Κύριε διευθυντά
Στο ενδιαφέρον με ταυτόσημο τίτλο άρθρο του στις 3/1, ο αρθρογράφος σας κ. Αθανάσιος Ελλις προβαίνει σε δύο επισημάνσεις που βρίσκονται σε αντικρουόμενες λογικές η καθεμιά προς την άλλη. Η πρώτη αναφέρεται στην αντίθεση, ακόμη και μεταξύ μετριοπαθών Ελληνοκυπρίων, στη ιδέα να αναγορεύεται πρόεδρος της Κύπρου, εκ περιτροπής, πολίτης της ελληνοκυπριακή κοινότητας (περίπου 80% του συνολικού πληθυσμού) και πολίτης της τουρκοκυπριακής (περίπου 20% του πληθυσμού). Παρατηρούμε ότι η αντίθεση αυτή παραβλέπει τη θεμελιώδη «δυαδική αρχή» του Συντάγματος του 1960, που καθιστά τις δύο κοινότητες της Κύπρου ισότιμους πυλώνες του πολιτεύματος, σε αντίθεση π.χ. με το Σύνταγμα της Ελλάδας που ορίζει ότι «θεμέλιο του πολιτεύματος είναι η λαϊκή κυριαρχία». Ο δικοινοτικός χαρακτήρας της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι εγγενής. Από αυτόν απορρέει ο διφυής (διπρόσωπος) χαρακτήρας του προεδρικού αξιώματος όταν η άσκηση των ουσιαστικών αρμοδιοτήτων του προέδρου απαιτεί τη σύμπραξη του αντιπροέδρου ή προσκρούει στην άσκηση βέτο. Στην εναλλαγή των προσώπων αντιδρούμε, πλήν άλλων, επηρεασμένοι από παραπλήσια ιστορικά προηγούμενα, που άλλοτε ενσάρκωναν χαρισματικού κύρους πνευματικοί ηγέτες όπως ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ή δαιμονικής ψυχοσύνθεσης όπως ο Ραούφ Ντενκτάς. Το άλλοτε ανυπέρβλητο χάσμα μεταξύ προσώπων έχει μειωθεί και παρατηρούμε αξιοσημείωτες προσεγγίσεις όπως λ.χ. μεταξύ του προέδρου Ν. Αναστασιάδη και Μουσταφά Ακιντζί.
Γιατί όμως πρέπει να τοποθετηθεί σήμερα το ζήτημα της εκ περιτροπής προεδρίας της Κύπρου στην κορυφή των απορριπτικών προτεραιοτήτων; Την αρνητική απάντηση μας δίνει η δεύτερη επισήμανση, που αναφέρεται στην προβλεπόμενη εφαρμογή ενός εκλογικού συστήματος «διασταυρούμενης ψήφου» (cross voting) κατά τις προεδρικές εκλογές. «…Οι Τουρκοκύπριοι θα έχουν λόγο στο ποιος θα είναι πρόεδρος, όπως και οι Ελληνοκύπριοι στο ποιος θα είναι αντιπρόεδρος». Η εφαρμογή του νέου εκλογικού συστήματος θα επιτρέψει την εκλογή από το σύνολο του κυπριακού λαού ενός Τουρκοκύπριου πολιτικού που θα έχει προσωπική και ιδεολογική απήχηση σε σημαντικό αριθμό Ελληνοκυπρίων, και, αντίστοιχα, η εκλογή από το σύνολο του κυπριακού λαού ενός Ελληνοκυπρίου πολιτικού θα εξαρτάται από την απήχηση που θα έχει σε σημαντικό αριθμό Τουρκοκυπρίων.
Το νέο εκλογικό σύστημα θα αποτελέσει σημαντικό πολιτικό εργαλείο προσέγγισης των δύο κοινοτήτων και θα απαλύνει τις ακραίες συνέπειες της δικοινοτικής διζωνικότητας. Την εφαρμογή της είχε δεχθεί η πλειοψηφία των ε/κ πολιτικών δυνάμεων σε Εθνικό Συμβούλιο του 1989 (παρά την αντίθεση του Τάσσου Παπαδόπουλου) και ακολούθως αποτέλεσε ακρογωνιαίο λίθο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ σχετικών με τη λύση του Κυπριακού στη βάση ενός ομοσπονδιακού συστήματος οργάνωσης του κράτους. Είμαστε για δεύτερη φορά στα πρόθυρα μιας τέτοιας λύσης. Οταν υπάρχει η βούληση, υπάρχει και ο τρόπος.
Κωστας Δ. Ζεπος – Πρέσβης ε.τ.
Οι «μουσικές καρέκλες» των μισθωτών
Κύριε διευθυντά
Ο κ. Μπάμπης Παπαδημητρίου μας παροτρύνει, σε άρθρο του στις 6/1/2017, να μπούμε «όλοι στη θέση των μισθωτών». Μόνο που οι θέσεις των μισθωτών λειτουργούν σαν «μουσικές καρέκλες» και, όταν σταματήσει η μουσική, πολλοί δεν βρίσκουμε θέση να καθίσουμε και μένουμε μετέωροι. Ολοι γνωρίζουμε ότι οι μισθοί του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα καθορίζονταν από συλλογικές συμβάσεις και ότι τα διάφορα συνδικαλιστικά όργανα όριζαν τον καθαρό μισθό και επί αυτού «χτίζονταν» οι κρατήσεις εισφορών και φόρου που έτσι ή αλλιώς δεν έβλεπαν ποτέ ο μισθωτοί. Ολοι γνωρίζουμε ότι οι μισθοί αυτοί δεν ήταν κοστολογημένοι και η οικονομική ιστορία της χώρας το απέδειξε. Ολοι γνωρίζουμε ότι οι εισφορές αποτελούσαν απλώς λογιστικές καταγραφές και συχνά δεν αποδίδονταν σε πραγματικό χρήμα, ιδιαίτερα από το Δημόσιο αλλά και από πολλές κρατικοδίαιτες εταιρείες, και τα χρέη στα Ταμεία το αποδεικνύουν. Ολοι όμως οι μισθωτοί, ανεξαρτήτως αν αποδίδονταν οι εισφορές τους ή όχι, παίρνουν σύνταξη. Κάποιοι πολύ μεγάλη (βλέπε ΔΕΚΟ), απολύτως δικαιωμένοι από τα συνδικαλιστικά τους όργανα, κάποιοι μικρή, ιδίως του αδικημένου ιδιωτικού τομέα, και κάποιοι από το Δημόσιο, όπου είναι εντελώς αδύνατο να αξιολογήσεις απόδοση και κόστος εργασίας.
Ολοι γνωρίζουμε ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες πληρώνουν αναλογικά λιγότερες εισφορές. Ολοι γνωρίζουμε όμως ότι πληρώνουν πραγματικά χρήματα, που βγαίνουν από την τσέπη τους και εκ των πραγμάτων είναι απολύτως κοστολογημένες διότι προκύπτουν από τη λογιστική της καθημερινής συναλλαγής. Τόσα βγάζω, τόσα μπορώ να πληρώσω. Ολοι γνωρίζουμε ότι άμα δεν πληρώσουν κάποιες εισφορές δεν παίρνουν σύνταξη… Καθόλου! Ολοι γνωρίζουμε ότι υπάρχουν εργαζόμενοι που πληρώνουν συνειδητά 20 και 30 χρόνια τις εισφορές τους και ξαφνικά δεν τους ζητούν να προσαρμόσουν τις εισφορές τους αλλά να τις υπερτριπλασιάσουν (από 5.000 σε 18.940 ευρώ ετησίως) με κίνδυνο να μην πάρουν σύνταξη αν δεν το κάνουν.
Δεν θέλω η άποψή μου να συμβάλει περαιτέρω στον κοινωνικό διχασμό, αλλά είμαι σίγουρος ότι, όταν σταματήσει η μουσική, δεν θα περισσεύει καρέκλα για να καθίσει ελεύθερος επαγγελματίας «στη θέση του μισθωτού».
Π. Τασσιος
Χώρες που άλλαξαν τις πρωτεύουσες
Κύριε διευθυντά
Ξεφυλλίζοντας προσωπικές σημειώσεις από το αρχείο μου, διαπίστωσα πως ένα μέρος των κρατών που υπάρχουν στον πλανήτη μας, στη ροή της ιστορίας τους, άλλαξαν πρωτεύουσες. Από τις αλλαγές αυτές δεν εξαιρείται και η πατρίδα μας, η οποία κατέχει και το ρεκόρ σε αλλαγές (τρεις). Πρώτη πρωτεύουσα του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους ήταν η Αίγινα, δεύτερη το Ναύπλιο και τρίτη η Αθήνα. Η προσωρινή κυβέρνηση που είχε σχηματισθεί από προσωπικότητες του απελευθερωτικού αγώνα μετά την ανταρσία της φρουράς του κάστρου Παλαμηδίου στο Ναύπλιο κατά του φρούραρχου Φωτομάρα και την παράδοση του φρουρίου στον αντιπολιτευόμενο την προσωρινή κυβέρνηση Γρίβα, την ανάγκασαν να καταφύγει αρχικά στο νησάκι Μπούρτζι (16 Ιουνίου 1826) και τελικά στην Αίγινα (11 Νοεμβρίου 1826) για να αποφύγει τους κινδύνους που απειλούσαν τα επιτεύγματα της Ελληνικής Επανάστασης. Ο πρώτος κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας έφθασε στην περιοχή στις 2 Ιανουαρίου 1828 αλλά λόγω θαλασσοταραχής αποβιβάστηκε στο Ναύπλιο για να μεταβεί τελικά στις 11 Ιανουαρίου 1898 στην Αίγινα, η οποία έγινε η πρώτη πρωτεύουσα του υπό τον Καποδίστρια Ελληνικού Κράτους. Παρέμεινε μέχρι τις 3 Οκτωβρίου 1829 οπότε μεταφέρθηκε στο Ναύπλιο και στις 18 (30) Σεπτεμβρίου 1934 με Β.Δ. στην Αθήνα.
Μερικά άλλα κράτη που άλλαξαν πρωτεύουσα είναι α) Τουρκία: Από την Κωνσταντινούπολη στην Αγκυρα (1920). β) Ιταλία: Από τη Φλωρεντία της Τοσκάνης (1864-Νοέμβριος 1871, στη Ρώμη. γ) Ολλανδία: Από τη Χάγη στο Αμστερνταμ. Από τα τέλη του 16ου αιώνα πρωτεύουσα της Ολλανδίας ήταν η Χάγη. Επί γαλλικής κατοχής (1795-1813) ο Λουβοδίκος Βοναπάρτης το έτος 1806 εγκαθίδρυσε την κυβέρνησή του στο Αμστερνταμ. Μετά την εκδίωξη των Γάλλων η έδρα επέστρεψε στη Χάγη, αλλά ο τίτλος της πρωτεύουσας και ο βασιλικός θρόνος παρέμειναν στο Αμστερνταμ. Ετσι ονομαστικώς πρωτεύουσα είναι το Αμστερνταμ, και ουσιαστικώς η Χάγη. δ) Γερμανία: Από το Βερολίνο στη Βόννη (Ομοσπονδιακή Δημοκρατία: 12 Μαΐου1949) και πάλι στο Βερολίνο (απόφαση του κοινοβουλίου με ψήφους 338 υπέρ και 320 κατά: 21 Ιουνίου 1991). ε) Ρωσία: Επί ηγεμονίας στη Ρωσία του Ιβαν Γ΄’ Βασίλιεβιτς (1462-1505) ορίστηκε ως πρωτεύουσα η Μόσχα. Το 1712 μεταφέρθηκε η έδρα της πρωτεύουσας από τη Μόσχα στο Σανκτ-Πέτερσμπουργκ (οχυρωμένη πόλη του Αγίου Πέτρου ή απλά Πετρούπολη ή Πέτρογκραντ: 1919-1924 ή Λένινγκραντ (1924-Διάλυση της ΕΣΣΔ) πάλι στη Μόσχα (1727-1730), πάλι στην Πετρούπολη (1730-1918) και οριστικά στη Μόσχα (1918-σήμερα).
Ιωαννης Πλακονουρης, Διδάκτωρ Ιατρός
Η χαιρεκακία δεν έχει σύνορα
Κύριε διευθυντά
Schadenfreude: γερμανική λέξη που χρησιμοποιείται διεθνώς για να αποδώσει το αίσθημα χαράς που καταλαμβάνει κάποιον από τις ατυχίες άλλων, κάτι σαν τη δική μας λέξη «χαιρεκακία». Η λέξη δεν είναι καθόλου… διπλωματική, τουναντίον μάλιστα κρύβεται πίσω από τις εκφράσεις συμπάθειας και συμπαράστασης προς τον παθόντα όταν αυτό που κυρίως θα εξέφραζε τα πραγματικά μας αισθήματα θα ήταν κάτι σαν «σ’ τα ’λεγα εγώ, μην υποστηρίζεις τους τρομοκράτες γιατί κάποια μέρα θα την πάθεις και εσύ μέσα στο σπίτι σου». Αμπελοφιλοσοφούντες, θα λέγαμε ότι η λέξη αυτή ορθώνεται απέναντι στη χριστιανική έννοια της «ετέρας παρειάς» και δικαιώνει το μωσαϊκόν «οφθαλμόν αντί οφθαλμού», που πάντοτε υπερίσχυσε –καθότι user friendly– στις σχέσεις των ανθρώπων και των εθνών…
Ι. Ιωσηφ – Πόρτο Ράφτη