Ο αρθρογράφος διεθνών θεμάτων των Financial Times, Γκίντεον Ράκμαν, προκάλεσε αίσθηση την περασμένη εβδομάδα, προτείνοντας στη στήλη του να δεχθεί η Ελλάδα να γίνει χώρος υποδοχής των προσφύγων (τουλάχιστον μέχρι να τελειώσει ο πόλεμος στη Συρία), με αντάλλαγμα τη δραστική απομείωση του χρέους της. Ο Ράκμαν δέχθηκε να απαντήσει ηλεκτρονικά σε μερικές ερωτήσεις της «Κ» σχετικά με την αμφιλεγόμενη ιδέα του.
– Τι σας κάνει να πιστεύετε ότι η αποδυναμωμένη Αγκελα Μέρκελ θα μπορούσε να πείσει το κόμμα της να δεχθεί μία μεγάλη απομείωση του ελληνικού χρέους, έστω κατ’ αυτόν τον τρόπο;
– Δεν έχω την παραμικρή ιδέα αν η Μέρκελ θα δεχόταν αυτήν την πρόταση. Ηταν περισσότερο μία πειραματική σκέψη παρά το προϊόν ρεπορτάζ. Δεν το συζήτησα με τους Γερμανούς. Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να σημειωθεί ότι η Μέρκελ είναι σε μία αυξανόμενα απεγνωσμένη θέση. Πρέπει να σταματήσει τη ροή των μεταναστών προς τη Γερμανία. Ο,τι και να πιστεύετε γι’ αυτήν, δεν θεωρώ ότι είναι ανεύθυνη. Ενας από τους λόγους που δεν έχει ήδη κλείσει τα γερμανικά σύνορα είναι ο φόβος των επιπτώσεων πιο νότια, σε χώρες όπως η Ελλάδα. Αν η Ελλάδα μπορούσε να σταματήσει τη ροή μεταναστών προς τη Γερμανία με έναν τρόπο υπεύθυνο και ελεγχόμενο, αυτό θα ήταν τεράστιο όφελος για τη Γερμανία – για το οποίο ίσως θα ήταν διατεθειμένη να πληρώσει. Οι Γερμανοί ήδη γνωρίζουν ότι η προσφυγική κρίση θα τους κοστίσει δισεκατομμύρια. Ο Σόιμπλε μιλούσε στο Νταβός για την ανάγκη ενός νέου σχεδίου Μάρσαλ. Αλλά ένα σχέδιο Μάρσαλ για τη Β. Αφρική θα πάρει χρόνια και το Βερολίνο χρειάζεται πιο άμεση λύση.
– Δεν θα μετατρέψει αυτή η πρόταση την Ελλάδα σε φυλακή για τους πρόσφυγες, διαλύοντας ό,τι έχει απομείνει από τον κοινωνικό ιστό της χώρας και ενισχύοντας περαιτέρω την ξενοφοβική ακροδεξιά;
– Θα φοβόμουν ακριβώς αυτό το σενάριο που περιγράφετε αν η Ευρώπη απλά απέβαλε την Ελλάδα από τη Ζώνη Σένγκεν και έκλεινε τα βόρεια σύνορα της χώρας. Αυτό θα ήταν επικίνδυνο και ανεύθυνο – και φοβάμαι ότι μπορεί να συμβεί αρκετά σύντομα. Αυτό που εγώ προτείνω είναι να συνεργαστεί η Ε.Ε. με την Ελλάδα, να χρηματοδοτήσει και να διαχειρίζεται τα προσφυγικά κέντρα, καθώς και να προσφέρει ελάφρυνση του χρέους. Αν ο δρόμος προς τη Γερμανία μέσω Ελλάδας φραζόταν, η ροή των μεταναστών προς την Ε.Ε. θα περιοριζόταν αρκετά γρήγορα. Επίσης, αυτά τα κέντρα για τους Σύρους πρόσφυγες δεν θα είναι μόνιμα ― το μοντέλο είναι τα κέντρα για τους εκτοπισμένους στην Ευρώπη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
– Δεν είναι μία πρόταση που παγιώνει την αποτυχημένη προσέγγιση του Δουβλίνου ΙΙ, η οποία έριχνε όλο το διαχειριστικό βάρος στις χώρες πρώτης υποδοχής; Δεν είναι άλλος ένας τρόπος για να απομακρύνουν οι χώρες της Β. Ευρώπης το πρόβλημα από τα σύνορά τους;
– Κατά τη γνώμη μου, η Βόρεια Ευρώπη έχει κάνει πολλά. Οι βόρειες χώρες που έχουν κάνει τα περισσότερα όμως –η Σουηδία, η Γερμανία και η Δανία– τιμωρούνται τώρα από τους ψηφοφόρους τους. Αναμφίβολα, μία πανευρωπαϊκή προσέγγιση –βασισμένη στην κατανομή των προσφύγων– θα ήταν η πιο δίκαιη, αν και πιστεύω ότι θα αύξανε τις ροές προς την Ευρώπη. Σε κάθε περίπτωση, οι προσπάθειες της Ε.Ε. να προωθήσει μία κοινή προσέγγιση, μέχρι στιγμής, έχουν αποτύχει σχεδόν πλήρως, και δεν βλέπω γιατί αυτό θα αλλάξει στους επόμενους μήνες. Αντιθέτως, θεωρώ πιο πιθανό η Ζώνη του Σένγκεν να καταρρεύσει.
– Υπάρχει κάποια ένδειξη ότι το Βερολίνο θα ήταν ανοιχτό σε μία τέτοια συμφωνία;
– Καμία, βάσει των έως τώρα λεγομένων τους. Αλλά πριν από μερικούς μήνες, ποιος θα περίμενε ότι θα πρότειναν να έχουν Τούρκοι τη δυνατότητα να ταξιδεύουν στην Ε.Ε. χωρίς βίζα; Χρειάζονται λύσεις, άμεσα.
Συνεπώς δεν θα με εξέπληττε αν αρχίσουν να το σκέφτονται.