Κύριε διευθυντά
Στις πρόσφατες εξαγγελίες της κυβέρνησης περιλαμβάνεται και η αξιοποίηση, επιτέλους, του πρώην βασιλικού κτήματος και θερινών ανακτόρων στο Τατόι ως τόπου ιστορίας, πολιτισμού, αναψυχής και ενδεχομένως φυτικής και ζωικής πρωτογενούς παραγωγής υπό την εποπτεία του υπουργείου Πολιτισμού. Το τεράστιο κτήμα στους πρόποδες της Πάρνηθας, αν δεν κάνω λάθος περί τα 40 χιλιάδες στρέμματα, περιλαμβάνει τεράστια δασική έκταση, τα θερινά ανάκτορα και συνοδεύοντα κτίρια, αγρούς και εγκαταστάσεις φυτικής και ζωικής παραγωγής όπως ελαιώνες, αμπελώνες, λαχανόκηποι και ανθόκηποι, ποιμνιοστάσια, στάβλοι, οινοποιείο, ελαιουργείο, βουτυροκομείο και άλλα. Ολα τα παραπάνω εγκαταλελειμμένα και απόλυτα βανδαλισμένα επί περίπου 50 συνεχή χρόνια (1968-2019) και παρά την εξαγορά του κτήματος έναντι 13,2 εκατ. ευρώ που κατέβαλε το ελληνικό Δημόσιο στην τέως βασιλική οικογένεια το 2003. Κατά την περίοδο 1980-1984, έπειτα από αίτημα προς την Επιβλέπουσα Επιτροπή του Κτήματος Τατοΐου και τη σχετική έγκριση που δόθηκε, χρησιμοποιήθηκαν οι δύο μεγάλοι και απομονωμένοι ελαιώνες του κτήματος από τον υπογράφοντα, ερευνητή τότε του Ινστιτούτου Βιολογίας του Κέντρου Φυσικών Ερευνών «Δημόκριτος», για την πειραματική εφαρμογή νέων μεθοδολογιών καταπολέμησης εντόμων, φιλικών προς το περιβάλλον χωρίς τη χρήση χημικών εντομοκτόνων. Πέραν της παραπάνω περιόδου κατά την οποία μου δόθηκε η ευκαιρία να διατρέξω το κτήμα επανειλημμένα, το επισκέφτηκα ξανά δύο φορές τα πιο πρόσφατα χρόνια, μετά την εξαγορά του από το Δημόσιο. Κατά τις παραπάνω επανειλημμένες επισκέψεις μου από το 1979 και μετά, διαπίστωσα ότι στη δυτική απόληξη του κτήματος σε λόφο δάσους υψηλών κυπαρισσιών, υπήρχε μεγάλος ναός και πλήθος τάφων της βασιλικής δυναστείας του Γεωργίου Α΄, 1863-1974. Μια περίοδος ιστορίας της χώρας 111 ετών με έξι βασιλείς αλλά και ενδιάμεσες περιόδους δημοκρατίας και δικτατορίας. Ο χώρος του παραπάνω βασιλικού νεκροταφείου ήταν επίσης εγκαταλελειμμένος και βανδαλισμένος, με πολλούς σταυρούς και γράμματα επί των τάφων να έχουν αφαιρεθεί προφανώς για πώληση των μετάλλων. Αυτά τουλάχιστον μέχρι την τελευταία επίσκεψή μου στο κτήμα πριν από 7-8 χρόνια. Δεν γνωρίζω αν ο παραπάνω λόφος ταφής της τέως βασιλικής οικογενείας αποτελεί μέρος της αγοράς του 2003 από το ελληνικό Δημόσιο ή ανήκει ακόμα στην τέως βασιλική οικογένεια ή κάπου αλλού. Ασχέτως τούτου όμως, οι χώροι ταφείς προσώπων που είχαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία της χώρας θα έπρεπε να έχουν καλύτερη συντήρηση και ευπρεπή παρουσία. Αλλωστε από αρχαιοτάτων χρόνων τα έθιμα των πολιτισμένων λαών διδάσκουν ότι και οι νεκροί δικαιούνται αξιοπρεπή έξοδο από τη ζωή. Ελπίζω έπειτα από μισόν αιώνα εγκατάλειψης και βανδαλισμών το τέως βασιλικό κτήμα και θερινό ανάκτορο να αξιοποιηθούν πλήρως σε τόπο ιστορίας, πολιτισμού, ίσως πρότυπο πρωτογενούς γεωργικής παραγωγής και κυρίως σε έναν μεγάλο πνεύμονα πρασίνου και τόπο αναψυχής για τους κατοίκους της πολύπαθης Αττικής.
Οικονομόπουλος Α. Π., Ομότιμος καθηγητής Παν/μίου Κρήτης, Τμήμα Βιολογίας