Κύριε διευθυντά
Χωρίς να διεκδικώ θέση στο Κοινοβούλιό μας, ομολογώ εξαρχής ότι δεν έχω διαβάσει το κείμενο του/των μνημονίου/μνημονίων, αλλά μόνο σχετικά δημοσιεύματα του Τύπου. Υπό αμφισβητούμενες (όπως πάντα) συνθήκες, η Ελλάς αναγκάστηκε να προσφύγει σε δανεισμό από τους Ευρωπαίους και το ΔΝΤ με τους μηχανισμούς της Ε.Ε. στο πλαίσιο σχετικού προγράμματος.
Οι όροι και οι διαδικασίες εκταμιεύσεως/αναλήψεως του δανείου περιελήφθησαν σε ένα προσάρτημα της συμβάσεως δανείου, το μνημόνιο. Αν δεν κάνω λάθος, η αντιπολίτευση της εποχής εισήγαγε τον όρο για το σύνολο του δανεισμού, ολόκληρος δε ο δημόσιος διάλογος γίνεται έκτοτε με τον όρο αυτό, ο οποίος και πανδήμως δαιμονοποιήθηκε. Αγνοήθηκε (ηθελημένα ή αθέλητα) ότι οι όροι του δανεισμού δεν ταυτίζονται με την εκταμίευση/ανάληψη (που ενδιαφέρει τον οφειλέτη), αλλά διέπουν τη δανειακή σχέση μέχρι την εξόφληση του δανείου, οπότε και μόνο (ως πασίγνωστο) λήγει το δάνειο. Γίνεται λόγος για διάρκεια του μνημονίου και έξοδο από αυτό ωσάν να πρόκειται για λήξη των δανειακών υποχρεώσεων με την ολοκλήρωση της ανάληψης του δανείου. Οι όροι της σύμβασης δανείου, περιλαμβανομένου του μνημονίου, έχουν, πλέον της συμφωνίας, καταστεί νόμοι του κράτους, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι με την κατάργηση ή την αλλαγή του νόμου μονομερώς καταργούνται ή μεταβάλλονται οι συμβατικές μας υποχρεώσεις. Δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι η παράβαση των όρων της σύμβασης δανείου (και του μνημονίου) με ανατροπή των νομοθετημένων συμβατικών δανειακών υποχρεώσεων της χώρας μπορεί να μην αποτελεί παράβαση (event of default) της σύμβασης δανείου με (οδυνηρές) κυρώσεις. Η συνηθέστερη κύρωση είναι να καταστεί αμέσως ληξιπρόθεσμο και απαιτητό ολόκληρο το δάνειο, κάτι που πιθανώς να έχει αλυσιδωτά αποτελέσματα για το σύνολο των χρεών της χώρας.
Κ. Γ. Μπονιφατσης