Κύριε διευθυντά
Είναι ένα θετικό γεγονός, χωρίς όμως αναρτήσεις στα δίκτυα της δημοσιότητας, η λειτουργία ενός από τα αρχαιότερα σωματεία του νεότερου ελληνισμού, η δράση του οποίου αποτελεί μέρος της δύσκολης πορείας μας μετά την ημιτελή ανάδυση της Ελλάδας ως κρατικής οντότητας με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου του 1830 για την ελληνική ανεξαρτησία. Πρόκειται για τη Μακεδονική Φιλεκπαιδευτική Αδελφότητα (ΜΦΑ), η οποία ιδρύθηκε το 1871 στην Κωνσταντινούπολη –λίγο μετά το βουλγαρικό Σχίσμα (1870)– με πρωτοβουλία των Δυτικομακεδόνων της Πόλης, κυρίως από τις περιοχές της τότε Ανασελίτσης (σήμερα Βόιο), της Καστοριάς και των Γρεβενών. Είχε τεθεί εξ αρχής υπό την αιγίδα και τις ευλογίες του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Εκ των πραγμάτων, οι καταστατικοί σκοποί της ήταν ευθυγραμμισμένοι με τους στόχους της εθνικής μας πολιτικής για τη διάσωση του εκτός κρατικών ορίων ελληνισμού, τη λύτρωσή του από τα δεσμά της δουλείας. Η δραστηριότητα της αδελφότητος, με προτεραιότητα στους τομείς της παιδείας και του φωτισμού, είχε για την εποχή εκείνη πρωτοποριακά χαρακτηριστικά. Επίτευγμά της ήταν το Κυριακόν Σχολείον του Λαού στην Πόλη (με στοιχεία πράγματι λαϊκής μόρφωσης – επιμόρφωσης) και μεγαλύτερο η ίδρυση των Εκπαιδευτηρίων Τσοτυλίου (Δημοτικό, Γυμνάσιο, Οικοτροφείο για μαθητές πολυπολιτισμικής-πολυεθνικής-πολυγλωσσικής προέλευσης), η εκεί ανέγερση υποδειγματικού Οικοτροφείου-Γυμνασίου το 1873 και η χρηματοδότηση της λειτουργίας των επί σειρά δεκαετιών. Λειτουργίας που τα ανέδειξε σε «τηλαυγή φάρο παιδείας» και σε ουσιαστική παιδαγωγική ακαδημία του βόρειου ελληνισμού. Οι γνωστές ιστορικές εξελίξεις κατέστησαν αδύνατη τη συνέχιση της λειτουργίας της αδελφότητος στην Πόλη και γι’ αυτό από το 1925 μετέφερε τη λειτουργία της στη Θεσσαλονίκη, υπό τη διοίκηση διαπρεπών Δυτικομακεδόνων, με τη δραστηριότητα των οποίων η αίγλη της διατηρήθηκε αμείωτη. Το περιώνυμο Λαογραφικό Μουσείο Θεσσαλονίκης οφείλει στη ΜΦΑ την ύπαρξή του. Πυρήνας των εκθεμάτων του υπήρξε η έξοχη λαογραφική συλλογή της αδελφότητος. Ηδη, το γεγονός της μακροζωίας και της συνεχιζόμενης λειτουργίας της αξίζει να εξαίρεται και να παίρνει ευρύτερη δημοσιότητα, α) επειδή διέτρεξε μια περίοδο αφανείας, αν όχι νεκροφανείας, και β) επειδή η τωρινή ιστορική στιγμή, ανάλογη και ομόλογη προς εκείνη της ίδρυσής της, ταξιθετεί τη συνεχιζόμενη δραστηριότητα της ΜΦΑ στις διπλωματικές-ιστορικές εφεδρείες μας. Οι φιλόξενες στήλες της «Κ», ίσως δεν θα θεωρήσουν αμελητέα την ενημέρωση των αναγνωστών της για την ιστορική παρουσία της ΜΦΑ.
Γερασιμος Μιχαηλ Δωσσας, Θεσσαλονίκη