Κύριε διευθυντά
Δεκαετίες τώρα, όλο και κάποιος τύπος «λεωφορείου» συνδέει την Κυψέλη με το Παγκράτι. Σήμερα, παίρνοντας κάποιος ένα σύγχρονης τεχνολογίας τρόλεϊ από την πλατεία Κανάρη («Κυψέλης»), μετά περίπου 25 λεπτά βρίσκεται στην οδό Ερατοσθένους.
Λίγο πριν, ο εποχούμενος περιηγητής έχει αφήσει πίσω του σημαντικά τοπόσημα των Αθηνών όπως την «Παλιά Βουλή», το Ολυμπιείον («Στύλοι Ολυμπίου Διός») και το Καλλιμάρμαρο Παναθηναϊκό Στάδιο. Ετσι, έχει ίσως ήδη καλλιεργηθεί στον στοχαστικό περιπατητή του άστεως (flâneur) μια νοσταλγική διάθεση και υποψία περί την ιστορική και πολιτιστική συνέχεια και (αυτο)συνέπεια αυτής της πόλης…
Φθάνοντας στο ύψος του Αγίου Σπυρίδωνος, απέναντι από το ολοκαίνουργιο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, εύκολα θα περάσει απαρατήρητο το παρεκκλήσιο των Τριών Ιεραρχών. Ομως, πριν από ακριβώς 103 χρόνια το συγκεκριμένο σημείο κέντρισε το ενδιαφέρον κάποιου ανώνυμου φωτογράφου, ο οποίος κοντοστάθηκε και απαθανάτισε ένα στιγμιότυπο από την καθημερινότητα αυτής της λαϊκής γειτονιάς. (Πηγή: Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου)
Παρατηρώντας το αδιάψευστο ασπρόμαυρο τεκμήριο οδηγούμαστε βαθιά μέσα στο μαγγανοπήγαδο του τοπικού χωροχρόνου. Βλέπουμε τις εικονιζόμενες γυναίκες να φορούν ανοιχτόχρωμα ελαφριά ρούχα, ενώ μία εξ αυτών κάνει αντήλιο με το αριστερό χέρι της. Ενα παιδάκι προσχολικής ηλικίας στέκεται στο «ρείθρο» και ακουμπάει στο «κράσπεδο». Ακριβώς δίπλα του βρίσκεται η διαχρονική ενσάρκωση της καρτερικής υπομονής, η οποία αποτελεί τη μόνη κινητήριο δύναμη που διαθέτει το σταθμευμένο δίτροχο ιππήλατο αραμπαδάκι. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πινακίδα στην είσοδο…:
«Ναός των Τριών Ιεραρχών, ιδρυθείς υπό Δ. Καλογ…, 188…».
Οπότε, προκύπτει ότι η ανέγερση του ναϋδρίου έλαβε χώρα τη δεκαετία του 1880, ενώ το πλήρες ονοματεπώνυμο του κτήτορος παραμένει (δυσαν)άγνωστο… (Πηγή: athensopenmuseum.com)
Ετσι, σε μια προσπάθεια αποκρυπτογράφησης αυτού του «αστικού γρίφου», οδηγηθήκαμε σε ένα απόκομμα εφημερίδας που βρίσκεται ανηρτημένο στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ιστοσελίδα της Τζένης Δρόσου και αναφέρει: «…απέναντι απ’ τον Αγ. Σπυρίδωνα, υπάρχει μια μικρή εκκλησία αφιερωμένη εις τους Τρεις Ιεράρχας […] Εις τας 29 Απριλίου, Κυριακή των Βαϊων, […] η κ. Δάφνη Α. είδε στον ύπνο της τον παππού της και κτήτορα του ναού Δημ. Καλογρίδην…».
Από τα ανωτέρω συνεπάγεται ότι ο κτήτωρ του παρεκκλησίου των Τριών Ιεραρχών στο Παγκράτι ήταν ο αείμνηστος Δημήτριος Καλογρίδης, γυψάς στο επάγγελμα, άνθρωπος σεβάσμιος με έντονο θρησκευτικό συναίσθημα (Πηγή: jennydrosou.gr) Αραγε, γιατί επέλεξε τους τρεις μεγίστους φωστήρας της τρισηλίου Θεότητος για αυτό το συμβολικό έργο ζωής; Ποια λογική, ποιο σκεπτικό, ποια συναισθηματική παρόρμηση τον οδήγησε στη συγκεκριμένη ονοματοδοσία;
Με αυτά τα αναπάντητα ερωτήματα ολοκληρώνεται η σύντομη «περιπλάνησή» μας σε ένα Παγκράτι άλλων καιρών, παραμονές της γιορτής των Τριών Ιεραρχών, με την Παιδεία και τα σχολεία μας να έχουν την τιμητική τους…
Γιαννης Μιχαλακοπουλος, Κυψέλη