ανάγκες ικανοποιούνται από συγγενείς και φίλους των ασθενών. Η ιδέα προέκυψε το 2012, όταν η γιαγιά μιας συμμαθήτριας της 17χρονης τότε Ναταλίας χρειαζόταν μετάγγιση αίματος και η ανάγκη δεν μπορούσε να καλυφθεί από το οικογενειακό της περιβάλλον. H bloode αριθμεί πάνω από 1.200 εθελοντές και μέχρι στιγμής έχει συγκεντρώσει περίπου 70 λίτρα αίμα, που αντιστοιχούν σε περίπου 210 μονάδες. Την Τρίτη 26 Ιανουαρίου διοργανώνεται εθελοντική αιμοδοσία από τις 11 το πρωί έως τις 5 το απόγευμα στο χώρο του Συν Αθηνά απέναντι από τη Βαρβάκειο Αγορά.
Ποια ανάγκη καλύπτετε που δεν μπορούν να καλύψουν οι συγγενείς και οι φίλοι;
Υπάρχουν ασθενείς χωρίς μεγάλο οικογενειακό περιβάλλον ή περιπτώσεις που οι συγγενείς δεν μπορούν να δώσουν αίμα διότι οι ίδιοι πάσχουν από κάποια ασθένεια. Δεύτερον, στους πολυμεταγγιζόμενους, πόσες φορές θα πάνε οι συγγενείς να προσφέρουν αίμα; Ή εάν χρειάζεσαι αίμα από μια σπάνια ομάδα. Πριν από λίγες ημέρες κανένα νοσοκομείο στην Αττική δεν είχε αποθέματα από 0 αρνητικό και έδιναν 0 θετικό.
Μπορούν να χαθούν ζωές από την έλλειψη αποθεμάτων αίματος;
Πλέον στη χώρα μας δεν χάνονται ζωές. Εκείνο που συμβαίνει, όμως, είναι να καθυστερούν εγχειρήσεις -με άγνωστες επιπλοκές στην υγεία των ασθενών- όταν δεν βρίσκονται «δότες αντικατάστασης». Αλλά οι «δότες αντικατάστασης» δεν είναι εθελοντές αιμοδότες. Είναι διαφορετικό να θέλεις να προσφέρεις και διαφορετικό να δίνεις αίμα για συγκεκριμένο άνθρωπο, ως αντάλλαγμα. Πλέον έχει βγει οδηγία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ότι η αιμοδοσία πρέπει να είναι εθελοντική. Διότι, πρώτα από όλα, υπάρχει πρόβλημα με την ασφάλεια. Εάν η μαμά μου νοσηλεύεται, μπορεί να μπω στον πειρασμό να δώσω αίμα, ακόμη και εάν έχω την υποψία ότι μπορεί να έχω προσβληθεί από κάποια μεταδοτική ασθένεια. Και, όταν τα αποθέματα στα νοσοκομεία είναι τόσο λίγα, ο χρόνος που μεσολαβεί μέχρι να γίνει η μετάγγιση είναι πολύ μικρός, ενώ, για το AIDS ας πούμε, ο χρόνος επώασης μπορεί να είναι έξι μήνες.
Εσείς, προσωπικά, κάθε πότε δίνετε αίμα;
Εγώ δυστυχώς δεν μπορώ, γιατί έχω στίγμα μεσογειακής αναιμίας. Δίνω όμως αιμοπετάλια, παρόλο που φοβάμαι πάρα πολύ τις βελόνες! Θεωρώ ότι το να αφιερώνεις δέκα λεπτά από το χρόνο σου για να σου πάρουν αίμα είναι η ύψιστη και πιο άμεση μορφή εθελοντισμού. Απλώς στην Ελλάδα δεν υπάρχει η κουλτούρα όπως σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπου οι άνθρωποι έχουν συνηθίσει να είναι αιμοδότες κάθε τρεις-τέσσερις μήνες. Και όπου τα νοσοκομεία τούς αντιμετωπίζουν ως εθελοντές και όχι όπως τα περισσότερα δημόσια νοσοκομεία στην Ελλάδα, όπου χρειάζεται να περιμένεις στην ουρά. Είναι επίσης αδιανόητο να μην επιτρέπεται στα ιδιωτικά νοσοκομεία να κάνουν εθελοντική αιμοδοσία -ενώ κάνουν εγχειρήσεις ανοιχτής καρδιάς- με τη δικαιολογία ότι μπορεί να εμπορευματοποιηθεί η διαδικασία. Γιατί; Θα μας πληρώνουν για να δίνουμε αίμα; Ή θα το πουλάνε;
Εχετε μιλήσει με τον υπουργό Υγείας γι’ αυτά τα προβλήματα;
Οχι. Συμμετέχουμε όμως σε μια επιτροπή στο Εθνικό Κέντρο Εθελοντικής Αιμοδοσίας και, όταν ανέφερα ότι πρέπει να δημιουργηθούν καλύτεροι χώροι, το προσωπικό να είναι πιο φιλικό και να γίνονται εθελοντικές αιμοδοσίες τα απογεύματα και τα Σαββατοκύριακα για να διευκολύνονται όσοι εργάζονται, μου απάντησαν ότι αυτά τα πράγματα δεν είναι εφικτά σε αυτήν τη χώρα.
Θα καταφέρετε να αλλάξετε αυτήν τη νοοτροπία;
Θα προσπαθήσουμε. Σίγουρα θα καταφέρουμε να αυξήσουμε τον αριθμό των εθελοντών αιμοδοτών.
Και θα βγάλετε και χρήματα από αυτή την προσπάθεια ως επιχειρηματίες;
Δεν θα βγάλουμε ποτέ χρήματα από τις εκκλήσεις για αίμα. Αυτό που θα προσπαθήσουμε να κάνουμε είναι να πείσουμε επιχειρήσεις να εντάξουν την αιμοδοσία στα προγράμματα κοινωνικής ευθύνης ώστε να έχουμε έσοδα. Για παράδειγμα, τώρα σχεδιάζουμε μια μεγάλη δράση με όλα τα extreme sport clubs στην Ελλάδα και εμείς θα αναλάβουμε να προωθήσουμε αυτή την καμπάνια. Στην ουσία, είμαστε μια κοινωνική επιχείρηση όπου ο οικονομικός και κοινωνικός στόχος συνυπάρχουν – αλλά προφανώς η προτεραιότητα δίνεται στον κοινωνικό.
Σας αντιμετωπίζουν με καχυποψία;
Στην αρχή, ναι. Ελεγαν: ήρθαν τρία εικοσάχρονα και θέλουν να κάνουν κάτι με την αιμοδοσία, αλλά να το προσεγγίσουν και επιχειρηματικά. Μου έλεγαν από τα νοσοκομεία: «Γιατί να έρθω σ’ εσένα, κουκλίτσα μου, που δεν έχεις κάνει ποτέ αιμοδοσία;». Ηταν πολύ δύσκολο να πείσουμε ότι οι προθέσεις μας ήταν αγνές – ειδικά όταν στην Ελλάδα η κοινωνική επιχειρηματικότητα είναι εντελώς άγνωστη. Πέρυσι τέτοια εποχή δεν είχαμε συνεργασία με κανένα νοσοκομείο, το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας δεν μας μιλούσε, οι σύλλογοι αιμοδοσίας μάς προέτρεπαν να τα παρατήσουμε και δεν είχαμε χρηματοδότηση.
Πώς και δεν τα παρατήσατε;
Πιστεύαμε πολύ στην ιδέα μας και παίρναμε τεράστια χαρά όταν βλέπαμε έναν εθελοντή μας να ανταποκρίνεται σε μια έκκληση για αίμα.
Υπάρχουν και συμφέροντα γύρω από την εθελοντική αιμοδοσία;
Από πού να αρχίσω… Ακούμε ιστορίες για αγρίους. Για δήμους που διαχειρίζονται τις μονάδες των συλλόγων αιμοδοσίας της περιοχής τους για να έχουν ψήφους στις εκλογές. Ή για χωριουδάκια που έχουν δύο συλλόγους αιμοδοσίας στα χαρτιά. Για τη δόξα; Για το χρήμα; Στην Ελλάδα έχουμε περισσότερους από 3.000 συλλόγους αιμοδοσίας. Ε, δεν θα έπρεπε να μην έχουμε πρόβλημα; Εμείς είμαστε τυχεροί διότι μέχρι στιγμής έχουμε συνεργαστεί με καλά νοσοκομεία και συλλόγους. Ετσι είναι τα πράγματα στην Ελλάδα. Ολα εναπόκεινται στον άνθρωπο…
Μέσα σε όλα αυτά προλαβαίνετε να είστε και φοιτήτρια;
Εχω μέσο όρο 8,5, αλλά την τελευταία χρονιά χρωστάω αρκετά μαθήματα. Ο στόχος μου είναι να πάρω το πτυχίο μου φέτος.
Μεταπτυχιακό;
Ναι, και η bloode θα έρθει μαζί. Αλλωστε, επόμενος προορισμός μας είναι η Λατινική Αμερική. Εκεί καλύπτουν μόνο το 20-25% των αναγκών τους σε αίμα.
Τι θέλετε να γίνετε όταν… μεγαλώσετε;
Θα ήθελα να έχω έναν όμιλο κοινωνικών επιχειρήσεων. Τώρα σκέφτομαι να φτιάξω μια σειρά ρούχων, με τα έσοδα να πηγαίνουν σε οικογένειες που έχουν πληγεί από την κρίση. Εχω ξεκινήσει μαθήματα κοπτοραπτικής. drakoulaki