Κύριε διευθυντά
Σας γράφω από το Σίδνεϊ της Αυστραλίας για να εκφράσω τη βαθιά μου απογοήτευση και αμηχανία για τις προτεινόμενες αλλαγές στους σκοπούς και τον τρόπο λειτουργίας του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας και για την πρόσφατη απόλυση της βιβλιοθηκαρίου του Ινστιτούτου, κ. Δέσποινας Βλάσση.
Είμαι ένας από τους παλαιότερους ξένους επισκέπτες και φιλοξενούμενους του ινστιτούτου· από το 1967 έως σήμερα έχω φιλοξενηθεί εκεί επανειλημμένα για μικρά διαστήματα, προκειμένου να συνεχίσω τις μελέτες μου σε θέματα της βενετοκρατούμενης Ελλάδας. Από τις εκατοντάδες υψηλής ποιότητας επιστημονικές μελέτες που εκπονήθηκαν από υποτρόφους, φιλοξενούμενους και μέλη του προσωπικού του ινστιτούτου, μια σημαντική μερίδα του παρελθόντος του σημερινού ελληνισμού έχει βγει από το σκοτάδι της λησμονιάς. Πρόκειται για ένα επιστημονικό έργο ανεκτίμητης σημασίας που δεν θα μπορούσε να γίνει σε καμιά άλλη πόλη, γιατί βασίζεται κυρίως σε υλικό που υπάρχει μόνο στα αρχεία και τις βιβλιοθήκες της Βενετίας.
Το έργο του ινστιτούτου είναι εθνικής αλλά και διεθνούς σημασίας, ένα έργο για το οποίο κάθε Ελληνας θα μπορούσε να είναι περήφανος· αδυνατώ να κατανοήσω πώς μερικοί δεν μπόρεσαν να καταλάβουν την αξία του. Πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να καταβληθεί κάθε προσπάθεια προκειμένου να συνεχιστεί στο μέλλον, αναλλοίωτο, αυτό το πολύτιμο έργο.
Πέρα όμως από το επιστημονικό του έργο, το ινστιτούτο επικοινωνεί με ένα ευρύτερο κοινό και κατέχει μια συγκεκριμένη θέση στον πολιτιστικό χάρτη της Βενετίας. Το μουσείο του, με την πολύτιμη συλλογή θρησκευτικής τέχνης, δέχεται αξιόλογο αριθμό επισκεπτών και τους ξεναγεί σε μια Ελλάδα σχετικά άγνωστη και γοητευτική. Σε όσους υποστηρίζουν πως η ύπαρξη ενός τέτοιου ιδρύματος είναι «πολυτέλεια» για την Ελλάδα, θα υπενθύμιζα πως τα έξοδα του ινστιτούτου καλύπτονται σε μεγάλο βαθμό από την περιουσία της ελληνικής κοινότητας της Βενετίας, που δωρήθηκε στο ελληνικό Δημόσιο.
Δεν ξέρω τι σχέση έχει η απόλυση της κ. Δέσποινας Βλάσση με τις προτεινόμενες αλλαγές στη λειτουργία του ιδρύματος, υποψιάζομαι όμως πως δεν είναι άσχετη, πως οφείλεται, δηλαδή, άμεσα ή έμμεσα σε εξωτερικές πιέσεις. Η κ. Βλάσση υπήρξε επί δεκαετίες βιβλιοθηκάριος και βασικό μέλος του προσωπικού του ινστιτούτου.
Η βιβλιοθήκη είναι η καρδιά του ιδρύματος. Δεν εξυπηρετεί μόνο τους υποτρόφους και τους φιλοξενούμενους του ινστιτούτου· είναι ανοιχτή σε όλους όσοι ενδιαφέρονται για το Βυζάντιο και τη μεταβυζαντινή Ελλάδα. Ερχονται συνεχώς φοιτητές, καθηγητές πανεπιστημίου, μέλη του ευρύτερου κοινού. Φυσικά δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς έμπειρο και εξειδικευμένο βιβλιοθηκάριο. Η συμβολή της κ. Βλάσση υπήρξε ανεκτίμητη, όχι μόνο στη βιβλιοθήκη αλλά και στη διοργάνωση συνεδρίων, στην επιμέλεια επιστημονικών δημοσιευμάτων και στο γενικότερο έργο του ινστιτούτου. Εύχομαι να βρεθεί τρόπος να επανεξεταστεί το θέμα και να επιστρέψει η κ. Βλάσση στη θέση της.
Alfred Vincent – Επιστημονικός συνεργάτης (Honorary Affiliate), Τμήμα Νεοελληνικών και Βυζαντινών Σπουδών, Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ