Η ιστορική έρευνα και ο κ. Ρίχτερ

Η ιστορική έρευνα και ο κ. Ρίχτερ

Κύριε διευθυντά

Συντάσσω αυτές τις σύντομες γραμμές ως σχόλιο στη συνέντευξη του κ. Heinz Richter στη συνεργάτιδά σας Μαριάννα Κακαουνάκη, η οποία δημοσιεύθηκε στο «Γεύμα» της «Καθημερινής» στις 15.5.2016. Το σχόλιό μου αφορά την ιστορική επιστημονική μέθοδο την οποία επικαλείται ο κ. Richter ότι ακολουθεί ως ιστορικός. Oπως διδάσκουμε στους φοιτητές μας στη μεθοδολογία της Ιστορίας, ο εντοπισμός της πλειονότητας των πηγών και η ακριβής τεκμηρίωση αποτελούν, κοντά στην πλούσια θεωρητική υποδομή, τον θεμέλιο λίθο για τη σοβαρή ιστορική έρευνα. Λυπάμαι να διαπιστώνω ότι τα συμπεράσματα του κ. Richter, όπως διατυπώνονται στη συνέντευξη, στα οποία καταλήγει για την τύχη των γερμανικών αποζημιώσεων, βασίζονται σε κάποια προφορική μαρτυρία που άκουσε προ ετών στη Θεσσαλονίκη. Σε ανάλογες υποθέσεις φαίνεται να βασίζεται για τις θέσεις του περί το κατοχικό δάνειο. Δεν είμαι ειδική της ιστορικής περιόδου, μπορώ, όμως, προς το παρόν να βασίζομαι μεταξύ άλλων στις τεκμηριωμένες μελέτες του καθηγητή Νίκου Χριστοδουλάκη, «Aγος απλήρωτον – Τα οφειλόμενα για το κατοχικό δάνειο και μια ευκαιρία επίλυσης» (εκδ. Gutenberg) και στα, με βάση πλούσια έρευνα σε γερμανικά αρχεία, πορίσματα που έχει ήδη δημοσιεύσει ο συνάδελφος Χάγκεν Φλάισερ και έχει πολλάκις δημοσιοποιήσει σε ελληνικά και γερμανόφωνα ΜΜΕ, επιστημονικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους. Και ακολουθεί άλλη μία ατεκμηρίωτη εικασία του κ. Richter. «Το πρόβλημα με τον Φλάισερ είναι ότι έχει γίνει Ελληνας και αν πει κάτι λάθος, κάτι που δεν αρέσει, θα τον απολύσουν»! Ευτυχώς για εμάς και για τον συνάδελφό μας δεν θα κινδύνευε και δεν κινδυνεύει να απολυθεί, απεναντίας μάλιστα, με την αφυπηρέτησή του και την ανακήρυξή του ως ομότιμου καθηγητή, το Τμήμα μας για να τον τιμήσει για την πολύχρονη έρευνα που αφορούσε τις ελληνογερμανικές σχέσεις και κυρίως κατά την κρίσιμη δεκαετία 1940-1949 οργάνωσε συνέδριο http://www.arch.uoa.gr /fileadmin/arch.uoa.gr/uploads/metaptyxiakes_spoudes/synedria_symposia/a010_programme.pdf τα πρακτικά του οποίου περιλήφθηκαν στη σειρά εκδόσεων του Τμήματός μας «Iστορήματα, τ. 5» με επιμέλεια συναδέλφων ιστορικών κ.κ. Κ. Γαρδίκα, Α.-Μ. Δρουμπούκη, Βαγγ. Καραμανωλάκη, Κ. Ράπτη, Η μακρά σκιά της δεκαετίας του ’40. Πόλεμος-Κατοχή-Αντίσταση-Εμφύλιος, Αθήνα: Αλεξάνδρεια, 2015, σ. 463. Στη συνέντευξη αναφέρεται ότι ο κ. Richter εκλήθη από τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανικής Δημοκρατίας Dr Wolfgang Schäuble να δώσει «μια κεκλεισμένων των θυρών διάλεξη για την Ελλάδα». Μακάρι να δοθούν και άλλες τέτοιες ευκαιρίες σε ιστορικούς που έχουν αποδεδειγμένα τεκμηριωμένη έρευνα. Πάντως, σε δημόσια συζήτηση που οργανώθηκε στην κατάμεστη αίθουσα τελετών του Humboldt-Universität του Βερολίνου, στις 12.5.2015, και στην οποία είχε κληθεί ως κύριος ομιλητής, μεταξύ άλλων, ο κ. Φλάισερ, δυστυχώς η συμμετοχή του Γερμανού υπουργού ματαιώθηκε βραχυπρόθεσμα λόγω  ανειλημμένων υποχρεώσεων («aus Termingründen abgesagt»: σύμφωνα με το πρόγραμμα). Το κείμενο της ομιλίας του κ. Φλάισερ δημοσιεύθηκε εκτάκτως στο έγκριτο περιοδικό Südosteuropa-Mitteilungen [τόμ. 55, 2 (2015), σ. 46-63] με τίτλο «Schuld und Schulden: Der Fall Griechenland “final geklärt?”».   Εύχομαι, για το καλό της ιστορικής έρευνας, η νέα μελέτη του κ. Richter να βασίζεται σε πολλαπλώς διασταυρωμένες, ακριβείς και αρχειακά τεκμηριωμένες πληροφορίες.

Ολγα Κατσιαρδη-Hering – Καθηγήτρια Ιστορίας του Νέου Ελληνισμού [1453- ώς την Ελληνική Επανάσταση 1821], Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Φιλοσοφική Σχολή, ΕΚΠΑ

Ολοι βιάζονταν να κυβερνήσουν

Κύριε διευθυντά

Θεωρώ ευτυχές γεγονός για την πολιτική ζωή της χώρας ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξελέγη αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας. Oμως η επιμονή του για πρόωρες εκλογές με απογοητεύει. Ποια θα ήταν η σημερινή κατάσταση της χώρας αν ο Γ. Παπανδρέου συμφωνούσε με τον Κ. Καραμανλή, που, ύστερα από μια ολέθρια οικονομική πολιτική διαπίστωσε την ανάγκη για «σφίξιμο» της οικονομίας, και δεν τον έριχνε για να γίνει πρωθυπουργός τον Οκτώβριο του 2009; Αν ο Αντ. Σαμαράς δεν «έριχνε» την κυβέρνηση Παπαδήμου τον Ιούνιο του 2012 για τον ίδιο λόγο; Αν ο Αλ. Τσίπρας δεν «έριχνε» την κυβέρνηση Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ τον Ιανουάριο του 2015 για τον ίδιο λόγο; Μπορούμε να απεραντολογούμε για τα λάθη και τις ευθύνες των κυβερνήσεων, παρελθουσών και σημερινών, για εσωτερικές και εξωτερικές συνωμοσίες, για αρπακτικές κλίκες, για επιπόλαιο και κακομαθημένο λαό. Αλλά δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι ο κυριότερος, ίσως, λόγος για το σημερινό δράμα της χώρας είναι το «κατέβα εσύ να ανεβώ εγώ» μέσα σε συνθήκες κρίσης και με δεδομένο ότι ο ρόλος της οποιασδήποτε  κυβέρνησης παραμένει περιορισμένος, αφού οι μεγάλες αποφάσεις για την ανάρρωσή μας ανήκουν, καλώς ή κακώς, σε άλλους. Το επιχείρημα «εσείς δεν μπορείτε, εμείς μπορούμε» αποδείχθηκε έωλο και εξωπραγματικό, ανεξαρτήτως προθέσεων ή, ακόμα, και ικανοτήτων. Σ’ αυτό το εξόχως σημαντικό θέμα, ο σημερινός αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας βιάστηκε να ταυτιστεί με αυτούς που πέρασαν από τον πρωθυπουργικό θώκο από το 2004 και μετά. Κρίμα.

Λ. Ζουρος – Ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης, αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών

Από το Δημοτικό η μεταρρύθμιση

Κύριε διευθυντά

Η ανόρθωση της παιδείας από το επίπεδο και την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα για να είναι αποτελεσματική και ουσιαστική πρέπει να γίνει από τη βάση, δηλαδή από το Δημοτικό. Από την ηλικία των 5 – 12 ετών. Στα έξι αυτά χρόνια διαμορφώνονται ο χαρακτήρας, η συμπεριφορά και η σκέψη του ατόμου, στοιχεία που θα το ακολουθούν σε όλη του τη ζωή. Η διαδρομή ενός παιδιού σε αυτά τα χρόνια γίνεται υπό συνθήκες δύσκολες και πολύπλοκες. Το παιδί μαθαίνει τους σχολικούς και κοινωνικούς κανόνες συμπεριφοράς, αναγκάζεται να τους μάθει, διότι η αυθόρμητη τάση των παιδιών οδηγούμενη από τα ένστικτα είναι ο εγωκεντρισμός και η επικράτηση. Παραδοσιακά, αυτή η διαπαιδαγώγηση γινόταν από τους γονείς, ιδίως τη μητέρα, και το σχολείο. Σήμερα όμως κυριαρχούν δύο ισχυρά και ανεξέλεγκτα μέσα διαπαιδαγώγησης των παιδιών και των εφήβων, η τηλεόραση και το Διαδίκτυο. Τα παιδιά γνωρίζουν τον κόσμο, τους ανθρώπους και το σεξ πριν φθάσουν στην εφηβεία, στην εικονική τους μορφή, που τις περισσότερες περιπτώσεις είναι εξωπραγματική και φανταστική με τις ταινίες τρόμου και τους δράκουλες που κυκλοφορούν ανενόχλητοι στις κοινωνίες και πρέπει να έχουν ή να αποκτήσουν ορθό τρόπο σκέψης για να μην επηρεασθούν ποικιλοτρόπως. Το μόνο μέσο συνεπώς που υπάρχει για να αντιμετωπισθεί όσο είναι δυνατόν αυτή η κατάσταση είναι το σχολείο. Το Δημοτικό Σχολείο (με κεφαλαία) το οποίο πρέπει να βοηθηθεί από όλη την κοινωνία γι’ αυτόν το σκοπό. Oπως επίσης οι δάσκαλοι που έχουν επωμισθεί αυτό το έργο. Οι δάσκαλοι είναι μια κοινωνική ομάδα που ιστορικά έχει βοηθήσει στην ανάπτυξη της χώρας από την εποχή του Διαφωτισμού μέχρι σήμερα. Παιδιά δασκάλων υπήρξαν και υπάρχουν προσωπικότητες του δημοσίου βίου. Eνα από τα πρώτα μέσα διαπαιδαγώγησης στο σχολείο είναι η ομοιόμορφη εμφάνιση των μαθητών. Δεν είναι τυχαίο ότι στα καλύτερα σχολεία των προηγμένων κρατών οι μαθητές φορούν στολή. Η ομοιομορφία προάγει τη συλλογικότητα, καταργεί την οικονομική και αστική διάκριση που διαιρεί τους μαθητές και ευνοεί τον φθόνο, τις καταναλωτικές συνήθειες, τις μικρομέγαλες ενασχολήσεις, με το τι φοράει ή με ποιον είναι ερωτευμένη η τάδε και ο τάδε. Επιπλέον, απαλλάσσει τους γονείς από το οικονομικό άγχος τα παιδιά τους να μην υστερούν σε τίποτα έναντι των άλλων. Αυτή η κατάσταση στη χώρα μας υπάρχει μόνο στο Δημόσιο ως ένα δείγμα της ασχετοσύνης της αριστερής κυβέρνησης. Δεν είναι δύσκολο, λοιπόν, να συμφωνήσουν όλες οι παρατάξεις ότι από την προσεχή χρονιά οι μαθητές θα έχουν ομοιόμορφη εμφάνιση. (Δεν γράφω όπως θα έπρεπε να φορούν στολή, διότι μόνο η λέξη στολή θα έκανε ορισμένους να σκεφθούν αρνητικά.)

Μενελαος Μπατρινος – Ομ. καθηγητής Ενδοκρινολογίας

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή