Το Κέντρο είναι αφετηρία για την εξουσία

Το Κέντρο είναι αφετηρία για την εξουσία

6' 1" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Συνέντευξη: ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ

«Εκατομμύρια ψηφοφόροι είναι πολιτικά άστεγοι» σήμερα στη Βρετανία, σύμφωνα με τον Τόνι Μπλερ, καθώς αντιμετωπίζουν την επιλογή «μεταξύ των Τόρις του σκληρού Brexit και των Εργατικών της σκληρής Αριστεράς».

Σε αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ», ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργός, στα γραφεία του Tony Blair Institute for Global Change στην πλατεία Γκρόουβενορ του κεντρικού Λονδίνου, τονίζει ότι «αν το Εργατικό Κόμμα θέλει να είναι ένα κόμμα εξουσίας, πρέπει να έχει την αφετηρία του στο πολιτικό κέντρο» – μία προσέγγιση που απορρίπτει μετά βδελυγμίας η σημερινή του ηγεσία.

Σχετικά με το Brexit, ο Μπλερ υπογραμμίζει ότι «δεν γνωρίζουμε ακόμα τους όρους της εξόδου. Αυτό που βρίσκω πραγματικά ακατανόητο στη συζήτηση που γίνεται είναι αυτή η επιμονή ότι πρέπει να φύγουμε σε κάθε περίπτωση, όποιοι κι αν καταλήξουν να είναι αυτοί οι όροι. Η στάση των Συντηρητικών είναι “Brexit με οποιαδήποτε κόστος”. Αμφισβητώ έντονα ότι αυτό επιθυμούσαν όσοι ψήφισαν υπέρ της εξόδου στο δημοψήφισμα».

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υπάρξει ένα δεύτερο δημοψήφισμα, όταν αυτοί οι όροι θα έχουν διασαφηνιστεί;

Η τεράστια διαφορά

Ο Μπλερ, ίσως ο πιο φιλοευρωπαϊστής πρωθυπουργός της Βρετανίας από την ένταξή της στην ΕΟΚ, θεωρεί ότι αυτό θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη των αντιλήψεων της κοινής γνώμης. «Προς το παρόν, ο κόσμος λέει: ψηφίσαμε να φύγουμε, άρα είναι η δουλειά της κυβέρνησης να το κάνει πράξη. Πιστεύω ότι μέσα στον επόμενο χρόνο –και αυτός είναι ένας από τους λόγους που οι εκλογές προκηρύχθηκαν τώρα, παρεμπιπτόντως– θα αρχίσουν να καταλαβαίνουν τη διαφορά μεταξύ της συμμετοχής στην κοινή αγορά και στην τελωνειακή ένωση με τη συμφωνία ελευθέρου εμπορίου ως τρίτη χώρα. Είναι η διαφορά μεταξύ του Champions League και της γ΄ κατηγορίας, με τεράστιες επιπτώσεις για τις θέσεις εργασίας, τις επιχειρήσεις και την ευημερία».

Επιπλέον, σχετικά με το ζήτημα που έπαιξε κεντρικό ρόλο στο δημοψήφισμα, τη μετανάστευση, σημειώνει: «Οσο διερευνούμε τα χαρακτηριστικά των Ευρωπαίων που μεταναστεύουν εδώ, τόσο πιο ξεκάθαρο γίνεται ότι είναι στην πλειονότητά τους άτομα που θα θέλαμε να έρθουν στη χώρα μας ούτως ή άλλως. Δεν έχουμε περιθώριο να χάσουμε αυτούς τους ανθρώπους – τα πιο ανοιχτόμυαλα, δημιουργικά και καινοτόμα άτομα από όλο τον κόσμο. Οσο κι αν το αρνείται σήμερα η Τερέζα Μέι, η εκστρατεία υπέρ του Brexit ήταν σε μεγάλο βαθμό κακόβουλη».

Γιατί, όμως, έχει ο φόβος των μεταναστών μετατραπεί σε τόσο ισχυρό πολιτικό όπλο στη Δύση;

«Γιατί η παγκοσμιοποίηση και η ταχύτητα με την οποία αλλάζουν τα πράγματα δημιουργούν πραγματικές πιέσεις – οικονομικές και πολιτιστικές. Σε όλες τις δυτικές χώρες, συμβαίνουν δύο πράγματα: η αυτοματοποίηση και η τεχνολογία αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο εργαζόμαστε και ζούμε, και η μετανάστευση αλλάζει την κουλτούρα μας. Αυτό το τελευταίο, κάποιοι το καλωσορίζουν, άλλοι το βλέπουν ως απειλή». Στη Βρετανία, ειδικότερα, παρατηρεί, αυτοί είναι κυρίως οι πιο ηλικιωμένοι (το 64% των ψηφοφόρων άνω των 65 ετών ψήφισε υπέρ του Brexit, ενώ το 71% των νέων κάτω των 25 ψήφισε υπέρ της παραμονής). «Προδίδουμε τα νιάτα της χώρας, που βλέπουν την Ε.Ε. ως ευκαιρία, όχι ως απειλή», λέει.

Πώς εξηγεί την οργή των ψηφοφόρων με το σύστημα σε χώρες όπως η Βρετανία, η οποία στρέφεται με ιδιαίτερη σφοδρότητα κατά των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων; Δεν είναι αλήθεια ότι οι Νέοι Εργατικοί δεν πρόσεξαν όσο θα έπρεπε ζητήματα όπως η ανισότητα και η απορρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα;

«Υπάρχει μια τεράστια μυθολογία που έχει αναπτυχθεί γύρω από αυτό το θέμα», απαντάει ο Μπλερ. «Κάναμε τις μεγαλύτερες επενδύσεις που έχουν γίνει μεταπολεμικά στις πιο φτωχές κοινότητες. Θεσμοθετήσαμε για πρώτη φορά εθνικό κατώτατο μισθό, μειώσαμε δραματικά τη φτώχεια των συνταξιούχων και την παιδική φτώχεια, ενισχύσαμε τα οικογενειακά επιδόματα και το δικαίωμα στην άδεια μητρότητας. Η φιλοσοφία του Εργατικού Κόμματος που εγώ εκπροσωπώ δεν ήταν αυτή που επικράτησε στις τελευταίες τρεις εκλογές. Είναι πολύ περίεργο αυτοί που χάνουν εκλογές να κατηγορούν εμάς που τις κερδίζαμε».

Για τη χρηματοπιστωτική κρίση παραδέχεται ότι «δεν την προβλέψαμε» – «όπως και όλες οι άλλες κυβερνήσεις». Η κρίση, συνεχίζει, «προκάλεσε σύγχυση στην Αριστερά, η οποία αντί να την αποδώσει σε λάθη που έγιναν στον χρηματοπιστωτικό τομέα, στράφηκε κατά της ελεύθερης αγοράς γενικότερα, ξεχνώντας όλα τα διδάγματα του τελευταίου αιώνα».

Το Κέντρο είναι αφετηρία για την εξουσία-1

O συντάκτης της «Κ» Γιάννης Παλαιολόγος με τον πρώην Βρετανό πρωθυπουργό Tony Blair

 

Η αυτορρύθμιση

Ωστόσο, δεν ήταν η κρίση προϊόν μιας υπερβολικής πίστης στη σοφία και στη δυνατότητα αυτορρύθμισης των αγορών; «Ναι, σαφώς. Αλλά δεν ήταν πρόβλημα ρύθμισης – ήταν πρόβλημα κατανόησης: Δεν καταλάβαμε τι μπορούσε να προκαλέσει η παγκοσμιοποίηση των χρηματαγορών, σε συνδυασμό με τα σύνθετα νέα χρηματοοικονομικά προϊόντα και την ανευθυνότητα που επέδειξε μέρος του τραπεζικού κλάδου». Η αδυναμία κατανόησης, όμως, δεν ήταν κι αυτή σύμπτωμα του εφησυχασμού, της πεποίθησης ότι οι αγορές θα φέρουν καλύτερο αποτέλεσμα αν αφεθούν να λειτουργήσουν χωρίς κρατική παρέμβαση; «Ως ένα βαθμό», απαντάει, παραδεχόμενος ότι η μη λήψη αποτρεπτικής δράσης ήταν μία «αποτυχία των πολιτικών, των κεντρικών τραπεζών και των ελεγκτικών μηχανισμών γενικότερα».

Οχι απροσδόκητα, ο πρωθυπουργός του Τρίτου Δρόμου βλέπει θετικά τον νέο πρόεδρο της Γαλλίας – τον «Γάλλο Τόνι Μπλερ», όπως ορισμένοι τον χαρακτηρίζουν. «Η νίκη του Μακρόν είναι πολύ σημαντική. Δείχνει ότι το πολιτικό κέντρο είναι ζωντανό και ζωτικό και είναι ευκαιρία για να γίνουν οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις που χρειάζονται, στη Γαλλία και στην Ευρώπη». Υπενθυμίζει, ωστόσο, ότι η Μαρίν Λεπέν «έλαβε διπλάσιο αριθμό ψήφων από τον πατέρα της. Το γεγονός ότι το 1/3 των ψηφοφόρων επέλεξε το Εθνικό Μέτωπο δείχνει ότι το επίπεδο της δυσαρέσκειας στην Ευρώπη παραμένει πολύ υψηλό. Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη – η Ευρώπη έχει βιώσει μια τραυματική περίοδο την τελευταία δεκαετία».

Γερμανία, Ευρωζώνη και η ελληνική κρίση

Ο κ. Μπλερ εκφράζει την ελπίδα ότι η Γερμανία «θα εργαστεί με τον νέο πρόεδρο της Γαλλίας για να καταλήξουν στο πώς η Ευρώπη θα προχωρήσει μπροστά», μια κοινή πορεία «που θα πρέπει να συνδυάζει πολιτικές για την ανάπτυξη και τις θέσεις εργασίας με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις». Αυτή είναι η «μεγάλη συμφωνία» που απαιτείται ώστε η Ευρωζώνη «να πλησιάσει περισσότερο στο καθεστώς μιας πραγματικής νομισματικής ένωσης» και «να επιβιώσει». Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει ευρείες και βαθιές μεταρρυθμίσεις στις υπερχρεωμένες χώρες, χωρίς η Γερμανία να μετακινηθεί από τις σκληρές δημοσιονομικές θέσεις της. Αυτή η στάση της δεν έχει αναγκάσει τις χώρες του Νότου να επωμιστούν το συντριπτικό μερίδιο του κόστους προσαρμογής στην Ευρωζώνη; «Ο πόνος που έχει υποστεί η Ελλάδα, αυτά που χρειάστηκε να αντέξουν οι Ελληνες, είναι απίστευτα. Είναι άνευ προηγουμένου στη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία. Οι Γερμανοί πιστεύουν ότι αν χαλαρώσουν τη στάση τους, οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις δεν θα γίνουν ποτέ κι εγώ το κατανοώ αυτό. Αλλά δύο πράγματα πρέπει να θυμόμαστε: Πρώτον, η κρίση της Ευρωζώνης είναι, από πολλές απόψεις, μία κρίση του ισοζυγίου πληρωμών. Δεύτερον, πιστεύω ότι είναι εφικτό να καταρτιστεί η συμφωνία με τέτοιο τρόπο ώστε να εμπεριέχει και τα δύο επιθυμητά στοιχεία: την ανάπτυξη και τις μεταρρυθμίσεις. Η περίπτωση της Ελλάδας δείχνει ότι οι πολίτες είναι διατεθειμένοι να δεχθούν βαθιές οικονομικές αλλαγές, αλλά πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η επόμενη δεκαετία θα είναι διαφορετική από την προηγούμενη – ότι οι μεταρρυθμίσεις θα αποδώσουν καρπούς. Εγώ προώθησα μείζονες μεταρρυθμίσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά ήταν σε εποχές ισχυρής ανάπτυξης. Σε καιρό ύφεσης είναι πολύ πιο δύσκολο».


Ηχητικά αποσπάσματα της συνέντευξης Τ. Μπλερ στην «Κ»

  • Για Ελλάδα- Γερμανία- Λιτότητα

  • Για βρετανικές εκλογές και Brexit

  • Για Μακρόν και Ευρωζώνη

  • Για τη χρηματοπιστωτική κρίση

  • Για μετανάστευση και παγκοσμιοποίηση

  • Για κεντροαριστερά και ψηφοφόρους

  • Για Ντ. Τραμπ και Χ. Κλίντον

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή