Ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ) μέσω τραπεζικών αλλά και άμεσων χρηματοδοτήσεων υπόσχεται ο επικεφαλής της EBRD (Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης) Σούμα Τσακραμπάρτι, που επισκέπτεται αυτή την εβδομάδα την Αθήνα, με αφορμή τα εγκαίνια των γραφείων της τράπεζας στη χώρα μας. Εχοντας επενδύσει ήδη 250 εκατ. ευρώ στην ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, η EBRD ξεκινά τη δραστηριότητά της στην Ελλάδα με ειδικά προγράμματα για τη διευκόλυνση του εμπορίου και της επιχειρήσεων, αλλά και την επένδυσή της στο fund Diorama, που θα συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο ΜμΕ με εξαγωγικό κυρίως προσανατολισμό.
― Στο επίκεντρο των δραστηριοτήτων σας είναι το πρόγραμμα για τη διευκόλυνση των εμπορικών συναλλαγών. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα αυτού του προγράμματος και πώς οι ελληνικές επιχειρήσεις μπορούν να επωφεληθούν;
― Το πρόγραμμα προωθεί το εξωτερικό εμπόριο προς, από και μεταξύ των χωρών όπου έχουμε επενδύσει, αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. Στο πλαίσιο του προγράμματος, μπορούμε να υποστηρίξουμε τις εισαγωγές ή τις εξαγωγές με την παροχή εγγυήσεων σε διεθνείς τράπεζες, αναλαμβάνοντας τον πολιτικό και εμπορικό κίνδυνο για την πληρωμή των διεθνών εμπορικών συναλλαγών που πραγματοποιούνται από τις ελληνικές τράπεζες για λογαριασμό των ελληνικών επιχειρήσεων. Παρέχουμε επίσης βραχυπρόθεσμα δάνεια σε επιλεγμένες τράπεζες και εταιρείες πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων για τη χορήγηση δανείων σε τοπικούς εξαγωγείς, εισαγωγείς και διανομείς. Ωστόσο, η σημασία του προγράμματος υπερβαίνει τη χρηματοδότηση του εμπορίου, με την έννοια ότι επιτρέπει τη δημιουργία σχέσεων μεταξύ των εγχώριων και των διεθνών τραπεζών, όταν η πρόσβαση στις διεθνείς αγορές είναι πιο δύσκολη, κάτι που συμβαίνει στην Ελλάδα από την κρίση.
― Στην Ελλάδα η επιχειρηματική δραστηριότητα κυριαρχείται, σε μεγάλο βαθμό, από μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ). Κατά πόσο οι ανάγκες τους είναι κοντά στη δραστηριότητά σας και πώς μπορούν να σας προσεγγίσουν;
― Οι ΜμΕ και η στήριξη του ιδιωτικού τομέα αποτελούν τον πυρήνα των δραστηριοτήτων της EBRD, στον οποίο έχουμε 25 χρόνια εμπειρίας και τεχνογνωσίας. Πιστεύουμε ότι ισχυρές ΜμΕ είναι η ραχοκοκαλιά κάθε υγιούς οικονομίας και έχουμε μια ποικιλία από εξειδικευμένα προϊόντα που σκοπεύουμε να φθάσουν στις μικρές επιχειρήσεις μέσω τοπικών τραπεζών ή άμεσα για τις μεσαίες επιχειρήσεις. Αυτή τη στιγμή εργαζόμαστε με τις Αρχές για τη χάραξη μιας στρατηγικής για τη χώρα και έχουμε εντοπίσει πολιτικές για την προσέλκυση και την ενθάρρυνση των ξένων και εγχώριων επενδύσεων, την ενίσχυση του ρόλου του ιδιωτικού τομέα και την εμβάθυνση της περιφερειακής ολοκλήρωσης. Μπορούμε να προσφέρουμε μια σειρά προϊόντων για τις μικρότερες επιχειρήσεις, όπως συμβουλευτικές υπηρεσίες και τεχνογνωσία –που συχνά είναι απαραίτητα όσο και τα χρήματα– χρηματοδοτικές διευκολύνσεις, δάνεια μέσω τραπεζών, ίδια κεφάλαια μέσω αμοιβαίων κεφαλαίων, καθώς και άμεσες επενδύσεις σε συνεργασία με την ΕΤΕπ.
― Εκτός από την επένδυσή σας στις ελληνικές τράπεζες, έχετε τοποθετήσει χρήματα και στο Ελληνικό Ταμείο για την ανάπτυξη Diorama. Ποιος είναι ο σκοπός αυτού του οχήματος;
― Η επένδυση αυτή είναι ήδη ένα πρώτο καλό παράδειγμα για την υποστήριξη των ΜμΕ. Το Diorama θα επενδύσει σε ΜμΕ, με στόχο να στηρίξει μακροπρόθεσμης στόχευσης αυξήσεις κεφαλαίου. Εστιάζει σε επιχειρήσεις με εξαγωγικό προσανατολισμό που μπορούν να επιτύχουν στον ανταγωνισμό σε διεθνές επίπεδο. Η ελληνική οικονομία πρέπει να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά της και, καθώς η εγχώρια ζήτηση παραμένει αδύναμη, είναι ακόμη πιο σημαντικό να κερδίσει μερίδια αγοράς στο εξωτερικό. Η ικανότητα των ελληνικών επιχειρήσεων έχει αμφισβητηθεί από την άποψη αυτή, και είμαστε έτοιμοι να προσφέρουμε την υποστήριξή μας.
― Η EBRD συμμετείχε στην ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος. Ποιες είναι οι προοπτικές του με δεδομένες τις υψηλές επισφάλειες και κατά πόσο σάς απασχολεί η ισχυρή πτώση των αξιών των τραπεζικών μετοχών το τελευταίο διάστημα;
― Μετά την επιτυχή ανακεφαλαιοποίηση, στην οποία η EBRD συμμετείχε εισφέροντας 250 εκατ. ευρώ, η αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι θέμα υψίστης σημασίας. Είναι σαφές ότι ενώ το υπερβολικό δημόσιο χρέος –το οποίο είναι ένα επίσης σοβαρό πρόβλημα– είναι ένα μακροπρόθεσμο ζήτημα, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια πρέπει να αντιμετωπιστούν το συντομότερο δυνατό, γιατί αποτελούν τροχοπέδη για νέες τραπεζικές χορηγήσεις, κοστίζουν στις τράπεζες δισεκατομμύρια προβλέψεων και εμποδίζουν την επιστροφή στην ανάπτυξη. Με τις πρόσφατες αλλαγές στη νομοθεσία, αναμένουμε να επιταχύνουμε τον ρυθμό για την αντιμετώπιση του προβλήματος, ενώ γνωρίζουμε ότι πολλοί επενδυτές σήμερα βρίσκονται στην Ελλάδα και αξιολογούν πιθανές επενδυτικές ευκαιρίες. Η EBRD ενθαρρύνει τέτοιες πρωτοβουλίες σε συνεργασία με την ΤτΕ, την οποία υποστηρίζει για την πραγματοποίηση στις 10 Μαρτίου ενός συνεδρίου που θα συζητηθούν αυτά τα θέματα. Είναι αλήθεια ότι ο τραπεζικός τομέας παραμένει ευάλωτος –τόσο κάτω από την πίεση αδυναμιών στο διεθνές περιβάλλον– όσο και από εσωτερικούς παράγοντες που έχουν να κάνουν με τον αργό ρυθμό των μεταρρυθμίσεων και την ανησυχία στο εργασιακό. Η EBRD είναι μακροπρόθεσμος επενδυτής, και είμαστε εδώ για να στηρίξουμε την ανάκαμψη της χώρας.
― Ποια είναι η εκτίμησή σας για τις δυνατότητες της Ελλάδα ως ενεργειακού και διαμετακομιστικού κέντρου;
― Μέσω της γεωγραφικής της θέσης, η Ελλάδα είναι ένας φυσικός εμπορικός εταίρος για πολλές από τις γειτονικές χώρες, στις οποίες η EBRD λειτουργεί ήδη και έχει σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει μέσω των διασυνδέσεων φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας στη ΝΑ Ευρώπη. Ομοίως, μέσω των λιμένων της, η Ελλάδα είναι ένα από τα βασικά διαμετακομιστικά κέντρα logistics για την περιοχή αυτή. Το δυναμικό για την περιφερειακή ολοκλήρωση μπορεί να ξεκλειδωθεί περαιτέρω μέσω των υποδομών και της ενέργειας, των ιδιωτικοποιήσεων, καθώς και της εμπορευματοποίησης των δημόσιων επιχειρήσεων κοινής ωφελείας, στις οποίες η τράπεζα έχει σημαντική εμπειρία και μπορούν να προσφέρουν υποστήριξη.
Ενδείξεις ότι η εμπιστοσύνη επιστρέφει
― Ποιο είναι το βασικό σενάριο για την ελληνική οικονομία;
― Μετά την αναταραχή το πρώτο εξάμηνο του 2015, η Ελλάδα έχει ξεκινήσει τη θέσπιση σκληρών μέτρων και είναι σημαντικό να συνεχίσει να υλοποιεί τις δεσμεύσεις. Υπάρχουν ενθαρρυντικά σημάδια ότι η οικονομία σταθεροποιείται και ότι η εμπιστοσύνη επιστρέφει, μεταξύ άλλων, και στον τραπεζικό τομέα. Ωστόσο, η παγκόσμια οικονομική αστάθεια που διανύουμε μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στις προοπτικές. Περιμένουμε μια μικρή μείωση του ΑΕΠ το 2016 και αύξηση το 2017 – παρόλο που η ανάπτυξη θα μπορούσε να επιστρέψει πιο γρήγορα, αν το επενδυτικό κλίμα βελτιωνόταν μέσα από την επιτυχή ολοκλήρωση της αξιολόγησης και της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων που έχουν συμφωνηθεί με τους πιστωτές.