Κύριε διευθυντά
Με αφορμή τη συζήτηση, στην Ολομέλεια της Βουλής, για την πολύκροτη συμφωνία των Πρεσπών, θα ήθελα να παραθέσω μερικά στοιχεία για τις Πρέσπες, στη Δυτική Μακεδονία. Οι δύο αδελφές λίμνες διακρίνονται μεταξύ τους με τους χαρακτηρισμούς Μεγάλη και Μικρή Πρέσπα, χωρίζονται από έναν στενό λαιμό και ανήκουν γεωγραφικά σε τρεις χώρες: Ελλάδα, ΠΓΔΜ και Αλβανία. Το μεγαλύτερο μέρος της Μικρής Πρέσπας ανήκει στην Ελλάδα, με τη νησίδα του Αγίου Αχιλλείου με αξιόλογα χριστιανικά μνημεία.
Η ετυμολογία του ονόματος είναι σλαβική, προερχόμενη από τη λέξη préspa = υδάτινη συσσώρευση, χιονοστιβάδα (βλ. Χαράλ. Συμεωνίδη, Ετυμολογικό Λεξικό των νεοελληνικών τοπωνυμίων, τ.Β΄, Λευκωσία – Θεσσαλονίκη 2010). Η λίμνη ονομάζεται και Βρυγηίς, από την αρχαία πόλη Βρύγιον, που βρισκόταν στη βόρεια όχθη της (πρβλ. και το μακεδονικό φύλο Βρύγοι, Ηροδ. VΙ, 45 – VII, 185).
Οι Πρέσπες είναι όμορες με τη λίμνη Αχρίδα (Οχρίς και Οχρίδα, αρχ. Λυχνίτις), με ομώνυμη κωμόπολη στην όχθη της, με αξιόλογα βυζαντινά κτίσματα. Η Αχρίδα, κατά τους βυζαντινούς χρόνους, ήταν έδρα της αυτοκέφαλης Αρχιεπισκοπής Αχριδών, η οποία από τον 12ο αιώνα ονομάστηκε Πρώτη Ιουστινιανή· αναφέρονται ονομαστοί Ελληνες αρχιεπίσκοποι: Θεοφύλακτος, Γρηγόριος, Δημήτριος Χωματιανός κ.ά. (βλ. Κωνσταντίνου Αμάντου, Ιστορία του Βυζαντινού Κράτους, τ. Β΄, Αθήναι 1957).
Αναστασιος Αγγ. Στεφος, δ.φ., Ειδικός γραμματέας της ΠΕΦ