Η Ελλάδα είναι μια χώρα-κλειδί για τη Philip Morris International (ΡΜΙ)– και όχι μόνο επειδή ο διευθύνων σύμβουλός της, Ανδρέας Καλαντζόπουλος, είναι Ελληνας. Ο κ. Καλαντζόπουλος βρέθηκε την περασμένη εβδομάδα στην Αθήνα για να συμμετάσχει στον εορτασμό για τα 85 χρόνια της ελληνικής θυγατρικής της Philip Morris, της «Παπαστράτος». Τον περασμένο Φεβρουάριο, η μητρική εταιρεία επεξέτεινε τη συμφωνία αγοράς του 50% της ελληνικής καπνοπαραγωγής για άλλα τρία χρόνια (2016-8).
«Η Ελλάδα έχει τη μεγάλη τύχη –ευλογία, θα έλεγα– να παράγει τα πιο αρωματικά και ποιοτικά ανατολικά καπνά παγκοσμίως», δηλώνει (μέσω email) στην «Κ» σχετικά με τη συμφωνία ο κ. Καλαντζόπουλος.
«Πέρα όμως από τις ποσοτικές δεσμεύσεις, με πολλά προγράμματα για τους καπνοκαλλιεργητές δίνουμε συνέχεια και βιωσιμότητα σε αυτόν τον σημαντικό κλάδο», προσθέτει. «Ο κλάδος του καπνού είναι ένας από τους ισχυρότερους και πιο εξωστρεφείς κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Θα πρέπει, συνεπώς, η ελληνική πολιτεία να διασφαλίσει το μέλλον του. Δυστυχώς, η ελληνική καπνοκαλλιέργεια, όπως όλος ο κλάδος των καπνικών (μεταποίηση, βιομηχανία, λιανεμπόριο), υφίσταται τις συνέπειες της υπερφορολόγησης και συνεπώς του λαθρεμπορίου. Η ισορροπημένη μείωση της φορολογίας στα καπνικά, όταν οι οικονομικές συνθήκες της χώρας το επιτρέψουν, και η ενίσχυση των μέτρων κατά του λαθρεμπορίου είναι απαραίτητες προκειμένου να ορθοποδήσει ο κλάδος».
– Πόσο σημαντική είναι η «Παπαστράτος» στον διεθνή σχεδιασμό της PMI; Πόσο σημαντικό είναι για τον όμιλο το logistics hub που λειτουργεί από το 2013 στο Αγρίνιο;
– Το όνομα «Παπαστράτος» είναι επί δεκαετίες συνώνυμο με την ανάπτυξη, την υγιή επιχειρηματικότητα και την καινοτομία και είμαστε περήφανοι που είναι μέρος της οικογένειας της Philip Morris International. Παρά τη βαθιά οικονομική κρίση, συνεχίζει με τόλμη. Η σημασία της «Παπαστράτος» για την ΡΜΙ φαίνεται από το ύψος των επενδύσεών μας εδώ τα τελευταία χρόνια, με πιο πρόσφατη αυτή των 25 εκατ. ευρώ σε νέες γραμμές παραγωγής και μια υπερσύγχρονη μονάδα επεξεργασίας καπνού. Φαίνεται επίσης από την πρόσφατη απόφασή μας να τη θέσουμε επικεφαλής για τις αγορές της Ρουμανίας, της Βουλγαρίας, της Κύπρου και της Μάλτας. Οσο για το logistics hub στο Αγρίνιο, είναι το μοναδικό ιδιόκτητο της ΡΜΙ στην Ευρώπη και, ως τέτοιο, αντιλαμβάνεστε ότι έχει ιδιαίτερη αξία. Σε αυτό έρχονται εκλεκτά ανατολικά καπνά από την Ελλάδα και γειτονικές χώρες που στη συνέχεια εξάγονται στα εργοστάσιά μας σε όλο τον κόσμο.
– Η Philip Morris είναι από τις λίγες μεγάλες πολυεθνικές που συνεχίζουν να επενδύουν στην Ελλάδα στα χρόνια της κρίσης. Θεωρεί ότι έχει βελτιωθεί η Ελλάδα ως επενδυτικός προορισμός από το 2010 και μετά;
– Οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης είναι δυστυχώς εμφανέστατες στη χώρα μας. Παρά τα σκληρά μέτρα, μένει ακόμη πολύς δρόμος και χρειάζονται μεγάλες αλλαγές προκειμένου η Ελλάδα να γίνει ελκυστική ως επενδυτικός προορισμός. Ωστόσο, πιστεύω βαθύτατα ότι κάθε κρίση προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία για αναγέννηση. Διάβαζα πρόσφατα κάποια στοιχεία του ΣΕΒ: στην Ελλάδα η συμμετοχή της βιομηχανίας στο ΑΕΠ είναι κάτω από 12%, ενώ στην Ευρώπη είναι στο 17%. Υπάρχουν πολλά περιθώρια ανάπτυξης.
Το κρίσιμο στοίχημα, τονίζει, είναι η ενίσχυση του ιδιωτικού τομέα, που προϋποθέτει «ένα σταθερό ρυθμιστικό και φορολογικό πλαίσιο» και, γενικότερα, «ένα σχέδιο, ένα όραμα που θα εστιάζει στην αξιοποίηση του ταλαντούχου ανθρώπινου δυναμικού, στην καινοτομία, την επιχειρηματικότητα, την εξωστρέφεια».
– Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τον περασμένο Ιούλιο η Ε.Ε. άφησε να εκπνεύσει η συμφωνία της με την PMI για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου τσιγάρων. Γιατί δεν ανανεώθηκε η συμφωνία; Ηταν επειδή τα αποτελέσματα (ύψος κατασχέσεων) που απέφερε είχαν μειωθεί αισθητά τα τελευταία χρόνια;
– Στα δώδεκα χρόνια ισχύος της, η συμφωνία της ΡΜΙ με την Ε.Ε. κατάφερε να μειώσει σημαντικά τη ροή παραποιημένων και λαθραίων προϊόντων της ΡΜΙ. Οι συνδυασμένες προσπάθειές μας οδήγησαν σε κατασχέσεις παράνομων προϊόντων, εφόδους σε παράνομα εργοστάσια και εξάρθρωση εγκληματικών οργανώσεων, ενώ παράλληλα δίναμε στις Αρχές της Ε.Ε. ελεύθερη πρόσβαση στα δεδομένα των εργοστασίων μας και πληροφορίες για την κίνηση των προϊόντων. Λυπάμαι που η Ε.Ε., κατά τη γνώμη μου καθαρά για πολιτικούς λόγους, αποφάσισε να μην ανανεώσει τη συμφωνία.
«Ανεξαρτήτως αυτού», τονίζει, η δέσμευση της εταιρείας για την καταπολέμηση του παράνομου εμπορίου είναι «ισχυρότερη από ποτέ». Αναφέρει σχετικά την πρωτοβουλία PMI IMPACT, που περιλαμβάνει «ένα διακεκριμένο συμβούλιο ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων αδιαμφισβήτητου κύρους στους τομείς του δικαίου, της καταπολέμησης της διαφθοράς και της επιβολής του νόμου, που θα εποπτεύει την επιλογή των προγραμμάτων σε τρεις βασικούς τομείς – την έρευνα, την εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση, και τη δράση».
Οσον αφορά στην Ελλάδα, «η “Παπαστράτος” έχει αναλάβει από το 2012 μια μεγάλη πρωτοβουλία για την ενημέρωση των πολιτών αλλά και για την ουσιαστική υποστήριξη των Αρχών, δαπανώντας σημαντικά ποσά, με τελευταίο τη δωρεά ενός αυτοκινούμενου x-ray scanner στο υπουργείο Οικονομικών για τον έλεγχο εμπορευματοκιβωτίων και οχημάτων. Η συνεργασία με την πολιτεία είναι διαρκής και, εξ όσων γνωρίζω, σε πολύ καλό επίπεδο. Το 2015 φάνηκε ότι ο ρυθμός αύξησης του φαινομένου ανακόπηκε, ωστόσο δεν παύει να είναι σε πολύ υψηλά επίπεδα, στο 20% της κατανάλωσης. Δυστυχώς, κάθε αύξηση της φορολογίας τροφοδοτεί το παράνομο εμπόριο».
– Πέρα από τον κλάδο σας, σας ανησυχεί το ρεύμα του λαϊκισμού στις ανεπτυγμένες οικονομίες, που στρέφεται τόσο κατά των μεγάλων επιχειρήσεων όσο και των κατεστημένων κομμάτων;
– Είναι αλήθεια ότι ο πλανήτης σήμερα αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις. Η αβεβαιότητα κυριαρχεί και αυτή κυρίως φέρνει λαϊκισμό και ακραίες αρνητικές αντιδράσεις που αφορούν το σύνολο των θεσμών της κοινωνίας. Η πρόκληση που αντιμετωπίζουμε όλοι είναι να αποδείξουμε ότι είμαστε υπεύθυνοι οργανισμοί, που λειτουργούν με διαφάνεια, ακεραιότητα και κανόνες, σε πνεύμα συνεργασίας, με το βλέμμα στραμμένο σε ένα καλύτερο μέλλον.
Καπνικά προϊόντα «μειωμένης βλάβης»
– Οι μεγάλες καπνοβιομηχανίες, λόγω των ολέθριων συνεπειών του τσιγάρου στην ανθρώπινη υγεία και της μακροχρόνιας μάχης τους να κρύψουν τα σχετικά ευρήματα από το κοινό, έγιναν τις προηγούμενες δεκαετίες σύμβολα εταιρικής ανηθικότητας. Σε μία προσπάθεια άμβλυνσης αυτής της αρνητικής εικόνας, αλλά και αύξησης της ζήτησης για τα προϊόντα της, η Philip Morris βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της παραγωγής νέων καπνικών προϊόντων «μειωμένης βλάβης».
Υπάρχουν όμως σοβαρές ενδείξεις ότι μπορεί να αντικαταστήσουν σε μεγάλο βαθμό τα παραδοσιακά τσιγάρα; Και είναι πραγματικά καλύτερα για την υγεία;
«Καταβάλλουμε σημαντικές προσπάθειες να αναπτύξουμε και να αξιολογήσουμε επιστημονικά μια σειρά από εναλλακτικά του τσιγάρου προϊόντα, τα οποία δυνητικά θα είναι μειωμένου κινδύνου», απαντά ο κ. Καλαντζόπουλος. «Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, έως το 2025 θα υπάρχουν παγκοσμίως περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο καπνιστές. Σήμερα, για πρώτη φορά στην ιστορία, έχουμε προϊόντα που έχουν τη δυνατότητα να βελτιώσουν σημαντικά και γρήγορα την ποιότητα ζωής των καπνιστών. Είναι μια συναρπαστική περίοδος για την καπνοβιομηχανία, χωρίς καμία αμφιβολία η πιο συναρπαστική περίοδος που έχω ζήσει εγώ στα 31 χρόνια μου στην ΡΜΙ».
Συγκεκριμένα, για το «σύστημα θέρμανσης καπνού» IQOS, ίσως το πιο προβεβλημένο από τα νέα προϊόντα, ο επικεφαλής της Philip Morris σημειώνει ότι είναι «μία από τις τέσσερις πλατφόρμες προϊόντων δυνητικά μειωμένου κινδύνου, που βρίσκονται σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης και τοποθέτησης στην αγορά. Περιλαμβάνουν θερμαινόμενα προϊόντα καπνού και τεχνολογίες ατμού, που μειώνουν σημαντικά τα επίπεδα των βλαβερών και πιθανώς βλαβερών συστατικών στο αερόλυμα σε σύγκριση με τα τσιγάρα. Εχουμε συγκεντρώσει ένα μεγάλο αριθμό επιστημονικών αποδείξεων σχετικά με το IQOS. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι επιπτώσεις στους ενήλικους καπνιστές που στρέφονται στο IQOS είναι πολύ κοντά σε αυτές που παρατηρούνται σε όσους εγκαταλείπουν το κάπνισμα: ο πήχυς όσον αφορά τη μείωση του κινδύνου είναι πολύ ψηλά. Αν και αυτό είναι πολύ ενθαρρυντικό, οι μελέτες μας συνεχίζονται και τα συμπεράσματα σχετικά με τη μείωση της βλάβης θα βασιστούν στα αποτελέσματα του επιστημονικού προγράμματος αξιολόγησης».
Το ΙQOS, όπως αναφέρει, διατίθεται ήδη στην Ιαπωνία, σε επιλεγμένες πόλεις της Ιταλίας, στην Ελβετία, στην Ουκρανία, στην Πορτογαλία, στη Ρουμανία, στη Γερμανία, στη Δανία και στο Μονακό. «Εχουμε ανακοινώσει τον στόχο μας να πουλάμε ΙQOS σε περίπου 20 αγορές έως τα τέλη του έτους. Πολύ σύντομα θα αρχίσει να κυκλοφορεί ευρέως και στην Ελλάδα».