Κύριε διευθυντά
Με τον συνεργάτη σας κ. Θοδ. Γεωργακόπουλο συνήθως συμφωνώ, γι’ αυτό και με την ευκαιρία θέλω να εκφράσω την εκτίμησή μου τόσο στα κείμενά του όσο και στον τρόπο σκέψης του.
Ωστόσο, στο φύλλο της «Καθημερινής» της 1ης/9, και με τίτλο «Το πείραμα του πάρκινγκ και τα περί αριστείας», ομολογώ ότι δεν μπόρεσα να παρακολουθήσω αυτόν τον τρόπο σκέψης. Προκειμένου να καταρρίψει την άποψη ότι η αριστεία έχει κάποιο αντίκρισμα, τουλάχιστον στην Ελλάδα σήμερα, φέρνει ένα αδόκιμο, κατά τη γνώμη μου επιχείρημα, με το πάρκινγκ και τα ακριβά αυτοκίνητα. Απλοποιημένα, ο συλλογισμός είναι: Οποιος έχει ακριβό αυτοκίνητο είναι λαμόγιο. Αλλά είναι και επιτυχημένος. Αρα, αρκεί να είσαι λαμόγιο (στην Ελλάδα, τουλάχιστον) για να είσαι επιτυχημένος. Που σημαίνει, άχρηστη η αριστεία και το «στρατόπεδο των υπερασπιστών της» σκιαμαχεί. Επειδή ανήκω σε αυτό το στρατόπεδο, θα παρακαλούσα να ακουστεί και η άλλη άποψη.
Κατ’ αρχάς, κανείς δεν είπε ότι η αριστεία οδηγεί κατευθείαν στην επιτυχία και, μάλιστα, με την περιορισμένη έννοια που την ορίζει ο κ. Γεωργακόπουλος. Επιτυχία δεν είναι μόνο ό,τι προβάλλεται στα κουτσομπολίστικα έντυπα – ακόμη και με τα «οπισθοδρομικά» ελληνικά μέτρα. Επιτυχημένος μπορεί να είναι, και στην Ελλάδα, και ένας υδραυλικός ή καθηγητής πανεπιστημίου. Δεν είναι κατ’ ανάγκην επιχειρηματίας (που δείχνει να πιστεύει ότι είναι το κρατούν μοντέλο στην Ελλάδα ο συνεργάτης σας).
Δεύτερον, η αριστεία, αφ’ εαυτήν, δεν παραπέμπει σε οικονομικό αντίκρισμα. Ενας άριστος μαθητής μπορεί να αποτύχει οικονομικά κι ένας «σκράπας» να πετύχει. Κανείς δεν είπε «πας άριστος πλουτίζει». Ούτε καν ότι η αριστεία είναι διαβατήριο για την επιτυχία. Ειλικρινά, δεν κατάλαβα πώς ένα αποδεδειγμένα ευρέως σκεπτόμενο μυαλό μπορεί να συνδέσει αυτά τα δύο. Αυτή είναι διαστρέβλωση της υπέρ της αριστείας άποψης.
Κατ’ εμέ, η αριστεία είναι αυταξία (και όχι αυταπόδεικτη οικονομική αξία – σε αυτό συμφωνούμε με τον κ. Γεωργακόπουλο).
Συμπερασματικά, πιστεύω ότι η αριστεία στο στάδιο της επιδίωξης είναι μέρος της ευγενούς άμιλλας και κίνητρο προσπάθειας επιτυχίας στον τομέα του καθενός (του μαθητή, του φοιτητή, του επιστήμονα, του αθλητή, του τεχνίτη) και στο στάδιο της επίτευξης ικανοποίησης για την ανταμοιβή των κόπων. Αν αυτό έχει και οικονομικό αντίκρισμα, είναι φυσικό για τον επαγγελματία κάθε είδους (κανένας άριστος υδραυλικός ή γιατρός δεν πεθαίνει της πείνας). Για τον μαθητή, είναι αρκετό το εισιτήριο για ανώτερες σπουδές (αν τις θέλει), όπου ήδη έχει μάθει ότι χρειάζεται νέα προσπάθεια για να διακριθεί. Το ίδιο και για τον φοιτητή (με πιο κοντινό το όραμα της καταξίωσης). Γενικότερα, η αριστεία είναι συνυφασμένη με φυσικά χαρίσματα και/ή προσπάθεια. Και η επίτευξή της, η ανταμοιβή των κόπων σου. Η μη επίτευξη δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην αποτυχία. Πας μη άριστος δεν πεθαίνει.
Ως προς την Ελλάδα, αναμφισβήτητα, υπάρχει η στρεβλή εικόνα που περιγράφεται στο άρθρο. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι πρέπει να μείνουμε σε αυτή. Το γεγονός ότι είμαστε πίσω, ως χώρα και νοοτροπία λαού, δεν σημαίνει ότι όποιοι δεν συμβιβάζονται με αυτό πρέπει να αλλάξουμε τόπο διαμονής. Εκείνο που πρέπει είναι να προσπαθήσουμε να αλλάξουμε αυτήν τη νοοτροπία. Ξεκινώντας απ’ τα παιδιά μας. Κι αν αυτό θεωρείται ανεδαφικό για την Ελλάδα, η απάντηση είναι ότι ο «ρεαλισμός» του να δεχόμαστε μια μέτρια και μίζερη χώρα είναι αδιέξοδος συμβιβασμός. Και ώσπου να το πετύχουμε αυτό, οι άριστοι δεν θα χαθούν. Θα διακριθούν εκεί όπου η αριστεία εκτιμάται, όπως γίνεται έως τώρα.
Θεμης Κεσισογλου, Αγία Παρασκευή