Κύριε διευθυντά
Οι επιθετικές ενέργειες της Τουρκίας στην κυπριακή και πρόσφατα στην ελληνική ΑΟΖ με την υπογραφή μνημονίου με την –«κολοβή» λόγω εμφυλίου– κυβέρνηση της Τρίπολης Λιβύης, παραβιάζουν κατάφωρα το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο των θαλασσών. Είναι φανερό ότι η γειτονική χώρα εκμεταλλεύεται τον όγκο και τη γεωστρατηγική θέση της, επιδιώκοντας να επιβληθεί σαν περιφερειακή δύναμη στην περιοχή. Η Ε.Ε. επέβαλε κάποιες κυρώσεις που αναμένεται να κλιμακωθούν αν η Τουρκία δεν σταματήσει τις προκλητικές ενέργειες, αλλά, την ίδια στιγμή, μεγάλες χώρες, όπως η Γερμανία, στηρίζουν τα εξοπλιστικά της προγράμματα. Η ελληνική κυβέρνηση ενισχύει τις συμμαχίες με Κύπρο – Αίγυπτο – Ισραήλ και έχει αποδυθεί σε έναν διεθνή διπλωματικό μαραθώνιο για να εξουδετερώσει τις κινήσεις της Aγκυρας. Παράλληλα, ενισχύει τις Ενοπλες Δυνάμεις προσπαθώντας να διατηρήσει ισχυρή δύναμη επέμβασης στην περιοχή.
Με όλα αυτά να συμβαίνουν και παρακολουθώντας τους ανιστόρητους χάρτες της τουρκικής προπαγάνδας στην ΑΟΖ Ελλάδας – Λιβύης, θα ήταν πολύ χρήσιμο στην ελληνική διπλωματία και στην κοινή γνώμη να κάνουν μια ιστορική αναδρομή. Oχι για να στηρίξουμε ανεδαφικά ιστορικά επιχειρήματα, αλλά για να αναπροσδιορίσουμε την παραδοσιακά φιλική σχέση μας με τον αραβικό κόσμο και τον λιβυκό λαό. Η φιλία των δύο λαών έχει βαθιές ιστορικές ρίζες, που εκτείνονται πολύ πέρα από τις συγκυριακές σχέσεις με το πάλαι ποτέ καθεστώς Καντάφι ή την πειρατική υπογραφή του μνημονίου με την Τουρκία από μια κυβέρνηση που δεν διοικεί καν τη χώρα.
Η πολιτιστική αλληλεπίδραση των δύο λαών υπερβαίνει τα 3.500 χρόνια. Ανάγεται στη μινωική εποχή και στα ομηρικά έπη. Η ιστορική καταγραφή ξεκινά τον 7ο αι. π.Χ., όταν οι Θηραίοι ίδρυσαν την πόλη Οία, αυτή που αργότερα οι Ρωμαίοι μετονόμασαν ελληνικότατα σε Τρίπολη, ενσωματώνοντας άλλες δύο πόλεις. Θηραίοι με αρχηγό τον Βάττο Αριστοτέλη ίδρυσαν επίσης τη φημισμένη Κυρήνη και τέσσαρες ακόμη πόλεις στην ανατολική Λιβύη, εξ ου και η ονομασία Πεντάπολις ή Κυρηναϊκή, την οποία διατηρεί μέχρι σήμερα. Στη ρωμαϊκή περίοδο, η Κυρηναϊκή ήταν επαρχία της αυτοκρατορίας με πρωτεύουσα τη Γόρτυνα της Κρήτης.
Η Κυρήνη πήρε το όνομά της από την πηγή Κύρη, που ήταν αφιερωμένη στον θεό Απόλλωνα. Αναπτύχθηκε σε μεγάλο εμπορικό κόμβο και κέντρο του ελληνικού πολιτισμού στη Βόρεια Αφρική. Τον 5ο αι. π.Χ. ιδρύθηκε στην πόλη η περίφημη φιλοσοφική σχολή της Κυρήνης από τον Αρίστιππο, μαθητή του Σωκράτη. Είναι γνωστή και ως γενέτειρα του Ερατοσθένη του Κυρηναίου, που διετέλεσε διευθυντής της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας και τον 3ο αι. π.Χ. υπολόγισε με ακρίβεια την περιφέρεια της Γης χρησιμοποιώντας το φως του Ηλιου και μια απλή ράβδο! Αυτά συνοπτικά, γιατί ακόμη και απλή απαρίθμηση των αποτυπωμάτων του αρχαιοελληνικού πολιτισμού στη Λιβύη και στις χώρες που βρέχονται από τη Μεσόγειο θα απαιτούσε πολλούς τόμους.
Μιχαλης Μικρος, Ιστορικός ερευνητής, Κηφισιά