Κύριε διευθυντά
Αν δεν ήταν στο φύλλο της Κυριακής, με ημερομηνία 2 Απριλίου, θα πίστευα ότι ήταν ένα ωραίο πρωταπριλιάτικο ψέμα, όσο και αν το θεωρούσα προσβλητικό για τη χώρα μας. Ομως δεν ήταν. Αντίθετα ήταν με κάθε σοβαρότητα στην πρώτη σελίδα, στην κεντρικότερη επάνω θέση με τίτλο «Τα 1.000 στελέχη που μπορούν να αλλάξουν την εικόνα της χώρας» και με ολοσέλιδο ρεπορτάζ στη σελ. 4 με τίτλο «Αλλάζουν το Δημόσιο 1.000 άριστοι;». Και υπότιτλο: «Το σχέδιο δύο ερευνητών του Ινστιτούτου Μαx Planck προβλέπει να προσλάβει η Ε.Ε. στελέχη για θέσεις-κλειδιά στην ελληνική διοίκηση».
Είναι πράγματι ένα εντυπωσιακό ρεπορτάζ, που ασφαλώς δεν μπορεί ν’ αξιολογηθεί σε μια μικρή επιστολή. Αλλωστε, ο σκοπός της επιστολής μου προς εσάς είναι άλλος: Θα ήθελα να θέσω σε κάθε αρμόδιο ελληνικό φορέα (sic) τα εξής ερωτήματα: Πόσα επίσημα προγράμματα εκσυγχρονισμού της ελληνικής δημόσιας διοίκησης έχουν εκπονηθεί μεταπολεμικά μέχρι σήμερα και πόσο έγιναν σεβαστά; Ποιες ήταν οι μεγάλες και φιλόδοξες συζητήσεις στη Βουλή του 1995 και ολοκληρώθηκαν στην Ζ΄ Αναθεωρητική Βουλή, οι οποίες αφορούσαν και τη δημόσια διοίκηση και θεσμοθέτησαν τις Ανεξάρτητες Διοικητικές Αρχές και το περίφημο ΑΣΕΠ του άρθρου 101Α; Πόσα πανεπιστημιακά τμήματα Διοικητικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης λειτουργούν; Πόσα κέντρα μελετών υπάρχουν και πόσα επιστημονικά συνέδρια και μελέτες έχουν εκδοθεί;
Αλλά ας μην έχουμε αυταπάτες: Η όποια ορθολογική οργάνωση και οι όποιες εγγυήσεις καλής και αποδοτικής λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης εξαρτώνται από τη νομοθετική λειτουργία, με ό,τι αυτό σημαίνει, και τις κυβερνητικές παρεμβάσεις. Η δημόσια διοίκησή μας δεν είναι ο μεγάλος ασθενής. Αντίθετα, είναι ο υγιέστατος μεγάλος τροφοδότης του πελατειακού – κομματικού μας συστήματος.
Νικη Καλτσογια, Ομότιμη καθηγήτρια
Εσείς, θα διαλέγατε τρένο με ή χωρίς οδηγό;
Κύριε διευθυντά
Στις 17/1/2017 είχατε δημοσιεύσει στην Οικονομική «Καθημερινή» κείμενο με τίτλο: «Συρμοί χωρίς μηχανοδηγό! Αυτό είναι το πρόβλημα;». Τις απόψεις μου προσπάθησε να αντικρούσει ο κ. Γ. Γεωργανάς με επιστολή του στην εφημερίδα σας, η οποία δημοσιεύτηκε στο φύλλο της 1/4/2017. Ως εκ τούτου επιτρέψτε μου να επανέλθω:
Με το κείμενό μου προσπάθησα να αναδείξω την αντίφαση της κατάστασης της χώρας αφενός και της νοοτροπίας της γκλαμουριάς που διακατέχει την πολιτική ηγεσία της χώρας αφετέρου, η οποία προσπαθεί να εντυπωσιάσει με υπερβολές και όχι με επενδύσεις στον παραγωγικό ιστό της χώρας. Επτά χρόνια μέσα στην κρίση, δεν έχει αντιληφθεί ακόμη ότι «ζούμε σε έναν κόσμο διαφορετικό από αυτόν που σκεπτόμαστε», όπως έλεγε ο Ούλριχ Μπεκ. Ζει ακόμη στην περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων.
Είναι λογικό να αυξηθούν οι γραμμές αυτόματης λειτουργίας στο μετρό του Λονδίνου και άλλων μεγαλουπόλεων της Ευρώπης, αφού στις χώρες αυτές κατασκευάζονται οι συρμοί χωρίς μηχανοδηγό και τα αυτόματα συστήματα λειτουργίας, ενώ σε μας εισάγονται εξ ολοκλήρου και θα είμαστε δέσμιοι των επιλογών μας μέσα από την ακριβότερη συντήρησή τους (π.χ. ανταλλακτικά) και την εξειδικευμένη εργασία που απαιτεί. Αλλά και για έναν άλλο λόγο οι ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις προβάλλουν την τεχνολογική εξέλιξη στη λειτουργία του σιδηροδρόμου γενικότερα: διότι τα ευρωπαϊκά κράτη (Γαλλία, Γερμανία, Βρετανία κ.ά.) έχουν αναπτύξει τη βαριά σιδηροδρομική βιομηχανία καλύπτοντας τις παγκόσμιες ανάγκες σε υλικά επιδομής και σε τροχαίο υλικό. Ετσι, το δίκτυο και το επίπεδο σιδηροδρομικών υπηρεσιών που αναπτύσσουν στο πλαίσιο του μεταξύ τους ανταγωνισμού αποτελεί την «έκθεση» και τη διαφήμιση της βαριάς σιδηροδρομικής βιομηχανίας των χωρών αυτών, που απευθύνεται στην παγκόσμια αγορά και τους αποφέρει μεγάλα κέρδη με τη διάδοση του μετρό, του τραμ και την αναβάθμιση του σιδηροδρόμου σε ολόκληρο τον κόσμο. Εχουμε και εμείς τα ίδια κίνητρα; Εξάλλου τα επιχειρήματα που επικαλέστηκαν οι αρμόδιοι αξιωματούχοι, δηλαδή ότι ο επιβάτης λόγω της έλλειψης της καμπίνας του μηχανοδηγού θα μπορεί να βλέπει μπροστά και πίσω την πορεία του συρμού ή ότι με τις αυτόματες θύρες στους σταθμούς που θα συγχρονίζονται με τις θύρες των βαγονιών των συρμών θα μπορούν να θερμαίνονται οι σταθμοί, δεν μπορούν να στηρίξουν τις επιλογές τους.
Βέβαια όλα αυτά αναδεικνύουν μια σοβαρή αντίφαση στην πολτική των Ευρωπαίων έναντι της χώρας μας: ενώ μας υπαγορεύουν μέσω της τρόικας και τα ελάχιστα, ακόμη και τον αριθμό των δόσεων για την εξόφληση του φόρου εισοδήματος, πώς είναι δυνατό να συναινούν και να χρηματοδοτούν έργα που υπερβαίνουν τις πραγματικές ανάγκες μας; Κριτήριό τους για την έγκριση έργων στις περιφερειακές χώρες αποτελεί η συντήρηση της δικής τους βιομηχανίας και η απασχόληση των εργαζομένων των δικών τους χωρών, με αποτέλεσμα τα δάνεια από την ΕΤΕπ και η χρηματοδότηση των ΕΣΠΑ να επιστρέφουν στους χρηματοδότες τους, ενώ η κατασκευή και η συντήρηση του δικτύου εξασφαλίζουν την εργασία στους εργαζομένους τους στο διηνεκές μέλλον.
Ο κ. Γεωργανάς εξαντλεί το μεγαλύτερο μέρος της επιστολής του στρεφόμενος κατά των μηχανοδηγών. Νομίζω ότι η ουσία του θέματος δεν είναι οι μηχανοδηγοί ούτε βέβαια η απασχόλησή τους στους συρμούς του μετρό θα αμβλύνει το πρόβλημα της ανεργίας στη χώρα μας. Αποκαλύπτει όμως τη νοοτροπία που διακατέχει τους κυβερνώντες, αυτό που έρχεται, το γεγονός ότι η κοινωνία δεν αποτελεί την προτεραιότητα των επιλογών τους.
Δημητρης Μακροδημοπουλος, σ. πολιτικός μηχανικός ΑΠΘ, τ. αρχιμηχανικός ΟΣΕ, MSc in Rail Systems Engineering, Αλεξ/πολη
Ο Κοσμάς Αιτωλός και η Ιόνια οδός
Κύριε διευθυντά
Με μεγάλη έκπληξη διάβασα στην «Καθημερινή» της 4/2/2017 για τις αντιδράσεις σχετικά με τη μετονομασία του σύγχρονου αυτοκινητοδρόμου Αντιρρίου – Μεσολογγίου – Αγρινίου – Αμφιλοχίας – Αρτας – Ιωαννίνων. Η λογική πρόταση να ονομαστεί ο συγκεκριμένος αυτοκινητόδρομος «Οδός Κοσμά Αιτωλού» –ιδέα που πρώτος παρουσίασα με επιστολή μου που δημοσιεύτηκε στην «Καθημερινή» της 22/11/2007– φαίνεται πως ενόχλησε κάποιους. Οπως αναφέρει το πιο πάνω δημοσίευμα: «… άρχισε ήδη η συλλογή υπογραφών από την Κίνηση Ελλήνων Πολιτών για την εκκοσμίκευση του κράτους…», για να μην τελεσφορήσει η σχετική πρωτοβουλία.
Ποιοι είναι αυτοί οι πολίτες και τι επιδιώκουν; Δεν αντιλαμβάνονται ότι η προσπάθειά τους έρχεται σε αντίθεση με ένα σημαντικό κομμάτι της ιστορίας του τόπου μας; Αφού ο Κοσμάς ο Αιτωλός είναι ο άνθρωπος που, σε μια από τις δυσκολότερες εποχές του έθνους, πρόσφερε πολλά στον τόπο μας. Για την οικονομία του χώρου, δεν θα απαριθμήσω τα πολλά επιμέρους κεφάλαια της μεγάλης προσφοράς του Κοσμά του Αιτωλού. Μόνο θα θυμίσω ότι για την προσφορά του έχουν κυκλοφορήσει εκατοντάδες εκδόσεις, 13 ξενόγλωσσες, 7 περιοδικά και 23 δίσκοι-κασέτες, ενώ παράλληλα έγραψαν οι σημαντικότεροι συγγραφείς του περασμένου αιώνα, κάποιους από τους οποίους έχει συγκρατήσει ακόμη η μνήμη. Πρόκειται για τους: ιστοριοδίφη Κωνσταντίνο Σάθα, Γιώργο Βαλέτα, Κων/νο Δημαρά, Τρύφωνα Ευαγγελίδη, Ιωάννη Λαμπρίδη, Αντώνιο Κεραμόπουλο, Κων/νο Λοβέρδο, Βασίλειο-Ζώτο Μολοσσό, Σωφρόνιο Παπακυριακού, Χριστόφορο Περραιβό και Τρύφωνα Ευαγγελίδη.
Και ακόμη: Για την προσφορά του Κοσμά του Αιτωλού έγραψαν επαινετικά λόγια και πολλές σύγχρονες προσωπικότητες, κάποιες από τις οποίες αναφέρονται εδώ:
Ο ιστορικός Απόστολος Βακαλόπουλος, ο ιστορικός Διονύσιος Κόκκινος, ο ποιητής και ακαδημαϊκός Γεώργιος Αθανασιάδης Νόβας, ο ακαδημαϊκός και θεατρικός συγγραφέας Σπύρος Μελάς, ο ποιητής Κώστας Κρυστάλλης, ο δημοσιογράφος Κυριάκος Διακογιάννης, ο Μιχάλης Σταφυλάς, ο Ρένος Αποστολίδης, ο Δημήτρης Μπαλάνος, ο Κωνσταντίνος Λ. Βοβολίνης, ο Π. Αραβαντινός, ο Δημήτρης Τσάκωννας, ο Τάσος Βουρνάς, ο Χρίστος Ρήγας, ο Δημήτρης Γιάκος, ο Δημήτρης Σταμέλος, ο Κώστας Σαρδελής και ο Κώστας Φαλτάις, ο οποίος έγραψε ότι: «… τον Κοσμά τον Αιτωλό δεν τον κατάλαβαν οι σοβαροί ιστορικοί, Ελληνες και ξένοι που έγραψαν για την ελληνική ιστορία…».
Ολους αυτούς, κύριοι «Ελληνες πολίτες εκκοσμικευτές του κράτους», τους αγνοείτε ή μήπως τους θεωρείτε ανθέλληνες, επειδή ο Μεγάλος Κοσμάς φορούσε ράσα; Ακόμη, ανεδαφική και άσχετη με τον τόπο θα αποτελεί η ονομασία «Ιονία οδός», αν επικρατήσει, αφού ακολουθεί βορειοδυτική κατεύθυνση και, μέσα από το Αγρίνιο, την Αμφιλοχία, την Αρτα και τα Ιωάννινα, καταλήγει στην Κακκαβιά, ενώ θα αποτελεί και εγγραφή κακής υποθήκης σε βάρος της πραγματικής Ιόνιας οδού, που περιμένει να αναδειχθεί η οδός Μεσολογγίου, Αστακού, Βόνιτσας, Πρέβεζας, Ηγουμενίτσας. Τέλος, γιατί, όπως προκύπτει από το πιο πάνω δημοσίευμα, προτείνεται ο νέος αυτοκινητόδρομος να έχει διπλή ονομασία και να λέγεται: «Ιονία οδός – οδός Κοσμά Αιτωλού». Πέρα από το ότι αυτό δεν έχει ματαγίνει, είναι και υποτιμητικό το πολύ βαρύ όνομα «Κοσμάς ο Αιτωλός» να αποτελεί κατά κάποιο τρόπο επιθετικό προσδιορισμό. Υπήρξε πιο σημαντική προσωπικότητα ένας υπουργός, για χατίρι του οποίου άλλαξε –έπειτα από πολλά χρόνια και όχι εξ υπαρχής– η επωνυμία: «Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο», για να απαθανατιστεί με το : «Νοσοκομείο Γεννηματάς» ή η Μελίνα Μερκούρη που την πολυσυναντάμε μαρμαροστημένη και όχι μόνο. Και απαθανατισμένη σε δρόμους και πολυσύχναστες αίθουσες; Μην προσπαθείτε να ευτελίσετε, κύριοι, ό,τι πολυτιμότερο στολίζει τον τόπο μας. Την ιστορία.
Νικολαος Απ. Παραλικας, Υποστράτηγος Χωρ/κής ε.α., ιστορικός συγγραφέας