Kύριε διευθυντά
Οι Αυστριακοί που ζουν, εργάζονται στην Ελλάδα, άνθρωποι στενά συνδεδεμένοι με τούτη τη χώρα, που γνωρίζουν την καθημερινή πραγματικότητά της, απευθύνονται στη λογική και το αίσθημα συνυπευθυνότητας της Αυστρίας για τη διαχείριση των προσφυγικών ροών, αντί της, απλώς παρωπιδοφόρας, πολιτικής της. Η αυστριακή κυβέρνηση οφείλει ν’ αντιληφθεί και να εγγυηθεί πως τα μονομερή κρατικά μέτρα δεν έχουν κανένα νόημα και δεν συνάδουν με μιαν ευρωπαϊκή συνείδηση που έχτισε η γενιά μας και αναγνωρίζει ως πολυτιμότατη.
Ενώ ο πόλεμος στη Συρία μαίνεται, παρά τη μερική κατάπαυση πυρός, κι ο πληθυσμός της βρίσκεται ακόμα σε κατάσταση κινδύνου και εξαθλίωσης, ενώ αυτός συντρίβεται στις συμπληγάδες των συγκρούσεων, τα συνορεύοντα με τη Συρία κράτη επιδεικνύουν παραδειγματική αλληλεγγύη. Ενώπιον της συγκέντρωσης τόσων εκατομμυρίων προσφύγων, μες στην ανάγκη τους, σ’ αυτές τις χώρες –τις πολύ φτωχότερες απ’ την Αυστρία–, αποτελεί ντροπή ο αυστριακός κυβερνητικός ισχυρισμός ότι η χώρα μας δέχεται περισσότερους ανθρώπους από πολλές άλλες. Μια ματιά στον ευρωπαϊκό Νότο, για την κατάσταση των προσφύγων, πιστοποιεί, δυστυχώς, την όλως εσφαλμένη εκτίμηση, απ’ την αυστριακή κυβέρνηση, των γεγονότων. Μια τακτική επίλυσης στα ζητήματα των προσφύγων, που στοχεύει στην αύξηση πίεσης στην Ελλάδα, είναι πολύ μακριά απ’ την πραγματικότητα και εξίσου ανεύθυνη. Κατ’ αρχήν, επείγει η σωτηρία των προσφύγων και, ύστερα, τίθεται η επαναπροώθησή τους. Λέτε: «Τότε θα σταματήσουν αμέσως οι επικίνδυνες διελεύσεις» [Υπουργός Εσωτερικών Μικλ-Λάιτνερ σε συνέντευξή της (Αυστριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, 28/29-02-2016)]. Oχι, κυρία υπουργέ Εσωτερικών της αυστριακής κυβέρνησης, δεν θα γίνει και ούτε θα μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο!
Επιπλέον, φτάνουν, μέσω θαλάσσης, καθημερινά, ντουζίνες πλοιαρίων με χιλιάδες απελπισμένων – πάνω από τρεις χιλιάδες την ημέρα. Η αμείωτη φρίκη του πολέμου και η στέρηση κάθε ελπίδας για τους πρόσφυγες στις συνορεύουσες χώρες, καθώς και η επιθυμία να ξαναβρούν τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς τους, θα στρέφουν, αναπότρεπτα και αδιάλειπτα, πολλές χιλιάδες θυμάτων πολέμου προς την Ευρώπη. Ποια μέτρα προσφέρονται για να σταματήσουν τούτους τους ανθρώπους; Η επιτήρηση των ακτών; Πολεμικά πλοία; Τείχη; Συρμάτινοι φράχτες; Oχι, μονάχα η περιστολή των πολεμικών πράξεων και των εχθροπραξιών θα έχει αποτέλεσμα. Ενόσω αυτές δεν παύουν, ο βασανισμένος πληθυσμός θα εξακολουθεί να επιχειρεί το παν, ώστε να γλιτώσει από την ελεεινή κατάντια του. Oσο οι Ευρωπαίοι –που διαφωνούν μεταξύ τους και δεν συμμερίζονται τις ίδιες ηθικές αξίες– ορθώνουν το φρούριό τους τόσο θα τους είναι αδύνατη η ανάσχεση των προσφύγων της Εγγύς και Μέσης Ανατολής, που αποζητάνε τη σωτηρία τους. Πολλοί θα έρθουν ακόμα, γιατί η ελπίδα, κάπου μέσα να γλιστρήσουν, πεθαίνει πάντα τελευταία… Δεδομένων των καταστροφικών συνθηκών στις πατρίδες τους, η Ευρώπη μπορεί μονάχα ένα να πράξει: να δράσει ενώπιον των θυμάτων με αίσθημα συνυπευθυνότητας και αλληλεγγύης. Κατά τούτο, χρειάζεται διορατικότητα στην προσφυγική πολιτική και δύναμη πειθούς. Από τα βιαίως εκπατρισθέντα παιδιά θα πρέπει να μεγαλώσει μια γενιά που δεν θα τοποθετείται εχθρικά –πλήρης μίσους– απέναντι στο αγαθό της ευρωπαϊκής σκέψης, αλλά θα το αντιλαμβάνεται θετικά – ως στοιχείο πλούτου πνευματικού κι ως πρότυπο.
Δεν παύουμε να υποψιαζόμαστε πως η Ελλάδα πρόκειται να γίνει, επί πληρωμή, διεκπεραιωτής μιας πολιτικής των συρματοπλεγμάτων, που, εντέλει, θα οδηγήσει στην αδυναμία θαλάσσιας σωτηρίας των ανθρώπων και στην παράδοσή τους στον πνιγμό. Αυτή είναι η ενδόμυχη επιθυμία της αυστριακής πρακτικής; Τότε, τα αποτελέσματα θα μασκαρεύονταν γι’ άλλη μια φορά ως οφειλή της Ελλάδας και, έτσι, θα έρχονταν, πάνω στο αισχρό βουνό του χρέους, σαν μια οικονομική επιχορήγηση, για τους μαζικούς θανάτους αβοήθητων. Απ’ όταν ξέσπασε η οικονομική κρίση το 2010, δημοσίως αποδίδεται στην Ελλάδα μια ανικανότητα διοίκησης της γραφειοκρατίας της. Oμως βλέπουμε πώς οι ελληνικές αρχές τιθασεύουν όσα θα παραφόρτωναν κι αποδιοργάνωναν τους αυστριακούς υπαλλήλους [η υπουργός Εσωτερικών Μικλ-Λάιτνερ ανακοίνωσε στις 19-05-2015 σε μια συνέντευξη Tύπου, ύστερα από το συνέδριο για τους πρόσφυγες στη χώρα (Σανκτ Πέλτεν), πως τον Μάιο του προηγουμένου έτους αντιμετωπίστηκαν θετικά 1.781 αιτήσεις ασύλου στην Αυστρία, και τον Μάιο του 2015 ήταν 6.240. Διαπίστωνε: «Μόνο την τελευταία βδομάδα, είχαμε 2.000 αιτήσεις ασύλου. Τα κέντρα μας πρώτης υποδοχής είναι υπερπλήρη.»] και πώς εθελοντές Eλληνες, σε συνεργασία με τις ελληνικές μη κυβερνητικές οργανώσεις και τους διεθνείς οργανισμούς, σώζουν άοκνα ανθρώπους, τους περιθάλπουν ιατρικά και τους παρηγορούν. Αλλά, πώς δύναται η χώρα που βρίσκεται η ίδια σε μια τόσο βαθιά οικονομική κι ανθρωπιστική, συνεχώς ακραίως επιδεινούμενη, κρίση, μόνη «να ρυθμίσει το πρόβλημα»; Το 2015 έφτασαν 856.000 άτομα στις ελληνικές ακτές, ενώ τους πρώτους μήνες αυτού του χρόνου έχουν ξεπεράσει τις 122.000 άτομα, απ’ τα οποία 410 πνίγηκαν ή αγνοούνται· περίπου 20.000 εισέρχονται καθημερινώς στο ελληνικό έδαφος αναζητώντας την προστασία που στερούνται στην πατρίδα τους. Τι ακριβώς πρέπει να κάνει η Ελλάδα όπου, ήδη, πολλοί από τους κατοίκους της πληρώνουν βαρύ αντίτιμο ανέχειας;
Το ήμισυ του ελληνικού ναυτιλιακού επιβατηγού στόλου για τα νησιά της Λέσβου, της Κω, της Χίου και της Λέρου διατίθεται για τη μεταφορά των ήδη καταγεγραμμένων προσφύγων. Συνεπώς, μειώνεται ο χώρος για τους τουρίστες. Σε νησιά όπου η οικονομία τους επιβιώνει σχεδόν αποκλειστικά από τον τουρισμό, αναμένεται, για την καλοκαιρινή περίοδο του 2016, μια μείωση του εισοδήματος κατά 80%.
Περαιτέρω, τίθεται πολλαπλώς η έντονα συζητούμενη ερώτηση: Πώς η συνάντηση της Βιέννης συνεκλήθη δίχως την παρουσία της πλέον εμπλεκομένης χώρας; Μήπως ήταν η μη πρόσκλησή της τιμωρία για την υποτιθέμενη ανικανότητα της Ελλάδας να φυλάξει τα σύνορά της; Για την «πολιτική του περιορισμένου ελέγχου» και για την έλλειψη πνεύματος συνεργασίας; Oποιο χαρακτήρα και να είχε αυτή η συνάντηση, θα έπρεπε η Ελλάδα να παρευρίσκεται, έστω ως προσκεκλημένη, και να θέσει στα μέλη της συνάντησης επί τάπητος την απογυμνωμένη πραγματικότητα! Η κυρία υπουργός Μικλ-Λάιτνερ εξέφρασε την άποψη της αυστριακής κυβέρνησης πως πρέπει να ασκηθεί πίεση, με εθνικά και τοπικά μέτρα, πέραν μιας κοινής ευρωπαϊκής λύσης. [Πηγή: «Η Αυστρία θα κλείσει πλήρως τα σύνορά της για τους πρόσφυγες.» Zeit-Online (24-02-2016)· http://www.zeit.de/ politik/ausland/2016-02/fluechtlingspolitik-konferenz-wien-balkanstaaten-oesterreich-mazedonien-grenzen (όπως είχε η ανάρτηση στις 26-02-2016)]. Ποιος θα ασκήσει αυτή την πίεση; Χώρες που ανεύθυνα προσπαθούν την ανασύσταση νεοεθνικιστικών μεθόδων και δεν λαμβάνουν υπ’ όψιν τη νομικά θεμελιωμένη ευθύνη ενώπιον του καταστατικού Ευρωπαϊκού Χάρτη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων; [Πηγή: http://www.europarl. europa.eu/ charter/pdf/text_de.pdf]. Αυτό δεν πρέπει να επιτραπεί!
Αν η μικρή Αυστρία θέλει να πορευθεί ένα μοναχικό εθνικό δρόμο του «πλήρους αποκλεισμού των συνόρων για τους πρόσφυγες» [Πηγή: «Η Αυστρία θέλει να κλείσει πλήρως τα σύνορά της για τους πρόσφυγες.» «In: Zeit-Online vom 24-02-2016, http://www.zeit.de/politik/ ausland/2016-02/fluechtlingspolitik-konferenz-wien-balkanstaaten-oesterreich-mazedonien-grenzen (όπως είχε η ανάρτηση στις 26/02/2016)], θα αποδειχτεί, ιστορικά, ως η αφορμή για μιαν ανθρωπιστική καταστροφή. Η κυβέρνηση της Αυστρίας δικαιολογεί τη στάση της λέγοντας πως είναι ανίκανη να χειριστεί μια μεγαλύτερη ροή προσφύγων [O.π.]. Αλλά, οι είσοδοι στα αυστριακά σύνορα δεν συγκρίνονται με την πολυπλοκότητα των θαλασσίων ελληνικών συνόρων. Πώς πρέπει να φυλάξει τα σύνορά της η Ελλάδα, αν η Αυστρία θεωρεί πως πρέπει να επιστρέψει σε συρματοπλέγματα και τείχη;
Η Αυστρία, ως μια μικρή, βατή γεωμορφολογικά χώρα, μπορεί εύκολα να κλείσει τα σύνορά της. Oμως, ένα κράτος με παραπάνω από 2.000 νησιά και περίπου 14.000 χλμ. ακτογραμμής (διεθνώς στη 13η θέση) –χώρα πληττόμενη, επιπλέον, από χρόνιες δομικές αδυναμίες– δεν το μπορεί. Οι προσπάθειες της Ελλάδας να καταστεί κυρία της κατάστασης, με τα ίδια, ανεπαρκή της, μέσα, πρέπει να υποστηριχτεί κατά το μέγιστο. Αντ’ αυτού, η Αυστρία αποφασίζει και υποβάλλει στα βαλκανικά κράτη μια σύμπραξη υπό ασύστατες διατάξεις, που εμάς, που ζούμε από κοντά την άθλια κατάσταση ενός μεγάλου μέρους του ελληνικού πληθυσμού, μας ντροπιάζει βαθύτατα.
Απευθυνόμαστε στη λογική – να γίνει το καθετί, ώστε η Ευρώπη να προστατευτεί από έναν κοντόθωρο νεοεθνικισμό. Η Αυστρία θα έπρεπε, λόγω του ιστορικού της παρελθόντος, ιδίως στα Βαλκάνια, να κάνει το παν για να εφαρμοστεί σε αυτούς τους χαλεπούς καιρούς μια πολιτική σώφρων, εφικτή, διορατική και, προπαντός, εδραιωμένη επί των ιδεών του Διαφωτισμού, καθώς και της ανθρωπιάς μας.
Mag. Ρεγκινα Βιζινγκερ (καθηγήτρια, Γερμανική Σχολή Αθηνών),
Μαριον Χοφφμανν (συνταξιοδοτημένο πρώην στέλεχος της UNHCR),
Βινφριντ Λεχνερ (καθηγητής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών).
Προσυπογράφουν:
Μαρτιν Σαρνχορστ (σκηνοθέτης)
Δρ Ουλρικε Μερλιν
Μαργαριτα Βαμια
Βερενα Βογιατζογλου
Ελιζαμπετ Παπαδοπουλου
Χιλντε Γκρουμπερ
Δρ Μαριαννε Νταννερ (καθηγήτρια, Γερμανική Σχολή Αθηνών)
Δρ Χρηστος Βασδαρης (απόφοιτος του Πανεπιστημίου της Βιέννης, αρχαιολόγος και καθηγητής της Γερμανικής Σχολής Αθηνών) Mag.
Χριστινε Πεδιαδιτη (καθηγήτρια στη Γερμανική Σχολή Αθηνών) Δρ της Νομικής Ελφριντε Δαμαλα, Αθήνα Mag.
Ελενα Ζαμπακα, Ερευνητικό Κέντρο «Δημόκριτος», Αθήνα
Χριστινε Ζαμπακα, συνταξιούχος
Mag. Κλαουντια Σταμου, αρχαιολόγος
Μαργαριτα Μανωλα, συνταξιοδοτημένη καθηγήτρια
Ιρις Γαλετακη
Μανουελα Γαλετακη
Χελγκα Ρογαλα
Ελεαννα Ρογαλα
Κωνσταντινος Ρογαλας