Κύριε διευθυντά
Στο άρθρο του στην «Οικονομική Καθημερινή» της Πέμπτης 15ης Δεκεμβρίου 2016, ο εκ των κορυφαίων οικονομικών μας σχολιαστών, κ. Κώστας Καλλίτσης, αναφέρει ότι «…η Γερμανία χρεώθηκε με 132 δισ. χρυσά μάρκα ως αποζημίωση στους συμμάχους. Δεν μπορούσε να το αντέξει…». Εχει σημασία, νομίζω, να κατανοήσουμε γιατί ακριβώς η μεσοπολεμική Γερμανία δεν μπορούσε να αντέξει τις πληρωμές αυτές. Την απάντηση έχει δώσει από το 1961 ο διάσημος Βρετανός ιστορικός A. J. P. Taylor στο βιβλίο του «Οι Απαρχές του Δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου». Στο τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, όλα τα κράτη που συμμετείχαν, εκτός από ένα, ήταν υπερχρεωμένα. Μόνη πιστώτρια χώρα ήταν οι ΗΠΑ, στις οποίες και εκχώρησαν το μεγαλύτερο μέρος από τις απαιτήσεις τους έναντι της Γερμανίας οι άλλες νικήτριες χώρες, ώστε να ελαφρύνουν τις δικές τους οφειλές προς τις ΗΠΑ. Ο μόνος τρόπος, λοιπόν, με τον οποίον η Γερμανία θα μπορούσε να πληρώσει τις ΗΠΑ θα ήταν να πραγματοποιήσει μεγάλες εξαγωγές προς τις ΗΠΑ για μακρά σειρά ετών. Ομως, οι ΗΠΑ δεν ήθελαν τις εξαγωγές αυτές για λόγους εσωτερικής πολιτικής και ύψωσαν πανύψηλα δασμολογικά τείχη για να τις αποτρέψουν. Αυτή είναι η αιτία που, παρά τις δραστικές απομειώσεις χρέους που περιγράφει ο κ. Καλλίτσης, η Γερμανία, τελικά, ελάχιστα από τα οφειλόμενα μπόρεσε να καταβάλει. Η αποτυχία της πολιτικής των πολεμικών αποζημιώσεων, λοιπόν, δεν οφειλόταν στο ύψος των αποζημιώσεων, αλλά στο ότι η μόνη τότε πιστώτρια χώρα, οι ΗΠΑ, αρνήθηκαν, υπορρήτως αλλά σθεναρώς, να εισπράξουν τά οφειλόμενα!
Οπως εξηγεί στη συνέχεια του άρθρου του ο κ. Καλλίτσης, στη ρύθμιση των οφειλών της Γερμανίας εκ του Δευτέρου, πλέον, Παγκοσμίου Πολέμου, το καίριο αυτό σφάλμα απεφεύχθη. Εγινε ρητή πρόνοια στις μεταπολεμικές ρυθμίσεις της δυνατότητος της Γερμανίας να έχει πρόσβαση στις αγορές των νικητών για τις εξαγωγές της. Η πλειονότης των συγχρόνων ιστορικών επισημαίνει ότι και ο αριθμός των 132 δισεκατομμυρίων χρυσών μάρκων ήταν σκοπίμως «φουσκωμένος» για να κατευνασθεί η κοινή γνώμη των νικητριών χωρών. Μόνον 50 δισεκατομμύρια χρυσά μάρκα εκαλείτο, στην πραγματικότητα, να πληρώσει η Γερμανία. Τα υπόλοιπα 82 δισεκατομμύρια ήταν της σειράς ομολόγων C που συνιστούσαν μόνον «ηθική υποχρέωση». Εν τούτοις, αυτός ο φουσκωμένος αριθμός για το χρέος έδωσε τροφή σε πολυαρίθμους δημοκόπους καριέρας στη Γερμανία (όπως και στη σημερινή Ελλάδα) για να εξαπατούν τους συμπολίτες τους και να ρίχνουν σε ξένους το βάρος των δικών τους καταστροφικών πολιτικών επιλογών. Ωσπου βρέθηκε και κάποιος με πραγματικό ταλέντο δημαγωγού και ολόκληρος ο κόσμος πλήρωσε το φρικτό τίμημα.
Με τη συλλογιστική αυτή, φοβούμαι ότι ο κ. Σόιμπλε έχει αποστομωτική απάντηση, αν η χώρα μας προβάλει το προηγούμενο της ρυθμίσεως των γερμανικών χρεών του 1953. Διότι, βεβαίως, σήμερα καμία χώρα δεν διανοείται να κλείσει την οικονομία της στις ελληνικές εξαγωγές. Αλλο ότι το βιοτικό επίπεδο στο οποίο έχουμε συνηθίσει δεν μας επιτρέπει να έχουμε σήμερα περίσσευμα για να κάνουμε εξαγωγές.
Γεωργιος Ιακ. Γεωργανας
«Πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος»
Κύριε διευθυντά
Οποιος έτυχε να διαβάσει την όπως πάντα άξια επιφυλλίδα του Χρήστου Γιανναρά, στην «Καθημερινή» της 4.12.16, με τίτλο «Κρίμα στα νιάτα τους», πρέπει να ένιωσε, λίγο-πολύ, «πανικό». Γιατί είδε πως με τον καιρό όλο και πάει να πραγματωθεί η πριν από 50 χρόνια «προφητεία» του Μάρτιν Χάιντεγκερ ότι «…το συμβατό με την καινούργια εποχή πολίτευμα δεν μπορεί να είναι η δημοκρατία», λόγω της «αυτονομουμένης από τις ανθρώπινες ανάγκες παραγωγής, της εξέλιξης των μέσων παραγωγής και της παραγωγής σαν αυτοσκοπός». Ή, όπως ο Χ. Γ. σημειώνει, ότι με «την άσκεφτη και ανεξέλεγκτη… παραδοχή του ηγεμονικού ρόλου της παραγωγικής τεχνοκρατίας…» και τη συνδρομή της «ραγδαία εξελισσόμενης τεχνολογίας», χωρίς να υπηρετείται το κοινωνικό συμφέρον, η δημοκρατία είναι «εκ των πραγμάτων ανέφικτη…».
Στις παραπάνω συνθήκες, έχω την άποψη ότι πρέπει να προστεθεί και μια ακόμα διάσταση, που λειτουργεί άδηλα με ανάλογες συνέπειες και είναι ίσως το ίδιο σημαντική. Εννοώ τον «ηγεμονικό ρόλο» της μεγα/κλίμακας. Δηλαδή, τα υπερβολικά μεγάλα, σε σχέση με τον άνθρωπο, αντικείμενα και δράσεις που λαμβάνουν χώρα στον χώρο, και βιώνουμε ως περιβάλλον. Γιατί, η συσχέτιση αυτή, ως αρμονική αναλογία (βλ. χρυσή τομή) ή ως δυσαναλογία, διαμορφώνει συνθήκες που επηρεάζουν καταλυτικά τον ψυχισμό μας.
Παράδειγμα, ο άνθρωπος στο μέσον της ερήμου νιώθει ν’ αφανίζεται, ενώ δίπλα σε έναν νάνο νιώθει να κυριαρχεί. Γι’ αυτό και ο Βιτρούβιος ορίζει πως: «Ευρυθμία (είναι)… η ισόρροπη εμφάνιση των μελών στην κατά σύνολα σύνθεση». Ετσι, με την έννοια των παραπάνω, γίνεται φανερό ότι πολλά φαινόμενα της εποχής μας, όπως οι μεγαλουπόλεις των εκατομμυρίων πολιτών, οι αυτοκινητόδρομοι και οι άμετρες ταχύτητες, οι ουρανοξύστες και ποικίλα όσα «σούπερ» εντάσσονται στο περιβάλλον που ζούμε, ως υπερ-δυναμικές, ασκούν «ηγεμονικό ρόλο» και, συνακόλουθα, επιβάλλουν το αίσθημα της υποταγής, ώστε να οδηγούν στα «εμαυτόν», να προσβάλλουν το κοινό (προϋπόθεση Δημοκρατίας) προκαλώντας αρρυθμία στη λειτουργία του, με ό,τι αυτό συνεπάγεται…
Είναι, άραγε, τυχαίο το γεγονός ότι, κάποτε, τα «υπέρ» και «μεγάλα» αναφέρονταν μόνον σε ναούς θεών και θέατρα ιδεών; Ή, ακόμα, ότι η Δημοκρατία (βούληση του όλου) και ο Παρθενώνας (πραγμάτωση του ιδανικού) γεννήθηκαν στα χρόνια της «ηγεμονίας» του Δελφικού «μηδέν άγαν» και της Πρωταγόρειας ρήσης, «πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος»;
Βασιλης Χαρισης, Αρχιτέκτων
«Ενα κρίμα, κύριε υφυπουργέ»
Κύριε διευθυντά
Δεν αμφισβήτησα ποτέ την ευφυΐα του Κώστα Ζουράρι. Και δεν σχολίασα ποτέ τον χαρακτήρα του. Ιδιωτική του υπόθεση. Από την ώρα όμως που έγινε δημόσιο πρόσωπο, πρώτα σαν βουλευτής των ΑΝΕΛ και τώρα σαν υφυπουργός Παιδείας, τα πράγματα αλλάζουν.
Παρόλο που δεν με εκφράζει η νυν κυβέρνηση, εκπροσωπεί τον τόπο μου και υποχρεούμαι να πάρω θέση. Κύριε υφυπουργέ, το τζάμπα μάγκας πρέπει κάποτε να τελειώσει. Το παίξατε τον Μάη του ’68 στο Παρίσι επιτυχώς.
Το συνεχίσατε σαν λόγιος για αρκετά χρόνια στην Ελλάδα, πάλι επιτυχώς. Οταν όμως σήμερα αναφέρεστε στον Σολωμό «μήγαρις έχω άλλο στο νου μου, πάρεξ ελευθερία και γλώσσα», ξεχνώντας την ελευθερία (τα νησιά) κι επικεντρωνόμενος στη γλώσσα, για ποια γλώσσα μιλάμε; Αυτή που χρησιμοποιείτε εσείς; Δεν πειράζει, αυτή ας χαθεί. Την άλλη όμως, αυτή που χρησιμοποιούμε όσοι θυμόμαστε και τον Κάλβο «Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία», αυτή να προσέξουμε. Που θέλει αρετή και τόλμη. Κι ελευθερία. Κρίμα Κώστα Ζουράρι.
Ολγα Παπαχρήστου – Χατζηπαναγιώτου
«Ισως μια κάποια λύση για το μεταναστευτικό»
Κύριε διευθυντά
Μετά τις απειλές Ερντογάν για κατάληψη των νησιών μας από μαζικές αποστολές προσφύγων-μεταναστών, θα πρέπει να ληφθούν μέτρα πάλι χωρίς όπλα ή βία!
Προτείνω: 1. Να ανακαινισθούν οι εγκαταστάσεις σε Γυάρο και Μακρόνησο. 2. Να προστεθούν όσες νέες εγκαταστάσεις χρειάζονται. 3. Να υπάρχει ιατρείο, μίνι μάρκετ, ηλεκτρική και ηλεκτρονική υποδομή. 4. Η επιστασία, φύλαξη, επιμέλεια να ανατεθεί στις Ενοπλες Δυνάμεις. 5. Οι φιλοξενούμενοι να μπορούν να εργάζονται έναντι κάποιας αμοιβής στα μαγειρεία, στην καθαριότητα και σε έργα (μέσω ΕΣΠΑ) αξιοποίησης του νησιού όπως: δρόμοι, λιμενικά, ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά κ.λπ. 6. Η Μακρόνησος να είναι μέρος υποδοχής προσφύγων που θα ελέγχονται για μετεγκατάσταση και η Γυάρος για τους λαθρομετανάστες έως ότου απελαθούν. Στη Μακρόνησο, εκτός από έργα οικολογικά (ανεμογεννήτριες κυκλαδίτικου σχεδίου, φωτοβολταϊκά κ.λπ.), να γίνουν και έργα υποδομής όπως: συντήρηση κτιρίων εξορίας, δρόμοι, λιμάνι, και βάσει οικιστικού σχεδίου να γίνει το νησί κατοικήσιμο και επισκέψιμο. Αυτή η χρήση των νησιών θα αποτρέπει τη λαθραία είσοδο και θα είναι μια αρχή ανάπτυξης! Ας τα σκεφθούν οι ιθύνοντες.
Πυρρος Βενετης, Ιατρός