Η Κάρεν Ντόνφριντ γνωρίζει όσο λίγοι το παρασκήνιο της δύσκολης σχέσης της Ουάσιγκτον με την Ευρώπη στην εποχή Ομπάμα. Τα τελευταία δύο χρόνια είναι πρόεδρος του German Marshall Fund of the United States, μιας δεξαμενής σκέψης που εστιάζει στις σχέσεις των ΗΠΑ με τη Γηραιά Ηπειρο. Πριν από αυτό, υπηρέτησε στον Λευκό Οίκο ως ειδική σύμβουλος του προέδρου και επικεφαλής ευρωπαϊκών θεμάτων στο συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας (2013-14) και στο Εθνικό Συμβούλιο Πληροφοριών, εστιάζοντας στην Ευρώπη (2010-13). Μιλά άπταιστα γερμανικά και το 2011 τιμήθηκε με τον Σταυρό του Τάγματος της Αξίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας.
Η κ. Ντόνφριντ απάντησε στις ερωτήσεις της «Κ» σε αυτήν την κρίσιμη συγκυρία, όπου η Ελλάδα βρίσκεται στη δίνη δύο σφοδρών κρίσεων, η Ε.Ε. κλυδωνίζεται από τα προσφυγικά ρεύματα και οι ΗΠΑ επιχειρούν να κοιτάξουν προς τη μετά Ομπάμα εποχή μέσω της πιο ταραχώδους προεκλογικής περιόδου που έχουν γνωρίσει εδώ και μισό αιώνα.
– Πόσο ανησυχείτε για την αδυναμία της Ε.Ε. να θέσει υπό έλεγχο την προσφυγική κρίση; Υπάρχει φόβος στην Ουάσιγκτον ότι μπορεί η κατάσταση να υπονομεύσει μοιραία το μέλλον της ευρωπαϊκής ενοποίησης και την ικανότητα της Ε.Ε. να δρα αποτελεσματικά ως εταίρος των ΗΠΑ;
– Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι θεμελιώδεις εταίροι της Ε.Ε. Οι ΗΠΑ συνεπώς επιθυμούν μία ισχυρή και αποτελεσματική Ε.Ε. Οι ΗΠΑ βλέπουν την τρομακτική συγκέντρωση κρίσεων που πλήττουν την Ε.Ε. – όχι μόνο την προσφυγική κρίση, αλλά και το ζήτημα της τρομοκρατίας, την εύθραυστη κατάσταση στην Ευρωζώνη, την επιθετικότητα της Ρωσίας, την αστάθεια στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή και το βρετανικό δημοψήφισμα. Η αμερικανική κυβέρνηση θέλει να βοηθήσει την Ευρώπη στη διαχείριση όλων αυτών των μετώπων.
– Πόσο καλά έχει παίξει η Αγκελα Μέρκελ τον ρόλο της ως ηγέτιδος στην Ε.Ε.;
– Η καγκελάριος Μέρκελ έχει εργαστεί σκληρά για να κρατήσει την Ελλάδα εντός της Ευρωζώνης, αλλά και για να οικοδομήσει συναίνεση στις τάξεις της Ε.Ε., σε στενή συνεργασία με την κυβέρνηση Ομπάμα, για τη διατήρηση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Οι περισσότεροι Αμερικανοί παρατηρητές της προσφυγικής κρίσης στην Ευρώπη ελπίζουν ότι θα μπορέσει να δημιουργήσει κάποιας μορφής συναίνεση μεταξύ των «28» της Ε.Ε. σχετικά με τη διαχείριση της κρίσης, που θα έχει ως αποτέλεσμα μία πολιτική αποτελεσματική και συμβατή με τα ανθρωπιστικά ιδεώδη.
– Θα μπορούσε η κυβέρνηση Ομπάμα να είχε κάνει περισσότερα για να αποτρέψει τον εκτροχιασμό των κρίσεων στην Ελλάδα και την Ευρωζώνη; Θεωρείτε λήξαν το ζήτημα του Grexit;
– Ο πρόεδρος Ομπάμα ήταν σε άμεση επαφή με τους Ευρωπαίους εταίρους μας κατά τις πιο σκοτεινές μέρες της κρίσης στην Ευρωζώνη. Δεν είμαι πεπεισμένη ότι το Grexit έχει αποτραπεί. Μένει πολλή και ζωτική δουλειά να γίνει ακόμα.
– Υποτίμησε η Δύση τη ρωσική απειλή πριν από την ουκρανική κρίση; Πόσο ανησυχεί η αμερικανική κυβέρνηση για την επιρροή της Ρωσίας σε ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα – ακόμα και σε κυβερνήσεις, όπως της Ελλάδας;
– Η κυβέρνηση Ομπάμα και πολλοί σύμμαχοί της στην Ευρώπη δεν προέβλεψαν την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας, που ανέτρεψε τη μετα-ψυχροπολεμική τάξη πραγμάτων σε θέματα ασφαλείας στην Ευρώπη. Υπάρχει, όντως, ανησυχία στην Ουάσικγτον για την επιρροή της Ρωσίας στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης και της χρηματοδότησης ορισμένων πολιτικών κομμάτων.
– Τόσο ο Τραμπ όσο και ο Σάντερς είναι ιδιαίτερα εχθρικοί προς το διεθνές εμπόριο. Οι συμφωνίες που έχουν υπογράψει οι ΗΠΑ τις τελευταίες δεκαετίες δεν έχουν ωφελήσει την αμερικανική οικονομία, παρότι έπληξαν κάποιους κλάδους. Πόσο έντονη είναι η αντίθεση προς το TTIP στις ΗΠΑ;
– Το ελεύθερο εμπόριο ωφελεί την αμερικανική οικονομία συνολικά, αλλά παράγει νικητές και ηττημένους. Ο Τραμπ και ο Σάντερς αναδεικνύουν τους ηττημένους της παγκοσμιοποίησης, που δεν έχουν βοηθηθεί από την κυβέρνηση. Μέχρι σήμερα, η ανησυχία έχει εστιάσει στο TPP [Trans-Pacific Partnership, τη συμφωνία με χώρες της Λατινικής Αμερικής, της Ασίας και της Ωκεανίας] παρά στο TTIP [την κυοφορούμενη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου Ε.Ε.-ΗΠΑ].
– Υπάρχει κίνδυνος στροφής των ΗΠΑ προς τον απομονωτισμό;
– Είναι μία από τις πολλές ερωτήσεις που θα απαντηθούν τον Νοέμβριο με το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών.