Κύριε διευθυντά
Τα πανέμορφα ελληνικά νησιά, με τις αναρίθμητες νησίδες, που εξυμνούνται από τον Βύρωνα και απαθανατίζονται από τον Οδυσσέα Ελύτη στο «Αξιον εστί», κοσμούν τις θάλασσές μας, διασκορπισμένα στα ελληνικά πελάγη: Ιόνιο, Μυρτώο, Ικάριο, Αιγαίο και Κρητικό, μεμονωμένα ή σχηματίζοντας συστάδες νήσων: Επτάνησα, Δωδεκάνησα, Κυκλάδες, Βόρειες και Νότιες Σποράδες.
Αναφέρονται όλα από τους αρχαίους Ελληνες συγγραφείς, πεζογράφους και ποιητές, μερικά μνημονεύονται στον περίφημο «Νεῶν Κατάλογον» της Ιλιάδας (Β 494-877), ενώ ορισμένα παραδίδονται στην αρχαιότητα, με διπλή ονομασία: Κέρκυρα (Σχερίη), Σκόπελος (Πεπάρηθος), Αλόννησος (Ικος), Σύρος (Συρίη), Αντίπαρος (Ωλίαρος), Κύθνος (Δρυοπίς), κ.ά.
Είναι ιδιαιτέρως χαρακτηριστικό ότι όλα είναι γένους θηλυκού και επιβιώνουν αναλλοίωτα στη νεοελληνική γλώσσα με την αρχαία τους ονομασία, με ελάχιστες εξαιρέσεις οφειλόμενες σε μεταγενέστερες μεταβολές (γλωσσικές παραφθορές, ξένη κατοχή, κοινωνικές συνθήκες, τοπικές ιδιαιτερότητες). Προς επίρρωση των ανωτέρω, αναφέρουμε ενδεικτικά: τα ιστορικά Ψαρά Χίου (Ψυρίη, η), το Καστελλόριζο Δωδεκανήσου (Μεγίστη, από τον οικιστή Μεγιστέα), το Μεγανήσι Λευκάδος (η ομηρική Τάφος, πατρίδα του Μέντη), στον Αργοσαρωνικό Κόλπο: τις Σπέτσες (Πιτυούσσα, από την πίτυ, ορεινή πεύκη), το Αγκίστρι (Κεκρυφάλεια, από τον κεκρύφαλο=κεφαλόδεσμο), τον Πόρο (Καλαύρεια ή Καλαυρία), κέντρο αμφικτυονίας, με το περιώνυμο ιερό του Ποσειδώνος, όπου αυτοκτόνησε με δηλητήριο ο ρήτορας και πολιτικός Δημοσθένης· τέλος, ο Αγιος Ευστράτιος (Νέαι), γνωστός ως τόπος εξορίας, σε αντίθεση προς την Αστυπάλαια και τα Κύθηρα (Κυθέρη ή Κυθέρεια – Πορφυρούσσα ή Πορφυρίς).
Στα συμπλέγματα νήσων, οι Οθωνοί της Κέρκυρας είναι αι Διαπόντιοι Νήσοι, οι Παξοί = η Παξός, οι Φούρνοι Ικαρίας (Κορσεοί, αι, και Κορασσίαι), οι Λειψοί Καλύμνου = η συστάδα των νησίδων Καλυδνών (αι), (Ιλ. Β 677), οι Πεταλιοί Ευβοίας (αι Πεταλίαι) και τα Κουφονήσια – Μικρές Ανατολικές Κυκλάδες. (Πρβλ. Μ. Σταματελάτου – Φ. Βάμβα – Σταματελάτου, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, τόμοι 3).
Αναστασιος Αγγ. Στεφος, δ. φ., Ειδικός γραμματέας Πανελλήνιας Ενωσης Φιλολόγων