Κύριε διευθυντά
Σύμφωνα με το προοίμιο του συντάγματος της ΠΓΔΜ, η «Δημοκρατία της Μακεδονίας» βασίζεται στις κρατικές και νομικές παραδόσεις της «Δημοκρατίας του Κρουσόβου» και είναι εθνικό κράτος του «μακεδονικού λαού». Θεωρούν δηλαδή τη «Δημοκρατία του Κρουσόβου», αυτό το εφήμερο δημιούργημα της εξέγερσης του Ιλιντεν, προοίμιο της ΠΓΔΜ. Ομως στο Κρούσοβο, την ακρόπολη του ελληνισμού της βόρειας Μακεδονίας, όπου πλειοψηφούσαν οι βλαχόφωνοι Ελληνες, η εξέγερση αυτή ήταν έργο Βουλγάρων επαναστατών υπό τον σκληρό Gotse Deltchev, που με κύριο σύνθημα «Η Μακεδονία στους Μακεδόνες», οραματίζονταν αυτονομία και ακολούθως προσάρτηση της Μακεδονίας, μια πρακτική που εφάρμοσαν με επιτυχία στην Ανατολική Ρωμυλία. Κατά τον Μακεδονικό Αγώνα (1904-1908), οι Βούλγαροι κομιτατζήδες έστησαν το αρχηγείο τους στους βάλτους των Γιαννιτσών, τα ελληνικά αντάρτικα σώματα όμως έφραξαν την κάθοδό τους στη θερμή θάλασσα του Αιγαίου. Ο Τίτο, με την παρότρυνση του Στάλιν, στήνει το 1944 το ψευδεπίγραφο κράτος, έθνος, γλώσσα των Σκοπίων, με ιστορική αποστολή την «επανένωση» της Μακεδονίας.
Οι «ιστοριογράφοι» των Σκοπίων διοχετεύουν ατεκμηρίωτα επινοήματα και πολλά από αυτά γίνονται αποδεκτά από τους ξένους ως αλήθειες. Ο Βούλγαρος Σαμουήλ Σκοπιανός, οι Ελληνες φωτιστές των Σλάβων Αγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος Σκοπιανοί, οι Βούλγαροι κομιτατζήδες του Ιλιντεν Σκοπιανοί. Ο Eric Hobsbaum έγραψε: «Εθνος χωρίς παρελθόν είναι έννοια αυτή καθ’ εαυτήν αντιφατική. Το κύριο συστατικό ενός έθνους είναι το παρελθόν του». Η Ελλάδα άργησε να αφυπνισθεί, αντί επιθετικής πολιτικής ενημέρωσης, άφησε τη διεθνή κοινή γνώμη να ακούει Μακεδονία και να εννοεί Σκόπια. Παραχωρήσαμε πολλά και τώρα επιζητούμε έναν «έντιμο» συμβιβασμό με το γειτονικό κράτος. Ο Ιων Δραγούμης, από το προξενείο του Μοναστηρίου όπου συντόνιζε τον αγώνα στη δυτική Μακεδονία, έλεγε: «Ελληνες, σώσατε τη Μακεδονία, για να σας σώσει η Μακεδονία».
Μιχαηλ Θ. Τουμπουρας, Ομότ. καθ. ΑΠΘ
Ετος 1948, στην Ελλάδα του πολυαίμακτου αλληλοσπαραγμού. Σε μια κατασκήνωση Κατηχητικών Σχολείων στην Αθήνα, μακριά από τον αχό του Εμφυλίου, ένας αεικίνητος νεαρός ομαδάρχης κερδίζει τον σεβασμό, την αγάπη μα και τον θαυμασμό των παιδιών, εκπέμποντας ευγένεια και καλοσύνη. Ο «κύριος Τάσος» ήταν ξεχωριστός και ως προπονητής της (ανίκητης) ομάδας μπάσκετ των «Εργατών»: «Αντε, πάμε με ψυχή, παιδιά»… Ο επιστολογράφος της «Κ» θυμάται με συγκίνηση τον «κύριο Τάσο», μετέπειτα Αρχιεπίσκοπο Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας Αναστάσιο. Στη φωτογραφία, ο φωτισμένος ιεράρχης συγχαίρει μέλος παιδικής χορωδίας ενορίας, σε παλαιότερη εκδήλωση-αφιέρωμα στα χριστιανικά τραγούδια, στο Μέγαρο Μουσικής.