«Ο Μαύρος Καβαλάρης και ο πατέρας μου»

«Ο Μαύρος Καβαλάρης και ο πατέρας μου»

Κύριε διευθυντά

Επί επιστολής του κ. Ιωάννη Κουφάκη, στην «Καθημερινή» της 17-3-2018, για τον Νικόλαο Πλαστήρα, σημειώνω τα εξής:

Γύρω από τα ιστορικά πρόσωπα πλάθονται διάφοροι μύθοι, που απέχουν από την πραγματικότητα. Ο ένας μύθος θέλει περίπου τον Πλαστήρα να εγκατέλειψε τελευταίος (στις 3-12-1922 με το Παλ. Ημερολ.) την Ιωνία. Ο άλλος μύθος είναι ότι με την αποβίβαση του Πλαστήρα από Τσεσμέ στη Χίο, άρχισε και η «Επανάσταση» (στην πραγματικότητα Κίνημα), με αντικατάσταση της υπάρχουσας στη Χίο, επίσημης στρατιωτικής διοίκησης (των Αθηνών). Εκείνες τις τραγικές ημέρες του Αυγούστου 1922, ο πατέρας μου Εμμανουήλ Χριστοδούλου Θεοδωρόπουλος (εφεξής ΕΧΘ) ευρίσκετο έξω από την Πόλη, με τον βαθμό του υπολοχαγού ως διοικητής του 1ου Λόχου Πολυβόλων του Δ΄ Τάγματος του 56ου Συν/τος Πεζικού.

Ο Λόχος Πολυβόλων του ΕΧΘ έλαβε εντολή (μαζί με μικρά άλλα τμήματα) να κατευθυνθεί στη Ραιδεστό και εκεί με επιβατηγά πλοία να κατευθυνθεί στη Σμύρνη, για να βοηθήσει στην απομάκρυνση του στρατού από την Ιωνία. Ο ΕΧΘ ήτο αξιωματικός υπηρεσίας, ότε ο ασυρματιστής του πλοίου τού είπε: Κύριε λοχαγέ, μόλις έπιασα στον ασύρματο μήνυμα του ιδίου του Κεμάλ προς την κ. Τρικούπη, ότι «ο σύζυγός της Νικόλαος Τρικούπης (που ήτο ο Αρχηγός της Στρατιάς) είναι αιχμάλωτός του, έχει καλά στην υγεία του και να μην ανησυχεί». Ο ΕΧΘ αντελήφθη τη σοβαρότητα της κατάστασης και είπε στον ασυρματιστή: «Σε εξορκίζω στο όνομα του Θεού και της Πατρίδος, να μη βγάλεις λέξη από το στόμα σου, μέχρι να ξημερώσει, να δούμε τι συμβαίνει». Ο ασυρματιστής έκαμε το ακριβώς αντίθετον και ο στρατός που ήτο σε όλα τα πλοία, κυριολεκτικά εστασίασε και αρνείτο να αποβιβασθεί στο λιμάνι της Σμύρνης, αξιώνοντας τα πλοία να σαλπάρουν για την Ελλάδα. Η κ. Τρικούπη ενημέρωσε το ΓΕΣ στην Αθήνα, που προέβη αμέσως στον διορισμό του στρατηγού Γ. Πολυμενάκου ως αρχιστρατήγου, ο οποίος από το πλοίο όπου εγκατέστησε το στρατηγείο του, απείλησε ότι έδωσε εντολή στο Πολεμικό Ναυτικό να βυθίσει τα πλοία με τους στασιαστές, εάν δεν συμμορφώνονταν με τη διαταγή του να αποβιβασθούν στη Σμύρνη. Αυτά έγιναν περί την 25η Αυγούστου 1922. Από τη Σμύρνη, ο ΕΧΘ, μαζί με άλλα τμήματα, έλαβε εντολή να κατευθυνθεί στα Βουρλά της Ερυθραίας, την 27-8-1922, όπου ο Λόχος του ΕΧΘ μαζί με την Ταξιαρχία Ιππικού του Καλίνσκι, απετέλεσαν την οπισθοφυλακή του υποχωρούντος στρατού. Ο πατέρας μου εκαυχάτο ότι μέσα από τις δικές μας γραμμές, πέρασε συντεταγμένα ο Πλαστήρας, με το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων, προς τον Τσεσμέ και από εκεί με πλοία στη Χίο. Τελικά, μαχόμενος ο Λόχος Πολυβόλων του ΕΧΘ με την Ταξιαρχία Ιππικού του Καλίνσκι, έφθασεν στον Τσεσμέ συντεταγμένα και με πλοία εν συνεχεία στη Χίο. Από το διασωθέν Αρχείο του ΕΧΘ προκύπτει ότι την 3-9-1922 προέβη στην εκεί υπάρχουσα Αρχή (των Αθηνών και όχι σε κάποια επαναστατική) στην παράδοση 8 πολυβόλων Σεντετιέν και 128 τυφεκίων Μάνλιχερ, και οι παραδώσαντες τον οπλισμό υπαξιωματικοί του Λόχου έλαβαν τη σχετική απόδειξη.

Στη Χίο, ο ΕΧΘ έλαβε τη σχετική αλληλογραφία του ΓΕΣ (Αθηνών) από την οποία προέκυπτε ότι από 26-8-1922 είχε προαχθεί στον βαθμό του λοχαγού και παρέμεινε με τον Λόχο του στη Χίο αναμένοντας διαταγές. Το Κίνημα του Πλαστήρα έγινε στη Χίο, την 15-9-1922, με τη σύμπραξη του συνταγματάρχη Στυλ. Γονατά, που προσεχώρησε στο Κίνημα και μαζί με τον πλωτάρχη Δημ. Φωκά, κυβερνήτη του αντιτορπιλικού «Λόγχη», απετέλεσαν τη βασική Επαναστατική Επιτροπή. Ο Γ. Πολυμενάκος αντελήφθη την κίνηση του Πλαστήρα και τον διέταξε να κατευθυνθεί στη Σάμο, αλλά ο Πλαστήρας δεν υπήκουσε και εστασίασε. Ετσι, οι δύο συν/ρχες απεβιβάσθησαν στο Φάληρο, όπου με βασικό κορμό το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων κατευθύνθηκαν στην Αθήνα, καταλαβόντες την εξουσίαν.

Χριστοδουλος Εμμ. Θεοδωροπουλος, Συν/χος δικηγόρος – ιστορικός, Αγρίνιο

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή