Κύριε διευθυντά
Την Κυριακή 28 Μαΐου 2017 κυκλοφόρησε μαζί με την «Καθημερινή» το βιβλίο «Αθήνα, τα κτίρια μιας πρωτεύουσας» με επιμέλεια έκδοσης και κείμενα του Νίκου Βατόπουλου. Η σχέση του δημοσιογράφου Νίκου Βατόπουλου είναι γνωστή σε όλους. Ξεκινά εδώ και 30 περίπου χρόνια όταν πάντοτε στις σελίδες της «Καθημερινής» κρατούσε τη στήλη «Ημερολόγιο της Πόλης» με το ψευδώνυμο «Ο Σχολαστικός». Παίρνοντας τη σκυτάλη από μια σειρά σημαντικών αθηναιογράφων δημοσιογράφων, ξεκινώντας από τον ιστορικό Καμπούρογλου, Λ. Κορομηλά, Ι. Κοκκινάκη, Π. Παλαιολόγο κ.ά., ο Βατόπουλος συνέχισε και συνεχίζει την παράδοση. Τα νέα μέσα μαζικής ενημέρωσης τον βοηθούν να την επεκτείνει στις ιστοσελίδες και το Facebook. Το προαναφερθέν βιβλίο είναι ένα μικρό μέρος της δουλειάς του, ιδιαίτερα όμως χρήσιμο για τους κατοίκους της Αθήνας, μιας πρωτεύουσας ελάχιστα γνωστής στους πολίτες, ιδιαίτερα των πιο νέων γενεών.
Παίρνοντας στοιχεία από την παλαιότερη αρθρογραφία του, αλλά προσθέτοντας και νέα που αποδεικνύουν ότι παρακολουθεί και διαβάζει οτιδήποτε σχεδόν γράφεται για την Αθήνα, παρουσιάζει 173 κτίρια της πρωτεύουσας του ελληνικού κράτους από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα. Μη μπορώντας να κρύψει την αγάπη του για τον νεοκλασικισμό, τα περισσότερα από αυτά έχουν κτιστεί τον 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ού (περίπου 80). Το όνομα του Σάξονα αρχιτέκτονα που δημιούργησε ουσιαστικά τον αθηναϊκό νεοκλασικισμό, Ερνεστ Τσίλλερ, του ευπατρίδη Κεφαλονίτη Αναστάση Μεταξά και του Μακεδόνα Σταμάτη Κλεάνθη, που μαζί με τον Eduard Schaubert σχεδίασαν το πρώτο σχέδιο πόλης της Ελλάδας, έρχονται και επανέρχονται. Ισως θα πρέπει να σταθούμε λίγο σ’ αυτό και να αναλογιστούμε το γιατί τα κτίρια αυτά συγκινούν όχι μόνο τον Ν. Βατόπουλο αλλά και τους περισσότερους από τους κατοίκους αυτής της πόλης. Ακολουθούν τα κτίρια του μεσοπολέμου, τα κτίρια του μοντέρνου κινήματος που αγκαλιάστηκε στη χώρα μας από έναν μεγάλο αριθμό ικανών αρχιτεκτόνων της γενιάς του ’30 και άφησε πίσω του ιδιαίτερα αξιόλογες δημιουργίες. Εδώ οφείλω να ομολογήσω ότι μου έλειψαν κάποια θαυμάσια σχολικά κτίρια, όπως τα Δ.Σ. στα Πευκάκια του Πικιώνη, της Λιοσίων και Μιχαήλ Βόδα του Κ. Παναγιωτάκου, το 37ο της οδού Κωλέττη του Ν. Μητσάκη, το Δ.Σ. της οδού Καλλισπέρη του Π. Καραντινού, και κάποιες πολυκατοικίες όπως αυτή του Θ. Βαλεντή και Μιχαηλίδη στη Ζαΐμη, του Λογοθετόπουλου (υπουργείο Πολιτισμού) στην οδό Μπουμπουλίνας, του Κ. Μπίρη.
Προχωρεί στα μεταπολεμικά κτίρια, σημαντική προσφορά του στην περιήγηση της πόλης, καθώς όσο και αν φαίνεται παράξενο είναι η λιγότερο γνωστή και η περισσότερο παρεξηγημένη κατηγορία κτιρίων της πόλης μας, παρ΄ όλο ότι αποτελούν την πλειοψηφία του κτισμένου δυναμικού της (εδώ μου έλειψε κάποιο έργο του Αλέκου Τομπάζη).
Τέλος, ο Βατόπουλος κλείνει την εργασία του με κάποια κτίσματα που πολύ συζητήθηκαν και που περιμένουν από τον χρόνο την καταξίωσή τους. Και μιλώ φυσικά για το μουσείο της Ακρόπολης, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (κτίριο Φιξ) και τα δύο Κέντρα Πολιτισμού των Ιδρυμάτων Ωνάση και Σταύρου Νιάρχου.
Και είναι πράγματι ελπιδοφόρο να βλέπει κανείς ότι η παράδοση των Σίνα, Βαλλιάνου, Ζάππα, Αβέρωφ κλπ. συνεχίζεται ακόμη μέχρι τις μέρες μας. Ελπιδοφόρο γιατί οι Ελληνες ευεργέτες – χορηγοί εξακολουθούν να αγαπούν και να προσφέρουν στην πατρίδα τους, που δυστυχώς τους έχει ακόμη ανάγκη και σήμερα και όπως φαίνεται, θα εξακολουθήσει για αρκετά ακόμη χρόνια. Το βιβλίο του Βατόπουλου αποτελεί έναν οδηγό της σύγχρονης Αθήνας, εύχρηστο και ευχάριστο. Θα μπορούσε κάλλιστα να χρησιμοποιηθεί από τα σχολεία της πρωτεύουσας, ώστε τα παιδιά να γνωρίσουν και να αγαπήσουν την πόλη τους.
Ενα είδος βιβλίου πατριδογνωσίας, όπως είχαμε κάποτε.
Μαρω Αδαμη
Αρχιτέκτων, ομ. καθηγήτρια ΕΜΠ
Ο Κων. Καραμανλής, οι μαρίνες, το γκολφ
Κύριε διευθυντά
Με αφορμή πρόσφατο δημοσίευμα του συντάκτη σας κ. Ν. Ρουσάνογλου, σχετικά με το εξόχως προσοδοφόρο αγωνιστικό σπορ του γκολφ στην πατρίδα μας, θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ σε ορισμένες μεγάλες αλήθειες, τις οποίες δυστυχώς δεν γνωρίζουν οι περισσότεροι Ελληνες, δικαιολογημένα ίσως, αδικαιολόγητα και χωρίς ντροπή όμως για τους ασχολούμενους θεσμικά με τον ελληνικό τουρισμό.
Επισύρω την προσοχή σας, ιδιαίτερα στα ακόλουθα.
Εζησα την ευτυχή συγκυρία να πορευθώ πολύ στενά με τον αείμνηστο πρόεδρο Καραμανλή, λάτρη ως γνωστόν του γκολφ, στην αρχή της δικτατορίας, το 1967, στη νότια Γαλλία και να βρεθούμε έκτοτε, κάποια καλοκαίρια, αναπολώντας την πατρίδα, κυρίως από την πλευρά του, αλλά και να οδηγούμεθα σε διαπιστώσεις και συγκρίσεις, στη διάρκεια αυτών των διακοπών.
Κατά τη μεταπολίτευση συνεχίσθηκαν οι συζητήσεις μας, κυρίως για τις ανάγκες της χώρας σε μαρίνες ελλιμενισμού και γήπεδα γκολφ, όπου, σημειωτέον, την πατρίδα μας αντιπροσώπευε το γκολφ Γλυφάδας με 16 τρύπες, το Τατόι, η Κέρκυρα και η Ρόδος με πολύ μικρότερα γήπεδα (αργότερα ο Μαρμαράς και η Κρήτη). Αλλά και στον τεράστιο τομέα των μαρίνων ελλιμενισμού, τα πράγματα δεν ήταν καλύτερα – η ίδια μιζέρια. Το 1975, μπορέσαμε και βάλαμε τα πράγματα του yachting σε κάποια τάξη και ξεχώρισε για πρώτη φορά ο επαγγελματισμός από το ιδιωτικό σκάφος αναψυχής, με τη θέσπιση του Ν. 436/76. Προσωπικά είμαι πολύ υπερήφανος γι’ αυτό, αφού είχα ενεργό συμμετοχή. Το 1978, με εντολή του πρωθυπουργού Καραμανλή και με εποπτεία του υπουργού Γεωργίου Ράλλη, συγκροτήθηκε επιτροπή από την Ενωση Εφοπλιστών, τον ΕΟΤ, το υπουργείο Ναυτιλίας και τον γράφοντα ως γραμματέα. Εργον της επιτροπής ήταν η επίσκεψη στις κυριότερες μαρίνες της Κυανής Ακτής και η υποβολή εκθέσεως αρμοδίως.
Η επίσκεψη πραγματοποιήθηκε, αλλά, όπως έγραψε ο αείμνηστος πρόεδρος Ράλλης, μας πρόλαβε η κυβέρνηση της Αλλαγής, ισοπεδωτικά, το 1981! Εκείνο που επιθυμώ να διαβεβαιώσω είναι ότι γκολφ και μαρίνες πήγαιναν μαζί στις μεγάλες και σκληρές αναμετρήσεις μας με την επίσημη πολιτεία, όλων των αποχρώσεων, αυτά τα 45 χρόνια της εμπλοκής μου, είτε από το προεδρείο της Ενώσεως των Ιδιωτών Ιδιοκτητών Θαλαμηγών είτε ως μέλος (καλύτερα αχυράνθρωπος) του Εθνικού Συμβουλίου Τουρισμού!
Αναμετρηθήκαμε με την αμάθεια, την κακομοιριά ή την εμπάθεια (1982-85), την ανειλικρίνεια και τη φρικτή και ασύδοτη αδιαφορία. H πατρίδα μας έμεινε εγκληματικά έξω από την αναγέννηση του παγκόσμιου ποιοτικού τουρισμού, με ευθύνη των υπευθύνων της χώρας.
Πυθαγορας Κοσιβας