Ο βωμός της Περγάμου, ο Γερμανός μηχανικός

Ο βωμός της Περγάμου, ο Γερμανός μηχανικός

Κύριε διευθυντά

Η αρχαιολόγος Κατερίνα Παπαθωμά-Μαστοροπούλου προτείνει με επιστολή της στην «Καθημερινή» (16/2) να ζητήσουμε από τους Γερμανούς να επιστρέψουν στην Τουρκία τον βωμό της Περγάμου, που βρίσκεται σε μουσείο του Βερολίνου. Η πρόταση αυτή, νομίζω, δεν είναι σωστή για τους εξής λόγους:

Οπως είναι γνωστό, ο βωμός της Περγάμου ανακαλύφθηκε από τον Γερμανό μηχανικό και αρχαιολόγο Καρλ Χούμαν (Carl Humann) με ανασκαφές που έκανε στην Πέργαμο από το 1878 μέχρι το 1886. Είχε παρατηρήσει την ύπαρξη αρχαιοτήτων εκεί από το 1864, όταν επισκέφθηκε την Πέργαμο ως μηχανικός επιβλέπων την κατασκευή δρόμων στην περιοχή. Είδε τότε εκεί ότι οι Τούρκοι εργάτες κατέστρεφαν αρχαία ευρήματα και τα έστρωναν να γίνουν δρόμος. Με την ιδιότητά του ως επιβλέπων μηχανικός παρενέβη και σταμάτησε την καταστροφή, ενώ συγχρόνως ζήτησε από τη γερμανική κυβέρνηση την άδεια να κάνει ανασκαφές εκεί.

Επειτα από διαπραγματεύσεις μεταξύ Γερμανίας και Τουρκίας, που κράτησαν 14 χρόνια, πήρε τελικά την άδεια το 1878, τόσο από τη γερμανική κυβέρνηση όσο και από την οθωμανική. Η συμφωνία μεταξύ Γερμανίας και Τουρκίας προέβλεπε ότι όλα τα ευρήματα θα ανήκουν στην ιδιοκτησία των Γερμανών αρχαιολόγων. Με την υποστήριξη του Μουσείου Γλυπτικής του Βερολίνου και τη χρηματοδότηση του Γερμανού αρχαιολόγου καθηγητή του Πανεπιστημίου της Βιέννης Alexander Conze, o Χούμαν άρχισε αμέσως τις ανασκαφές, που διήρκεσαν οκτώ χρόνια. Στη συνέχεια τα ευρήματα μεταφέρθηκαν στις ακτές της Μικράς  Ασίας και από εκεί με πλοία του γερμανικού πολεμικού ναυτικού στη Γερμανία.

Τα ευρήματα ήταν εκατοντάδες σπασμένα κομμάτια και οι Γερμανοί αρχαιολόγοι δούλεψαν πάνω από 20 χρόνια για να τα συναρμολογήσουν και να τα συγκολλήσουν στην αρχική τους μορφή. Το αποτέλεσμα κατέπληξε τον κόσμο (μερικοί λένε ότι οι αρχαιότητες της Περγάμου είναι ισάξιες με αυτές του Παρθενώνα) και η γερμανική κυβέρνηση αποφάσισε το 1910 να κάνει ένα ολόκληρο μουσείο στο κέντρο του Βερολίνου για να τις στεγάσει. Το μουσείο αυτό περατώθηκε το 1930 και στην πρόσοψή του μπήκε μια τεράστια επιγραφή με τα ελληνικά κεφαλαία γράμματα Μουσείο της Περγάμου, η οποία παραμένει μέχρι σήμερα.

Δεν νομίζω, συνεπώς, ότι είναι σωστό να επιστραφεί στην Τουρκία ο βωμός της Περγάμου, διότι αν δεν ήσαν οι Γερμανοί, σπασμένα κομμάτια του βωμού αυτού θα είχαν γίνει δρόμος στην Τουρκία, ενώ ο υπόλοιπος βωμός θα ήταν άγνωστος, θαμμένος σε συντρίμμια κάτω από τον δρόμο αυτόν.

Γεωργιος Κουλουκης, Δικηγόρος, Αθήνα

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή