Κύριε διευθυντά
Σημειώνω «τηλεγραφικά»: Αναφέρομαι στο δημοσίευμα της 9ης Απριλίου στην Οικονομική Κ., με τον τίτλο «Οικονομική πολιτική για την Ελλάδα», των οικονομολόγων κ. Θεοδοσίου, Λαπαβίτσα κ.λπ.
Δεν είμαι μακροοικονομολόγος, αλλά δεν χρειάζεται. Το πρόβλημά μας το έχει συνοψίσει επανειλημμένως ο κ. Π. Μανδραβέλης: Η οικονομία μας ήταν και είναι παραγωγή υπηρεσιών προς αλλήλους. Τα προϊόντα που χρειάζονται οι εκατοντάδες χιλιάδες δικηγόροι, μηχανικοί κ.λπ., κ.λπ., αλλά και οι υπερβολικές δαπάνες για εξοπλιστικά προγράμματα εισάγονταν και χρηματοδοτούνταν πάντοτε με δανεικά (και επιδοτήσεις), με αποτέλεσμα τις επτά πτωχεύσεις(*). Κατά τους συγγραφείς: «Η πολιτική που εφαρμόστηκε […] ήταν αυτοκτονική: βίαιη και ταχύτατη απάλειψη του δημοσιονομικού και του εξωτερικού ελλείμματος χωρίς ουσιαστική ελάφρυνση του δημοσίου χρέους και, φυσικά, χωρίς νομισματική υποτίμηση». Τι ευφημισμός! «Ουσιαστική ελάφρυνση του δημοσίου χρέους». Γιατί να το «ελαφρύνουν» οι κακοί δανειστές μας; Και η υποτίμηση (εκτός αν σκέφτονται χρέος σε δραχμές) πώς θα συνέβαλλε στην απαραιτήτως ταχύτατη απάλειψη του δημοσιονομικού και του εξωτερικού ελλείμματος, χωρίς πρωτογενή πλεονάσματα;
Γράφουν διάφορα «εντυπωσιακά» αλλά αυταπόδεικτα, όπως: «Το αποτελεσματικό κράτος είναι απολύτως απαραίτητο για την ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή». Αλλά γιατί φταίνε οι «μνημονιακές πολιτικές», όπως ισχυρίζονται, που δεν έχει προωθηθεί η «οικονομική και κοινωνική αποτελεσματικότητα του κράτους»; Γράφουν: «Η επιστημονική ανάλυση υποδεικνύει ότι απαιτείται ανάκτηση της νομισματικής κυριαρχίας. Η δραχμή δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά το απαραίτητο βήμα που θα επιτρέψει μια πραγματικά εθνική διαπραγμάτευση, δημιουργώντας ξανά οπλοστάσιο οικονομικής πολιτικής – συναλλαγματική, νομισματική, δημοσιονομική και βιομηχανική». Ουάου! Ολα αυτά με την αενάως υποτιμούμενη δραχμούλα; Ουάου!
Δεν γνωρίζω κανέναν από τους συγγραφείς και τις περγαμηνές που κατέχουν. Ζούμε στην εποχή που όλων των ειδικοτήτων επιστήμονες και τεχνοκράτες υποστηρίζουν όλων των ειδών τις παλαβομάρες προκειμένου να επιτύχουν –και συνήθως επιτυγχάνουν– λίγη δημοσιότητα. Ελπίζω ειλικρινά ότι δεν ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία. Τελειώνω με την παρατήρηση ότι πάντα εντυπωσιάζομαι με τους καθηγητές που κλείνουν τα σχόλιά τους με κάποια ρήση, όπως, εν προκειμένω, του Μαρκ Τουέιν: «Η προσκόλληση σε απολιθωμένες απόψεις ποτέ δεν έσπασε αλυσίδες, ούτε απελευθέρωσε ανθρώπινες ψυχές». Πάντα εντυπωσιάζομαι, όμως, το ίδιο πάντοτε, μου μένει η απορία: άραγε, ποιον είχαν κατά νου;
*Γ. Β. Δερτιλή: «Επτά πόλεμοι, τέσσερις εμφύλιοι, επτά πτωχεύσεις. 1821 – 2016».
Συμεων Ρωμυλος, Αγία Παρασκευή
Αναπλάσεις α λα ελληνικά
Κύριε διευθυντά
Οι σελίδες της «Καθημερινής» εξακολουθούν να προκαλούν, παρά την αφομοιωτική δυναμική του περιβάλλοντος χώρου. Να μου επιτρέψετε να σταθώ στις «Πτυχές» του κ. Νίκου Βατόπουλου («Καθημερινή» – «Τέχνες και Γράμματα», σελ. 6 της 23-4-2017). Η οικοδομική μετάπλαση της Αθήνας ίσως κάποτε αποτελέσει θέμα κοινωνικών ερευνών. Η προ της «μετάπλασης» Αθήνα εξέφραζε έναν κόσμο με αρχές πολιτισμού. Η «μετάπλαση» εμπνεύστηκε και εξέφρασε αρχές οικονομικού οφελισμού. Υπόβαθρο, η πτώχεια του πνεύματος, η έλλειψη καλλιέργειας των φορέων της μετάπλασης. Ναι, έπρεπε να προχωρήσουμε σε κινήσεις ανάπτυξης. Τι ήταν όμως εκείνο που εμπόδισε την αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης και δεν εθέσπισε μέτρα διατήρησης πυρήνων της ιστορικής εξέλιξης της πόλης; Γιατί, στην περίμετρο του πυρήνα Εθνική Βιβλιοθήκη – Πανεπιστήμιο – Ακαδημία – Δημοτικό Νοσοκομείο κατεδαφίστηκαν τα νεοκλασικά; Γιατί έγινε το ίδιο στην περίμετρο της πλατείας Συντάγματος ή σε ένα μήκος πλησίον του κέντρου επί των οδών Σταδίου – Πανεπιστημίου – Β. Αμαλίας – Β. Σοφίας – Φιλελλήνων – Ερμού κ.λπ.;
Τόσο ηλίθιοι ήταν οι «Ευρωπαίοι» που δεν προηγήθηκαν των Αθηναίων σε «αναπλάσεις» αυτής της μορφής;
Και, μια και φτάσαμε ώς εδώ, ας πάμε παρακάτω, έχουμε σχολές πολεοδομίας, έχουμε πολεοδόμους και τις σχετικές συντεχνίες. Γιατί δεν έχουμε πολεοδομία; Ποιοι και πώς σχεδίασαν τις πόλεις μας;
Στα μέσα του 20ού αιώνα υπήρξε, με έδρα την Αθήνα, ένα τεχνικό γραφείο παγκόσμιας εμβέλειας, το Τεχνικό Γραφείο Δοξιάδη. Θα μπορούσα να καταγράψω τις έδρες των γραφείων του σε όλο τον κόσμο και τις δράσεις του σε αυτόν. Υπήρξα έκτακτος συνεργάτης του, σε μελέτες χαρτογράφησης παρούσης χρήσης εδαφών (resent land use maping) με χρήση αεροφωτογραφιών. Και αυτοί οι χάρτες είναι η αρχή κάθε σοβαρής επιστημονικής συγκρότησης, οικονομικής ανάπτυξης και σχετικών προγραμμάτων σε όλο τον κόσμο, εκτός της Ελλάδας!
Από τα μέσα του 19ου αιώνα υπάρχουν νόμοι «περί αποτερματισμού των δασών». Και ακόμη τώρα, το 2017, αυτοϊκανοποιούμεθα με τους «δασικούς χάρτες»! Θεέ μου, τι κατάπτωση! Ας σταματήσω εδώ…
Παν. Χρ. Καραγεωργος – Γεωπόνος