Κύριε διευθυντά
Στο κείμενο του κ. Θέμου Γκουλιώνη, «Ελλάς, το φως, περί σέλαος… (28/7/18), οι προτεινόμενες ετυμολογίες των λέξεων, ιδιαίτερα της λέξης «Ελλάς», με την οποία και ορθώς διαφωνεί ο κ. Δημήτρης Γεωργαντάς (18/7/18), είναι άκρως ανυπόστατες και αντιεπιστημονικές, που παραπέμπουν συνειρμικά σε πρόχειρες σχηματοποιήσεις και παρετυμολογικές συσχετίσεις του τύπου Αχ-λάδι=Αχλάδι.
Ασφαλώς, από την ελληνικότατη λέξη το σέλας – σέλαος – σέλαϊ (σέλα) = λαμπρή φλόγα πυρός, λάμψη, λαμπρότητα, απαντώμενη στον Ομηρο, Ησίοδο, τραγικούς, Πίνδαρο, Αριστοφάνη, Αριστοτέλη κ.ά. (βλ. Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης, Δ. Δημητράκου) προέρχεται η λέξη σελήνη (δωρ. σελάνα, αιολ. σελάννα, πρβλ. δέδυκε μεν α σελάννα, Σαπφώ), όπως και άλλες λέξεις: σελαγή, σελαγισμός, σελασφόρος, σελασφορία (βλ. Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσης, Ι. Σταματάκου)· η κοινόχρηστη, όμως, αυτή λέξη δεν έχει καμιά ετυμολογική σχέση προς τις λέξεις Ελλάς και Ελένη.
Η λέξη Ελλάς μάλλον σχετίζεται ετυμολογικά προς τους Σελλούς, ιερείς του Διός στη Δωδώνη (ελλά = καθέδρα), υποφήται, ανιπτόποδες και χαμαιεύναι (Ιλ. Π234, Βλ. Λεξικό Ομηρικό, Ι. Πανταζίδου)· η Ελένη, ενδεχομένως, παράγεται από το ελείν τον αιρώ, καθώς ετυμολογικά αναφέρεται στον Αγαμέμνονα του Αισχύλου: επεί πρεπόντως, ελένα (υ) ς (ελείν-ναυς), έλανδρος (ελείν-ανήρ), ελέπτολις (ελείν-πόλις), στίχ. 689-690. Βλ. A. Bailly, Dictionnaire Grec Français). Είναι αυτονόητο, κορωνίδα των λεξικών –και στον ετυμολογικό τομέα– παραμένει το Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης, των Liddell-Scott.
Εν κατακλείδι, η ακριβής ετυμολογία των λέξεων συμβάλλει, ως είναι φυσικό, και στη σωστή ερμηνεία.
Αναστασιος Αγγ. Στεφος, δ.φ., Ειδικός γραμματέας της ΠΕΦ