Κύριε διευθυντά
Το αγγλικό Κοινοβούλιο ενέκρινε την απόφαση του αγγλικού λαού, που εκφράστηκε με δημοψήφισμα για να εξέλθει της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Το ότι ο αγγλικός είναι ο πιο ώριμος πολιτικά λαός του κόσμου με μεγάλη πολιτική αγωγή, το ότι το αγγλικό Κοινοβούλιο είναι μεγάλη πολιτική ακαδημία είναι γνωστά και αναγνωρισμένα.
Γιατί άραγε αυτή η απόφαση; Είναι η βρετανική υπερηφάνεια που βλέπει με δυσμένεια τον γερμανικό οικονομικό ηγεμονισμό στην Ευρώπη; Δεν βλέπει προοπτική και δυνατότητα της Ευρωπαϊκής Ενώσεως; Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ είχε πει: «Η Αγγλία είναι με την Ευρώπη, δεν είναι όμως Ευρώπη»! Είναι αυτό; Εάν ναι τότε ρωτάμε:
Στην Αγγλία δεν γεννήθηκε πρώτα το διαφωτιστικό κίνημα με τον Τζον Λοκ και μεταπήδησε στην Ευρώπη και ιδίως στη Γαλλία; Στην Αγγλία δεν γεννήθηκε ο κοινοβουλευτισμός, που εμπλούτισε τη δημοκρατία και εξαπλώθηκε έπειτα στην ευρωπαϊκή ήπειρο; Εφόσον λοιπόν η Αγγλία έδωσε το δημοκρατικό σύστημα εμπλουτισμένο και ενισχυμένο με τον κοινοβουλευτισμό και τα πρώτα φώτα του Διαφωτισμού δεν είναι Ευρώπη; Οχι μόνον είναι, αλλά είναι η ψυχή και οι πνεύμονες της Ευρώπης, τα θεμέλια του ευρωπαϊκού πολιτισμού, πνευματικού και πολιτικού, είναι η Αγγλία. Πώς λοιπόν δεν είναι Ευρώπη η Αγγλία; Ασφαλώς ο μεγάλος αρχαιοελληνικός διαφωτισμός είναι το θεμέλιο του ευρωπαϊκού πνευματικού πολιτισμού, ασφαλώς και ο χριστιανισμός είναι ένας χρυσός τρίποδας της Ευρώπης, αλλά είναι σημαντικότατη και η αγγλική προσφορά. Εάν τα στοιχεία κοινού πολιτισμού δεν ενώνουν τους λαούς σε κοινούς στόχους και επιδιώξεις, τότε οι λαοί είναι καταδικασμένοι σε άμετρους ανταγωνισμούς που εγκυμονούν διακρίσεις και αντιπαλότητες, ακόμα και συγκρούσεις.
Αυτή η Ευρώπη πρέπει να γίνει Ευρώπη της ειρήνης, της δημοκρατίας. Ενα απέραντο εργοτάξιο προόδου και ευημερίας και ενός ευρωπαϊκού πολιτισμού ιδανικών και βαθύτατα ανθρώπινων αξιών. Η Ευρώπη που πόνεσε πολύ, που μάτωσε πολύ έχει όλο το δικαίωμα να ζήσει ενωμένη με ειρήνη, δημοκρατία και με τον μεγάλο πολιτισμό της. Εξω από αυτά υπάρχει βαρβαρότητα. Ο ιδεαλισμός των μεγάλων ενώσεων των λαών πρέπει να είναι στρατηγικός στόχος με οδηγό τον πολιτικό ρεαλισμό.
Γ. Σταραντζης
Δικηγόρος στην Αρ. Πάγο και στο ΣτΕ, πρ. επιστημονικός συνεργάτης «Αρχείου Νομολογίας»