Κύριε διευθυντά
«Το τελευταίο σημείωμα: ο Παντελής Βούλγαρης επιστρέφει με μια ταινία-φόρο τιμής στους 200 εκτελεσθέντες της Καισαριανής και ιδιαίτερα σε έναν εξ αυτών, τον Ναπολέοντα Σουκατζίδη», διαβάζω στις «Επιλογές» ταινιών της «Κ». Επιστρέφει, αλλά με ένα ακόμη λάθος, όπως έκανε και στην προηγούμενη αδελφή ταινία «Ψυχή βαθιά». Το λάθος είναι λάθος, έστω και αν πρόκειται για συνειδητή επιλογή – ποιητική αδεία. Φυσικά, μια κινηματογραφική ταινία δεν είναι ντοκιμαντέρ, όμως νομίζω ότι, όταν πρόκειται για ένα τέτοιο θέμα, τα επιμέρους γεγονότα θα πρέπει να είναι αληθοφανή, αλλιώς οι 200 της Καισαριανής μπαίνουν στην ίδια ζυγαριά με τους «300» του Χόλιγουντ.
Λοιπόν, διακόσιοι άνδρες δεν οδηγούνται για εκτέλεση με λυμένα τα χέρια. Είναι δυνητικά επικίνδυνοι ακόμη και για τους πάνοπλους εκτελεστές τους, τοσούτω μάλλον καθόσον πρόκειται για ψυχωμένους αγωνιστές, οι οποίοι θα θεωρούσαν καθήκον να αντισταθούν μέχρις εσχάτων και να «πουλήσουν» ακριβά τη ζωή τους. Γι’ αυτό και ο επικεφαλής του αποσπάσματος απέρριψε το αίτημα Σουκατζίδη να εκτελεστούν όλοι μαζί, προφανώς για λόγους ασφαλείας και… αποτελεσματικότητας. Στον σωρό μπορεί κάποιος να γλιτώσει, ακόμη και η χαριστική βολή να αστοχήσει. Εχει συμβεί πολλές φορές. Στα Καλάβρυτα, μεταξύ των εκτελεσθέντων στην ευρύτερη περιοχή –από 461 μέχρι 1.200, 1.300!– βρέθηκαν 13 ζωντανοί. Εδώ, στο χωριό, λίγα μέτρα από το σπίτι μου, οι Ιταλοί εκτέλεσαν 17 (και όχι μόνον) πατριώτες, ως αντίποινα για την ανατίναξη της γέφυρας Γοργοποτάμου. Πλην ενός, ο οποίος τους ξέφυγε μέσα από τα χέρια και –το καταπληκτικό– δεμένος πισθάγκωνα! Κατά τα λοιπά, τα δάκρυα και τα ζήτω δεν έλειψαν.
Οσο για την άλλη ταινία «Ψυχή βαθιά», το λάθος έγκειται στο ότι ο σκηνοθέτης βάζει τους αντάρτες να τραγουδούν ενθουσιωδώς και ευδιάθετα, εν είδει εμβατηρίου, ένα αυτοσχέδιο τραγούδι με επωδό το «Ψυχή βαθιά» και στίχους τελείως άσχετους και αντίθετους με ό,τι πραγματικά εκφράζει η σχετλιαστική φράση «Ψυχή βαθιά», δηλαδή θλίψη, απογοήτευη, αλί και τρισαλί. «Ψυχή βαθιά και μέρες λίγες», λέμε σαν μοιρολόι εδώ γύρω στα χωριά μας, όπου έδρασε, όχι και τόσο δημοκρατικά, ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας. Αλλο ΕΛΑΣ και άλλο ΔΣΕ. Ιδού, ένα ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς έναντι της… Αριστεράς. (Σχετικά γράμματά μου έχουν δημοσιευθεί στην καλή μας «Καθημερινή».)
Ιωαννης Αθ. Μακρης, Καστέλλια Παρνασσίδος