Κύριε διευθυντά
Εκανε η κότα το αυγό ή το αυγό την κότα; Εφυγε η άνω τελεία από το πληκτρολόγιο επειδή δεν τη χρησιμοποιούσαμε ή έφυγε από τα κείμενα επειδή δεν υπάρχει στο πληκτρολόγιο; Δηλαδή υπάρχει, αλλά έμμεσα: πρέπει να χρησιμοποιήσεις έναν συνδυασμό πλήκτρων που πολλοί δεν γνωρίζουν. Πολλές φορές, προσπαθώντας να βάλεις μία άνω τελεία στο κείμενο, εμφανίζεται κάτι που μοιάζει, αλλά δεν είναι άνω τελεία.
Υπάρχουν βέβαια και εκείνοι που ισχυρίζονται ότι η άνω τελεία δεν έχει χρησιμότητα πλέον· ότι είναι παρωχημένη και ελάχιστοι τη χρειάζονται. Ομως αυτό δεν είναι αλήθεια. Η άνω τελεία είναι μία παύση κάτι παραπάνω από ένα κόμμα, και κάτι λιγότερο από μία τελεία. Μια ματιά σε άλλες γλώσσες, όπως στα αγγλικά, δείχνει ότι εκείνοι δεν έκριναν σκόπιμο να την εξαφανίσουν: η άνω τελεία(;) υπάρχει στο πληκτρολόγιο και δεν απαιτεί απόκρυφους συνδυασμούς. Με μια άλλη ματιά, σε φροντισμένα ελληνικά δημοσιογραφικά κείμενα, θα διαπιστώσουμε επίσης ότι τη συναντάμε όλο και περισσότερο. Δεν είναι φτιασίδωμα, ικανοποιεί μία υπαρκτή ανάγκη. Και όσο για τη χρησιμότητα, δείτε, χάρη στην άνω τελεία, πόσο καλύτερα ηχούν οι στίχοι του ποιητή:
Κύριε, βόηθα να θυμόμαστε
πώς έγινε τούτο το φονικό·
την αρπαγή, το δόλο, την ιδιοτέλεια,
το στέγνωμα της αγάπης·
Κύριε, βόηθα να τα ξεριζώσουμε…
(Γ. Σεφέρης, «Σαλαμίνα της Κύπρος»)
Την άνω τελεία λοιπόν τη χρειαζόμαστε. Πρέπει να επανέλθει άμεσα στο πληκτρολόγιο – και τότε θα τη χρησιμοποιούμε όπου δει.
Γιωργος Ναθαναηλ, Σύμβουλος Επιχειρήσεων, Ψυχικό
Κλειώ, Ευτέρπη, Θάλεια, Μελπομένη, Τερψιχόρη, Ερατώ, Πολύμνια, Ουρανία. Και η Καλλιόπη, κατά κοινή ομολογία η πιο όμορφη; Ντροπή που δεν ξεπλένεται. Την «έθαψαν» με τη χωροταξική δικαιολογία ότι δεν χωρούσε στην πλατεία στο υπόγειο του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου δίπλα από τα δημόσια ουρητήρια. Η λαϊκή φαντασία άδραξε την ευκαιρία ταυτίζοντας το όνομα της προστάτιδoς της επικής ποίησης με το πιο αφόρητο, πλην πολύτιμο, καθήκον του φαντάρου. – «πάλι με χώσανε στην Καλλιόπη». Επάνω, άποψη της πλατείας στα μέσα της δεκαετίας του ’30, όταν οι 9-1 Μούσες ήταν παρούσες, διχάζοντας για την αισθητική τους θαμώνες και περαστικούς. Τα σεισμικά σχόλια υπερίσχυσαν των εκδηλώσεων θαυμασμού, οδηγώντας στον εξοστρακισμό των γυναικείων αγαλμάτων (φωτογραφία Μουσείο Μπενάκη). Σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι στάθηκε ο –όχι μοιραίος– τραυματισμός διαδηλωτών από την ξαφνική πτώση μιας Μούσας.