Kύριε διευθυντά
Κυρίως κατά την τελευταία δεκαπενταετία, ο παράγοντας της ταχύτητας έχει κατακυριεύσει την όποια ανθρώπινη δραστηριότητα με τη διαρκώς πολλαπλασιαζόμενη ροή γεγονότων και νέων καταστάσεων που αξιώνουν την άμεση νομοθετική παρέμβαση της Πολιτείας. Αναδύονται, λοιπόν, επείγοντα ζητήματα που πρέπει άμεσα να αντιμετωπισθούν με εφαρμογή ειδικών κοινοβουλευτικών διαδικασιών, που για τους λόγους αυτούς προβλέπονται, ως «εξαίρεση», στα Συντάγματα. Η εξαίρεση δε αυτή αντιπαραβάλλεται με τον «κανόνα», που είναι ο εντός της Βουλής δημιουργικός και με χρονική άνεση αναπτυσσόμενος διάλογος μεταξύ των κομματικών παρατάξεων, προκειμένου να επιτευχθεί η καλύτερη δυνατή λύση και ο τελικά ψηφιζόμενος νόμος να έχει όλα τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που απαιτούνται, ώστε να του εξασφαλίσουν διάρκεια και όχι εύκολες παρερμηνείες λόγω ασάφειας.
Oμως, ο παραπάνω κανόνας έχει γίνει τώρα η εξαίρεση και τα περισσότερα νομοσχέδια χαρακτηρίζονται από την κυβέρνηση επείγοντα, ιδίως δε κατεπείγοντα, και ψηφίζονται με την ειδική διαδικασία που προβλέπεται στα άρθρα 76 παρ. 4 του Συντ. και 109ΚΒ, έστω και αν δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις άμεσης ανάγκης, ακριβώς διότι ο νομοθέτης πολλές φορές πιέζεται να ικανοποιήσει πάραυτα αιτήματα των ενδιαφερομένων. Συντομεύεται έτσι στο ελάχιστο ο χρόνος συζήτησης μέσα στη Βουλή. Ούτε όμως και η «πολυτέλεια» αυτή τηρείται, οσάκις η κυβέρνηση, ανελέγκτως, θέλει να νομοθετήσει κυριολεκτικώς την επόμενη ημέρα, οπότε παρακάμπτεται και η Βουλή. Προσφεύγει, δηλαδή, στην προσφιλή μέθοδο των Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου, των οποίων όμως η έκδοση προβλέπεται στο άρθρο 44Σ μόνον εφόσον υπάρχει «εξαιρετικώς επείγουσα ανάγκη». Και είναι γνωστό ότι την τελευταία εξαετία έχουν εκδοθεί περισσότερες από ογδόντα τέτοιες Πράξεις. Eτσι, αποφεύγεται κάθε οχληρή συζήτηση από την αντιπολίτευση και η Βουλή ψηφίζει, χωρίς να βουλεύεται, νομοσχέδια ή κυρώνει ΠΝΠ, επειδή η κυβέρνηση επικαλείται απλώς την άμεση ανάγκη νομοθέτησης.
Το φαινόμενο αυτό είναι πάντως γενικότερο και συνδέεται με το ότι τα τελευταία χρόνια οι κοινωνίες βιώνουν, λόγω και της οικονομικής κρίσης, καθεστώς διαρκούς έντασης. Στη Γαλλία, για παράδειγμα, περίπου μέχρι το 2006 για το 30% των νομοσχεδίων ακολουθήθηκε η διαδικασία του επείγοντος, το 2008 όλα τα νομοσχέδια, πλην δύο, ψηφίστηκαν με τη διαδικασία αυτή και έκτοτε, μέχρι το 2012, το ποσοστό αυτό διαμορφώνεται στο 65%!
Η συνέπεια είναι ότι δεν ανευρίσκονται πλέον τα κύρια ποιοτικά στοιχεία που πρέπει να χαρακτηρίζουν το κείμενο του νόμου, δηλαδή η προσβασιμότητα (κείμενο άμεσα προσιτό για ανάγνωση από κάθε ενδιαφερόμενο λόγω της αξιούμενης διαφάνειας), η σαφήνεια (ο κανόνας να είναι άμεσα αντιληπτός από τους περισσότερους χωρίς αμφισημίες) και το κατανοητό (οι αποδέκτες να μπορούν να αντιληφθούν τα εντεύθεν δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους). Είναι σημαντικό ότι οι παραπάνω τρεις θεμελιώδεις αρχές καλής νομοθέτησης έχουν χαρακτηρισθεί από τη νομολογία του γαλλικού Συνταγματικού Συμβουλίου (Δικαστηρίου), τουλάχιστον από το 1999, ως συνταγματικής περιωπής, ώστε η μη τήρησή τους να άγει σε συνταγματικότητα του σχετικού νόμου. Σκεφθείτε τι θα έλεγε το Δικαστήριο αυτό αν είχε μπροστά του νόμο με 7.500 σελίδες που η διαδικασία ψήφισής του διήρκεσε το πολύ τρεις ημέρες! Μάλλον θα νομολογούσε ότι στη χώρα αυτή δεν υπάρχει Δημοκρατία.
Πετρος Ι. Παραρας – Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, επίτιμος αντιπρόεδρος ΣτΕ
Η μονιμότητα στο Δημόσιο
Κύριε διευθυντά
Διαβάζοντας το άρθρο 86 του σχεδίου-πρότασης του καθηγητού Νίκου Αλιβιζάτου και άλλων ειδικών επιστημόνων για την τροποποίηση του Συντάγματος, διαπιστώνω ότι προτείνεται «ως μείζων καινοτομία» και η κατάργηση της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων. Δεν διαφωνώ ότι πρέπει να απαλειφθεί ο όρος «μονιμότητα» για μια σχέση που ήταν πάντα ψευδεπίγραφη, εφόσον για πλήθος λόγων, που με σαφήνεια περιγράφονται, όχι απλώς πάντα επιτρεπόταν, αλλά ήταν επιβεβλημένη η νόμιμη απόλυση δ.υ. με αιτιολογημένη απόφαση αρμοδίου οργάνου.
Oμως, η τυχόν κατάργηση της μονιμότητας καθιστά αναγκαία τη συνταγματική πρόβλεψη για τους όρους, τις προϋποθέσεις και διαδικασίες απόλυσης. Σε αντίθετη περίπτωση, θα προκύψουν καταστάσεις ανάλογες εκείνων που ταλάνισαν τον δημόσιο βίο πριν από το 1911, όταν πρώτη φορά καθιερώθηκε η μονιμότητα, όχι υπέρ των υπαλλήλων, αλλά, κυρίως, υπέρ της δημόσιας διοίκησης, η οποία δυσλειτουργούσε μέχρι τότε εξαιτίας της κομματικής αντιμετώπισης των υπαλλήλων εκ μέρους των διαδοχικών κυβερνήσεων, με αναίτιες και αναιτιολόγητες απολύσεις και αντίστοιχες ανεύθυνες νέες προσλήψεις κομματικών φίλων. Εκτός αν υπάρχει η εκτίμηση πως με τα σημερινά πολιτικά ήθη δεν χρειάζονται τέτοιες ρυθμίσεις.
Αγγελος Ξενος
Οι τρεις εξουσίες και το ασυμβίβαστο
Κύριε διευθυντά
Την Κυριακή (19/6) αφιερώσατε μία σελίδα στο ερώτημα αν υπάρχει ασυμβίβαστο μεταξύ βουλευτή και υπουργού. Δυστυχώς δεν αναδείξατε στην εισαγωγή σας το ότι το Σύνταγμά μας προβλέπει τρεις εξουσίες – τρεις, δηλαδή διακριτές: τη νομοθετική (Βουλή), την εκτελεστική (υπουργεία και λοιποί εκτελεστικοί δημόσιοι οργανισμοί) και τη δικαστική. Aρα, καταδήλως, με την υπουργοποίηση του βουλευτή, ο οποίος και παραμένει στη νομοθετική εξουσία, καταστρατηγείται αυτή η συνταγματική επιταγή. Επίσης καταστρατήγηση του Συντάγματος συντελείται και με την εμπλοκή της Βουλής στον ορισμό των δικαστικών αρχών. Ρωτήσατε τη γνώμη ενός μη βουλευτή, που συνηγορεί με τα ανωτέρω. Ρωτήσατε και τη γνώμη βουλευτή που προφανώς διαφωνεί, γιατί ελπίζει να γίνει υπουργός. Ρωτήσατε και τη γνώμη συνταγματολόγου, που διαφωνεί, γιατί, απλούστατα, ως αριστερός παλαιάς κοπής, διαφωνεί με τη διάκριση των εξουσιών (σταλινική παράδοση). Εν ολίγοις δεν καλύψατε επαρκώς το θέμα και μάλλον αποπροσανατολίσατε τους αναγνώστες σας από την ουσία του ζητήματος.
Νικητας Χιωτινης – Καθηγητής ΤΕΙ/δρ αρχιτέκτων/ Φιλοσοφίας Πολιτισμού (παραδοσιακός αναγνώστης της «Καθημερινής»)
O ανταγωνισμός και η ΔEΠA
Kύριε διευθυντά
Σχετικά με τα δημοσιεύματα της έγκριτης εφημερίδας σας της 7.6.2016 «Σπάει το μονοπώλιο της ΔEΠA» και της 12.6.2016 «Πώς έσπασε το μονοπώλιο της ΔEΠA», τα οποία υπογράφει η έγκριτη δημοσιογράφος κ. Xρύσα Λιάγγου, έχουμε να παρατηρήσουμε τα εξής:
– Oπως γνωρίζετε, η αγορά φυσικού αερίου έχει απελευθερωθεί και βέβαια σε καμία περίπτωση δεν υφίσταται «μονοπώλιο ΔEΠA» αντίθετα, και με τη συμβολή της ΔEΠA, έχουν διαμορφωθεί συνθήκες ανταγωνιστικής λειτουργίας της.
– Tα συγκεκριμένα δημοσιεύματα δημιουργούν λανθασμένες εντυπώσεις για μείζονα ζητήματα που αφορούν την αγορά φυσικού αερίου.
– H ΔEΠA είναι στη διάθεσή σας για αναλυτική ενημέρωση της εφημερίδας σας πάνω στα θέματα αυτά. Mε την ευκαιρία θα θέλαμε να υπενθυμίσουμε ότι η ΔEΠA εργάζεται σταθερά τα τελευταία χρόνια προς την κατεύθυνση της επίτευξης ευελιξίας στο διασυνοριακό εμπόριο φυσικού αερίου. Eιδικότερα, η ΔEΠA είχε προβεί ήδη από το 2014 στη δέσμευση δυναμικότητας για διπλή ροή φυσικού αερίου στο Σιδηρόκαστρο, με σκοπό την αποθήκευση αερίου στην υπόγεια αποθήκη Chiren της Bουλγαρίας, για σκοπούς ασφάλειας εφοδιασμού. Στη συνέχεια, η ΔEΠA συμμετείχε ενεργά σε όλες τις διαβουλεύσεις μεταξύ των εμπλεκομένων, ώστε να επισπευσθούν οι διαδικασίες και να λειτουργήσει το αμφίδρομο διασυνοριακό εμπόριο Eλλάδας – Bουλγαρίας στα σύνορα των δύο χωρών. Eπιπροσθέτως, όπως είναι ευρέως γνωστό, ήδη από το τέλος του 2012 διατίθεται δωρεάν προς χρήση τμήμα της δυναμικότητας της ΔEΠA στο Σιδηρόκαστρο για να διευκολύνεται η εισαγωγή φυσικού αερίου στην Eλλάδα από τρίτους προμηθευτές.
Eυαγγελος Kοσμας – Διευθυντής Δραστηριοτήτων Δημοσίων Σχέσεων, Eπικοινωνίας και Eταιρικής Kοινωνικής Eυθύνης