Συνέντευξη στην Κατερινα Σωκου
H Ανια Σίφριν, διευθύντρια του Προγράμματος Media και
Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, άφησε μια πλούσια καριέρα
στη δημοσιογραφία για την ακαδημαϊκή έρευνα και την εκπαίδευση
δημοσιογράφων. Το βιβλίο της «Bad News» περιγράφει πώς ο
οικονομικός τύπος των ΗΠΑ έχασε «το θέμα του αιώνα», όπως αποκαλεί
τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007. Κι εξηγεί, στη συνέντευξη που
ακολουθεί:
– Γιατί έχασαν οι δημοσιογράφοι την είδηση της κρίσης;
– Ενδιαφέρθηκα για τον ρόλο των δημοσιογράφων κατά την ασιατική
κρίση του 1997, όταν εργαζόμουν στο Βιετνάμ. Οπως σε κάθε κρίση,
υπήρχε μεγάλη πίεση προς τους δημοσιογράφους, εν μέρει διότι οι
πηγές τους κλείνονται και δεν θέλουν να δίνουν πληροφορίες, και εν
μέρει διότι όλα κινούνται με μεγάλη ταχύτητα και κανείς δεν
καταλαβαίνει τι συμβαίνει. Το Βιετνάμ π. χ. είχε μια τραπεζική
κρίση, αλλά η κυβέρνηση τους απαγόρευσε να γράφουν για τις
τράπεζες. Στην Αμερική υπήρξε κατά κάποιο τρόπο μια παρόμοια στάση:
Υπήρξε ανησυχία και επιστολές στον Τύπο που ζητούσαν από τους
διευθυντές να μη μεταδίδουν κακές ειδήσεις, με το επιχείρημα ότι
φοβίζουν τους ανθρώπους και κάνουν χειρότερη την κατάσταση.
Οι δημοσιογράφοι δέχονται επικρίσεις διότι εξαρτώνται απόλυτα
από τις πηγές τους. Επιπλέον, η οικονομική δημοσιογραφία γίνεται
από ανθρώπους που συνήθως εστιάζουν σε ένα περιορισμένο πεδίο, τις
αγορές, και όχι στον άνθρωπο στον δρόμο, τη Wall Street και όχι τη
Main Street, όπως λέμε. Ειδικά στις ΗΠΑ, έχουν αναπτυχθεί πολύ
πρακτορεία όπως το Bloomberg και το Dow Jones που δίνουν έμφαση
στις αγορές, ενώ και η εκπαίδευση των δημοσιογράφων δεν ακολούθησε
τις εξελίξεις, όπου τα χρηματοοικονομικά προϊόντα έγιναν τόσο
περίπλοκα που ούτε οι ελεγκτές ούτε οι δημοσιογράφοι τα
καταλάβαιναν.
– Επηρέασαν και τα προβλήματα του Τύπου;
– Ειδικά αυτή η χρηματοπιστωτική κρίση συνέπεσε στις ΗΠΑ με μια
γενικευμένη κρίση στη δημοσιογραφία, με απολύσεις παλαιότερων
δημοσιογράφων και κλείσιμο εφημερίδων, δεν υπήρχε λοιπόν μεγάλη
εμπειρία στην κάλυψή της. Τα προβλήματα στην αμερικανική
δημοσιογραφία ενέτειναν τη χρηματοπιστωτική κρίση. Υπήρξαν κάποιοι
δημοσιογράφοι που εντόπισαν πτυχές της κρίσης προτού ξεσπάσει, αλλά
πολλά έντυπα απλώς ακολουθούσαν τα νέα, αντί να ηγούνται αυτών. Υπό
μία έννοια αυτό είναι διαρθρωτικό πρόβλημα της δημοσιογραφίας, που
ασχολείται με το τι συμβαίνει, όχι τι θα συμβεί. Και σίγουρα θα
μπορούσε κανείς να πει, αφού κανείς δεν το προέβλεψε, γιατί θα
έπρεπε να το κάνουν οι δημοσιογράφοι;
– Η κάλυψη της ελληνικής κρίσης από τον οικονομικό Τύπο πώς σας
φάνηκε;
– Δεν είμαι ειδική για την Ελλάδα, αλλά μου φαίνεται ότι η
κάλυψη δεν είναι δίκαιη για τη χώρα σας. Ξέρετε, και η οικονομική
δημοσιογραφία είναι αρκετά εθνικιστική, για παράδειγμα οι Γερμανοί
δημοσιογράφοι υποστηρίζουν τα γερμανικά συμφέροντα. Γι’ αυτό έχει
μεγάλη σημασία η κυβέρνηση να περνά σωστά τα μηνύματά της στους
ξένους δημοσιογράφους.
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ