Ο «Μανιάτης» Πάτρικ Λη Φέρμορ

Ο «Μανιάτης» Πάτρικ Λη Φέρμορ

Κύριε διευθυντά

Τέλος καλοκαιριού, και με αφορμή μία ευγενική πρόσκληση, βρέθηκα στη Μάνη και συγκεκριμένα στην Αρεόπολη (απ’ όπου, κατά μία πολύ πιθανή υπόθεση, ξεκίνησε η Ελληνική Επανάσταση, στις 17 Μαρτίου 1821, και όχι στις 25 Μαρτίου όπως θεωρείται, και εορτάζεται επετειακά μαζί με τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου).

Ο Πάτρικ Λη Φέρμορ, στο εξαιρετικό του βιβλίο «Mani, Travels in the Southern Peloponnese» (μεταφρασμένο στα Ελληνικά από τον Τζαννή Τζαννετάκη) γράφει ότι το όνομα της Μάνης θυμίζει τέσσερα πράγματα: το έθιμο της φονικής εκδίκησης («γδικιωμός»), τα μοιρολόγια, τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, και το ότι η Μάνη ήταν το κατ’ εξοχήν μέρος που, με αγώνες, απέσπασε τη λευτεριά από τους Τούρκους.

Βέβαια, μιλάμε για ένα τόπο, επί της ουσίας, διαχρονικά ανυπότακτο, με μία δική του αντίληψη ελευθερίας, πιθανόν δυσνόητη από τους «άλλους». Πρόκειται για μια ιδιαίτερη περίπτωση όπου η «αλήθεια» που βιώνουν οι Μανιάτες είναι μαύρο ή άσπρο, χωρίς ενδιάμεσο χώρο για κάτι άλλο, ενδεχόμενα, αθέατο ή διαφορετικό από αυτό που οι ίδιοι έχουν θεωρήσει. Το στοιχείο του θανάτου κυριαρχεί στην εσωτερική διαλεκτική του τόπου (το «Ελευθερία ή Θάνατος» ή «Νίκη ή Θάνατος» δεσπόζουν). Εν τέλει, τα όρια ζωής και θανάτου γίνονται πολύ ασαφή και η σχέση με το «πένθος» γίνεται πολύ προσωπική και διαχρονική, χωρίς εύκολη λύτρωση μέσα από τα μοιρολόγια. Μια διάσταση τραγικότητας, ζυμωμένης στα ήθη και τον χαρακτήρα, με τρόπο που θυμίζει έντονα αρχαία τραγωδία…

Το γλωσσικό ιδίωμα της Μάνης, εξέλιξη της δωρικής διαλέκτου, όπως και η κοινωνική της οργάνωση στα πρότυπα της αρχαίας Σπάρτης, μαρτυρούν ότι η Μάνη αποτελεί εξαίρετο παράδειγμα ιστορικής συνέχειας από την αρχαϊκή εποχή έως σήμερα.

Είναι αξιοσημείωτο το πώς τον μαγικό αυτό τόπο έχουν ανακαλύψει, χρόνια τώρα, οι ξένοι, οι οποίοι τελικά γίνονται πιο Ελληνες από τους Ελληνες, στο να στηρίξουν την εξαίρετη αρχιτεκτονική (με τους πύργους που αναπαλαιώνουν) αλλά και να σεβαστούν, και αναδείξουν, τις παραδόσεις και την Ιστορία, που πολύ συχνά γνωρίζουν καλύτερα από εμάς.

Ο Πάτρικ Λη Φέρμορ που είχε ζήσει πολλά χρόνια στην Καρδαμύλη, είναι χαρακτηριστική περίπτωση ξένου που αγάπησε, πόνεσε και κατάλαβε τη Μάνη, αλλά και τη χώρα μας, πιο πολύ από όσο εμείς ποτέ ενδιαφερθήκαμε και μπορέσαμε να το πετύχουμε. Στις περίεργες σημερινές εποχές μας, αυτό μπορεί να σημαίνει κάτι για τη δική μας σχέση με τον Ιστορία μας και τον πολιτισμό μας.

Ανδρεας Κωσταλας – Ιατρός

Η κοινή μας πορεία και η Λένγκω…

Κύριε διευθυντά

«Αυτή, παιδιά μου, ήταν τότες η μαννούλα.

Ο κήπος ύστερα εγέμισε ληστές.

Το κοριτσάκι μας το ντύσανε γριούλα

κι απ’ τα κουρέλια του φαινό-νταν οι πληγές…»

«Το όνειρο που φεύγει την τρομάζει

ν’ αναζητάει μια χαμένη ελευθεριά…»

Από καιρό πνιγόμουν. Ηθελα να κλάψω. Να κλάψω πολύ. Είδα το έγκλημα του Χρηματιστηρίου και τη συναίνεση στη Συνθήκη του Δουβλίνου με τις γνωστές συνέπειες. Τον πρωταίτιο δεν τον αγγίζει κανείς λόγω «αγωγής, διαγωγής και καταγωγής». Το β΄ μεγάλο έγκλημα, πως δηλαδή μας έβαλαν στα νύχια του ΔΝΤ με πλαστά στοιχεία, το κουκούλωναν για αρκετά χρόνια, βγάζοντας τρελή αυτήν που το ξεσκέπασε. Είδα τον ένα πρωθυπουργό μετά τον άλλο να εκβιάζεται, να σκύβει το κεφάλι και να υπογράφει τις συμφωνίες, βάζοντας ταφόπλακα στους δύσμοιρους Ελληνες. Είδα τους ταπεινωμένους συμπατριώτες μου να ζητιανεύουν τα χρήματά τους στις ατέλειωτες ουρές των ΑΤΜ. Αλλους άστεγους στα πεζοδρόμια, άλλους νηστικούς στα σκουπίδια. Είδα τα λαμπρά νιάτα μας, τα φωτεινά μυαλά μας, τους επιστήμονές μας να ξενιτεύονται. Είδα τον ένα «εταίρο» μετά τον άλλο να κλείνει τα σύνορά του για να προστατέψει τη χώρα του και εμάς να περιμένουμε το… Νομπέλ. Είδα –στις τελευταίες (μέσα στις εκατοντάδες άλλες) προκλήσεις του «καλού μας γείτονα» Ερντογάν– πάλι τους «εταίρους» μας να… στρίβουν την ουρά τους, λέγοντας ότι αυτά είναι προσωπικά ζητήματα των δύο χωρών.

Είδα τους άθεους, άρα απάτριδες –αφού Ελλάδα και Ορθοδοξία είναι άρρηκτα δεμένες– κυβερνώντες μας να ξηλώνουν οτιδήποτε έχει να κάνει με την ιδιαιτερότητα της φυλής μας και αυτό να το λένε πρόοδο, ικανοποιώντας και τις ορέξεις κύκλων που υπονομεύουν τη χώρα μας. Και σκέπτομαι: πώς κανάντησε, αλήθεια, αυτή η όμορφη χώρα; Πώς κατάντησε η πατρίδα μου; Η Λένγκω του μεγάλου μας συνθέτη, Μαρκόπουλου, μου έφερε τη λύτρωση.

Δαναη Πανοπουλου, Εκπαιδευτικός

Πληθυντικός, ενικός… και η πεθερά

Κύριε διευθυντά

Επεσαν να τον φάνε τον Τσίπρα οι «πολιτισμένοι». «Μα είναι δυνατόν να μιλάει στον πλανητάρχη χρησιμοποιώντας τον “ενικό”, όταν μάλιστα ο καθένας από εμάς μιλώντας ακόμα και στην πεθερά του, χρησιμοποιεί τον “πληθυντικό”»;

Θέλοντας και μη, το μυαλό μου πήγε στην αίθουσα της Βουλής: «Εμένα δεν θα μου απευθύνεστε στον “ενικό”. Οπως σας μιλάω εγώ στον πληθυντικό, απαιτώ να μου μιλάτε και εσείς το ίδιο»! Ξέρετε, ο πληθυντικός της «ευγενείας» εισέβαλε στην Ελλάδα με την κάθοδο των Ευρωπαίων μετά την εθνεγερσία του ’21. Μέχρι τότε ο κυρ Γιάννης ο Καποδίστριας συνομιλούσε με τον Θοδωράκη (έτσι τον αποκαλούσε) τον Κολοκοτρώνη στον ενικό. Αλλά και ο πλέον ασήμαντος Κλέφτης, με το φυσικότερο ύφος του κόσμου μιλούσε στον ενικό αριθμό με τον λοχαγό του ή και με τον ίδιο τον αρχιστράτηγο! Και για να πάμε λίγο πιο πίσω, ο τελευταίος Ελληνας οπλίτης απευθυνόταν στον βασιλιά Αλέξανδρο τον Μέγα μιλώντας του στον ενικό. Σήμερα έχουμε φτάσει να χρησιμοποιούμε πληθυντικό προς την πεθερά μας, και όταν απευθυνόμαστε προς τον Θεό, να του μιλάμε στον… ενικό!

Θεμος Γκουλιωνης – Οφθαλμίατρος, Ναύπλιο

Μια άλλη «αλήθεια» για τον Ομπάμα

Κύριε διευθυντά

Καταιγισμό ειρωνικών σχολίων κατά  του Ελληνα πρωθυπουργού είδαμε πρόσφατα με αφορμή την επίσκεψη του «πλανητάρχη» στη χώρα μας, για να μην πω λιθοβολισμό του σε ρωμαϊκή αρένα. Αλλά και στο άρθρο του Κωνσταντίνου Ζούλα της 16ης Νοεμβρίου τονίζεται με έμφαση η ντροπή που θα πρέπει να νιώθει ο ελληνικός λαός για την έλλειψη ευγένειας  και  καλών τρόπων του Ελληνα πρωθυπουργού, τις αμήχανες στιγμές του και την εμμονή του στην απουσία γραβάτας.

Από την άλλη πλευρά ο πλανητάρχης, άψογος στυλιστικά και καθ’ όλα, χρησιμοποίησε την Ακρόπολη ως φόντο ιδανικό, στο τελευταίο του αυτό ταξίδι στο εξωτερικό, και περιηγήθηκε στον Ιερό Βράχο και εκφώνησε την ιστορική του ομιλία και πολιτική παρακαταθήκη στο Ιδρυμα Νιάρχου, όπου ανέφερε περίπου 20 φορές τη λέξη Δημοκρατία…

Και όμως κρίνεται κανείς όχι από τα λόγια αλλά από τα έργα του…

Κατά τη διάρκεια της δικής του «δημοκρατικής» θητείας χιλιάδες πρόσφυγες έχασαν τα σπίτια τους, άμαχοι έχασαν τη ζωή τους, ακόμα και παιδιά ξεβράστηκαν στις ακτές μας, στην προσπάθειά τους να ξεφύγουν από έναν πόλεμο για τον οποίον κανείς δεν φαίνεται να αναζητεί ευθύνες…

Κανείς δεν τολμά να πει τα πράγματα με το όνομά τους… Ας τυρβάζουν λοιπόν οι δημοσιογράφοι περί πολλά, αναλύοντας τις στυλιστικές επιλογές του κ. Τσίπρα («ποσέτ» έναντι «γραβάτας»), και ας αφήσουν τον πόλεμο που μαίνεται ασχολίαστο…

Κατερινα Τερζη – Φιλοθέη

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή