«Ο Ερντογάν αλλάζει τη δομή της χώρας του και αυτό μας ανησυχεί πάρα πολύ στην Ε.Ε.», δηλώνει στην «Κ» o κ. Μάνφρεντ Βέμπερ, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στο Ευρωκοινοβούλιο και ένας από τους ισχυρότερους παράγοντές του.
– Αναμένατε η συντριπτική πλειοψηφία του Ευρωκοινοβουλίου να προτείνει «πάγωμα» των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία;
– Ναι, τo περίμενα και το παρασκήνιο είναι ότι στην Τουρκία υπάρχουν πολύ ανησυχητικές εξελίξεις με δημοσιογράφους και βουλευτές στη φυλακή, δεκάδες χιλιάδες δημοσίους υπαλλήλους να χάνουν τη δουλειά τους. Ο Ερντογάν πραγματικά αλλάζει τη δομή της χώρας και αυτό μας ανησυχεί πάρα πολύ στην Ε.Ε. Στο Ευρωκοινοβούλιο υπάρχει μία διευρυμένη πλειοψηφία που θέλει να στείλει ένα μήνυμα στην Τουρκία να σταματήσει αυτή την προσέγγιση και να επιστρέψει στις ευρωπαϊκές μας αξίες.
– Το πιθανό «πάγωμα» των διαπραγματεύσεων δεν μπορεί να βλάψει τη συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας;
– Η συμφωνία με την Τουρκία για τους πρόσφυγες ισχύει και δουλεύει αυτή τη στιγμή. Εμείς έχουμε κάνει το δικό μας μέρος της συμφωνίας, καθώς η Τουρκία αυτή τη στιγμή λαμβάνει 3 δισ. ευρώ από την Ε.Ε. σε ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται με Σύρους πρόσφυγες στην Τουρκία, αλλά χρηματοδοτούμε και την εκπαίδευση νέων Σύρων – ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγουμε τη ριζοσπαστικοποίησή τους.
– Ο κ. Ερντογάν όμως έχει απειλήσει ότι αν δεν καταργηθεί η βίζα θα θέσει σε κίνδυνο τη συμφωνία για το προσφυγικό.
– Ολοι είχαν διαβάσει τη συμφωνία πριν την υπογράψουν. Εκεί έλεγε ότι το Ευρωκοινοβούλιο θα έπαιζε σημαντικό ρόλο στην απελευθέρωση της βίζας, δίνοντας το «πράσινο φως» για κάτι τέτοιο μόνο αν και τα 72 κριτήρια που έχουμε θέσει στην Τουρκία ικανοποιηθούν, κάτι το οποίο δεν έχει γίνει ακόμα. Το πιο σημαντικό κριτήριο για εμάς, που δεν έχει ικανοποιηθεί, είναι η αλλαγή του τρομοκρατικού νόμου σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, να είναι σύμφωνος με τη δική μας ερμηνεία του τι είναι τρομοκρατία. Αν δεν τον αλλάξουν δεν υπάρχει περίπτωση να πάρουν την απελευθέρωση της βίζας. Γι’ αυτό το μπαλάκι αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο γήπεδο της Αγκυρας και όχι των Βρυξελλών.
– Aν η συμφωνία για το προσφυγικό καταρρεύσει, χιλιάδες πρόσφυγες θα βρίσκονται καθημερινά στα ελληνικά νησιά. Η Ευρώπη τι είναι διατεθειμένη να κάνει;
– Είναι ευρωπαϊκή ευθύνη και όχι ελληνική, αυτό είναι σίγουρο. Η Ευρώπη πρέπει να ενεργήσει ενωμένη. Δεν δέχομαι το ότι κράτη-μέλη λένε ότι δεν με αφορά το θέμα, όπως η Πολωνία ή η Σλοβακία. Στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο έχουμε μία ευρεία πλειοψηφία που θέλει να υπάρξει σαφής νομοθεσία στο θέμα αυτό. Θέλω να υπογραμμίσω ότι αυτή η στάση της «μη αλληλεγγύης» δεν είναι εξαιτίας του Ευρωκοινοβουλίου ή της Κομισιόν, αλλά εξαιτίας των εθνικών συμφερόντων. Αλλωστε για τους πρώτους 160.000 πρόσφυγες που θα φτάσουν στην Ιταλία και στην Ελλάδα, τα κράτη-μέλη είναι νομικά δεσμευμένα να μοιραστούν το βάρος και γι’ αυτό έχουμε ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να πάρει τα αναγκαία μέτρα για να εφαρμοστεί η απόφαση. Αν υπάρχει περαιτέρω εισροή μεταναστών στα ευρωπαϊκά σύνορα, τότε θα πρέπει να ζητήσουμε από την Επιτροπή να την καταστήσει νομικά δεσμευτική, καθώς δεν μπορούμε να αφήσουμε την Ελλάδα και την Ιταλία μόνες τους. Οι χώρες του Βίσεγκραντ δεν μπορεί να μη δείχνουν αλληλεγγύη.
– Φοβάστε ότι η συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας μπορεί να καταρρεύσει στο άμεσο μέλλον;
– Δεν το νομίζω. Ο Ερντογάν είναι απρόβλεπτος, αλλά υπάρχουν πολλοί συνάδελφοί μας στην Αγκυρα που εξετάζουν τα δεδομένα και καταλαβαίνουν ότι δεν έχουν συμφέρον να κλιμακώσουν την κατάσταση. Στην Τουρκία, ο πληθυσμός αποτελείται από πολλούς νέους ανθρώπους στους οποίους ο Ερντογάν πρέπει να προσφέρει θέσεις εργασίας. Ξέρει πολύ καλά ότι η οικονομική ευημερία της χώρας βασίζεται στην Ε.Ε., ενώ όλες αυτές οι ιδέες για στροφή προς τη Ρωσία ή την Κίνα δεν στέκουν, καθώς το εμπόριο με αυτές τις δύο χώρες μαζί είναι μόλις 10% των εμπορικών συναλλαγών που έχει με την Ε.Ε. Μας χρειάζεται πολύ περισσότερο απ’ ό,τι τον χρειαζόμαστε εμείς, γι’ αυτό πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την οικονομική μας δύναμη για να τον πείσουμε να επιστρέψει σε μία υπεύθυνη πολιτική.
– Αν ο Ερντογάν κάνει πράξη τις απειλές του όσον αφορά τον μη σεβασμό της Συνθήκης της Λωζάννης, η Ε.Ε. τι είναι έτοιμη να κάνει;
– Ας μη θεωρούμε ότι θα υλοποιήσει κάτι τέτοιο, ήταν απλά μία ομιλία. Αν όμως κάτι τέτοιο γινόταν, θα ήταν θεμελιώδες πρόβλημα στη σχέση μας. Αν ο Ερντογάν αμφισβητήσει αυτή τη συμφωνία, τότε η ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. θα σταματούσε.
– Πιστεύετε ότι αυτό θα ήταν αρκετό από τη μεριά της Ε.Ε.;
– Η Ε.Ε. είναι έτοιμη να κάνει και περισσότερα εάν η Τουρκία γίνει πιο επιθετική προς την Ελλάδα. Ως ΕΛΚ προσθέσαμε στην απόφαση για το «πάγωμα» των ενταξιακών συζητήσεων ένα κομμάτι για τον σεβασμό της Συνθήκης της Λωζάννης. Ηταν μία πρωτοβουλία του κ. Μητσοτάκη με τον οποίο επικοινώνησα στην αρχή της εβδομάδας. Αυτή τη στιγμή θέλαμε να στείλουμε ένα μήνυμα, αλλά όχι να επιδεινώσουμε την κατάσταση.