Την πεποίθηση ότι το Μνημόνιο ήταν ευεργετικό για την κυπριακή οικονομία και πως το ίδιο μπορεί να συμβεί και στην Ελλάδα εκφράζει στην «Κ» ο υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Ιωνάς Νικολάου. Ο Κύπριος υπουργός επισκέφθηκε την περασμένη εβδομάδα τη χώρα μας και είχε σειρά επαφών με τους ομολόγους του με κύριο θέμα την πάταξη της διαφθοράς αλλά και την υπογραφή Μνημονίου δικαστικής και αστυνομικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών. Ως προς τα ζητήματα διαφθοράς, ο κ. Νικολάου υπογράμμισε ότι η αντιμετώπισή τους αποτελεί προτεραιότητα και για την κυπριακή κυβέρνηση, ενώ αναφέρθηκε στις «λίστες» και στον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισε η Κύπρος το ζήτημα της φοροδιαφυγής και των αδήλωτων εισοδημάτων.
– Πώς είναι η ζωή μετά το Μνημόνιο;
– Περάσαμε δύσκολα. Ο λαός έκανε σημαντικές υποχωρήσεις αλλά υπήρξε συλλογικότητα. Η αλήθεια είναι ότι το Μνημόνιο ήταν καλό για την Κύπρο. Συνέβαλε στην αντιμετώπιση των οικονομικών ζητημάτων. Εχουμε καταφέρει να έχουμε εξαιρετικούς δείκτες στα δημοσιονομικά. Βέβαια θα πρέπει να «πάρει μπρος» και η πραγματική οικονομία. Το Μνημόνιο μας βοήθησε. Κάναμε αλλαγές σε διοικητικά, νομικά, οικονομικά θέματα που δεν θα τις κάναμε από μόνοι μας. Πιστεύω ότι και για την Ελλάδα είναι ευκαιρία, μέσα από το Μνημόνιο να περάσει στην ανάπτυξη.
– Κατά την παραμονή σας στην Ελλάδα είχατε σειρά επαφών με τον Ελληνα υπουργό Δικαιοσύνης και τον αναπληρωτή του με βασικό ζήτημα τη συνεργασία για την πάταξη της διαφθοράς. Ποια είναι η έκταση του φαινομένου στην Κύπρο και πώς την αντιμετωπίζετε;
– Σκοπός της επίσκεψής μου ήταν η υπογραφή μνημονίου συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου και η ανταλλαγή τεχνογνωσίας για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Εχουμε βέβαια ήδη θεσπίσει σειρά νόμων που καταπολεμούν το φαινόμενο, ιδιαίτερα σε πολιτικό επίπεδο. Για παράδειγμα η ρύθμιση για τα οικονομικά των πολιτικών κομμάτων, ο έλεγχος των «πόθεν έσχες», ο περιορισμός της θητείας του Προέδρου της Δημοκρατίας, των βουλευτών και των αιρετών.
– Εχουν υπάρξει καταδίκες πολιτικών προσώπων ή κυβερνητικών αξιωματούχων για διαφθορά;
– Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη έρευνα για οικονομικά εγκλήματα από το 2006, όταν έγινε η εξαγορά των μετοχών της HSBC από τη MARFIN, μέχρι το 2013, όταν δηλαδή έγινε το «κούρεμα» των καταθέσεων. Στο πλαίσιο της έρευνας εξετάζονται ευθύνες πολιτικών προσώπων αλλά και των κεντρικών τραπεζιτών. Υπάρχουν όμως και άλλες ανοιχτές υποθέσεις. Πρόθεσή μας είναι να οδηγηθούν όλοι οι υπεύθυνοι στα δικαστήρια. Η πάταξη της διαφθοράς είναι προτεραιότητα. Εχουμε εξαγγείλει μηδενική ανοχή στα ζητήματα διαφθοράς και είναι η πρώτη φορά που έχουν υπάρξει καταδίκες πολιτικών προσώπων.
– Μετά τη διαφθορά ας περάσουμε και στα συγγενή της εγκλήματα, στα οικονομικά εγκλήματα. Υπάρχει εμπλοκή Κυπρίων στις «λίστες» με τους καταθέτες του εξωτερικού;
– Eχουμε στα χέρια μας μόνο τη λίστα Λαγκάρντ. Μας διαβιβάστηκε πριν από 3-4 μήνες και ερευνάται από τις φορολογικές υπηρεσίες. Δεν έχουμε εντοπίσει προς το παρόν φυσικά πρόσωπα, παρά μόνο εταιρείες από τις οποίες ζητούμε ήδη εξηγήσεις.
– Στην Ελλάδα υπήρξε ζήτημα με τη χρήση των «λιστών» ως αποδεικτικών μέσων, και πρόσφατα ψηφίστηκε διάταξη που τις νομιμοποιεί προκειμένου να αποδειχθούν οικονομικά εγκλήματα. Υπάρχει και στην Κύπρο αντίστοιχο θέμα;
– Ναι. Υπάρχει ζήτημα αν χρησιμοποιηθούν ως αποδεικτικό στοιχείο για καταδίκη. Εμείς τις χρησιμοποιούμε ως πηγή πληροφόρησης και στη συνέχεια ζητούμε από τους εμπλεκόμενους να μας δώσουν εξηγήσεις. Εάν παραδεχθούν την ενοχή τους, πληρώνουν το σχετικό πρόστιμο. Εάν όχι, ξεκινάει φορολογικός έλεγχος σε βάθος 12ετίας.
– Στο πλαίσιο πάταξης της φοροδιαφυγής, η ελληνική κυβέρνηση προωθεί ρύθμιση για τα «αδήλωτα εισοδήματα». Υπάρχει αντίστοιχη ρύθμιση στη Κύπρο;
– Βεβαίως, το 2005 δόθηκε «φορολογική αμνηστία». Είχε μεγάλη ανταπόκριση. Πολλοί δήλωσαν «κρυφά» εισοδήματα και είναι γεγονός ότι υπήρξαν σημαντικά έσοδα για το κράτος. Αυτό όμως δεν μπορείς να το κάνεις συνέχεια. Ειδικά αν έχει περάσει και ένα Μνημόνιο.