Κύριε διευθυντά
Ο ελληνικός λαός, ο οποίος καλείται, πάντοτε, να αποπληρώσει τα δημόσια δάνεια, δεν καλείται, ίσως λόγω τεχνητής δυσχερείας, να συναινέσει ή να λάβει γνώση κατά την σύναψή των. Ετσι, παρουσιάζεται το μοναδικό φαινόμενο, σε ιδιώτη, να υποχρεούται στην απόδοση των δανείων, χωρίς να γνωρίζει την προέλευση και την ανάγκη των. Ιδιαιτέρως δε σήμερα, στην ασύλληπτη ανάπτυξη της τεχνολογίας, παρουσιάζεται το μοναδικό αυτό φαινόμενο και τουλάχιστον οξύμωρο. Ναι μεν υπάρχουν το Σύνταγμα και οι νόμοι, οι οποίοι προστατεύουν, εν τινι μέτρω, την δημιουργίαν των δημοσίων δαπανών, ιδίως δε οι νόμοι, οι οποίοι χαρακτηρίζονται οργανικοί ή ειδικοί από το Σύνταγμα και η ύπαρξή των τίθεται ως προϋπόθεση για την ύπαρξη δημοσίας δαπάνης. Αλλά οι υπερνομοθετικοί και νομοθετικοί αυτοί ορισμοί δεν αρκούν. Η καθημερινή πείρα προσθέτει αμφιβολίες. Το αντιπροσωπευτικό και δημοκρατικό σύστημα δεν διασφαλίζει τις δημόσιες δαπάνες, οι οποίες έχουν συνηγορία υπέρ της πραγματοποιήσεώς των, εν αντιθέσει με τα δημόσια έσοδα, τα οποία προσκρούουν στην ατομική υπεράσπισή των. Το αντιπροσωπευτικό σύστημα οργανώνει το κράτος με τα αντιπροσωπευτικά και, εν πολλοίς, επιστημονικά όργανά του. Εν τούτοις, ούτε η δημοκρατία ούτε η επιστήμη αναχαιτίζουν επαρκώς την πρόκληση παρανόμων δημοσίων δαπανών, όπως είναι τα υπερβολικά δημόσια δάνεια και κάθε λογής αδικαιολόγητη δημόσια δαπάνη. Ετσι, δυστυχώς, βλέπομε διαχειριστές του δημοσίου χρήματος, με αποφασιστική αρμοδιότητα, καλούμενοι διατάκτες, όπως υπουργούς, γενικούς γραμματείς, περιφερειάρχες, νομάρχες, δημάρχους και άλλους, να είναι κατάδικοι ή υπόδικοι, συνεπεία παρανόμου ή πλημμελούς ασκήσεως των καθηκόντων τους. Βέβαια η διαπίστωση του ήθους και της συνέσεως των κρατικών οργάνων είναι δυσχερής. Δεν αρκούν ούτε ο διαγωνισμός ούτε η πλειοψηφία της επιλογής. Τα επιστημονικά και τεχνολογικά μέσα πρέπει να είναι, πάντοτε, παρόντα, τόσο κατά την ανάδειξη των κρατικών οργάνων όσο και κατά την άσκηση των υπηρεσιακών τους καθηκόντων. Ιδίως η χρήση της τεχνολογίας πρέπει να εφαρμόζεται από τα κρατικά όργανα, κατά τις πράξεις των, τις γενεσιουργές δημοσίων δαπανών.
Προκειμένου δε περί των δημοσίων δανείων, να φαίνονται αναλυτικά, κατά κωδικό αριθμό, ο υπουργός Οικονομικών, το ύψος του δανείου, τα έξοδα συνάψεώς του, τα τραπεζικά έξοδα, το σύνολο των επιβαρύνσεων, το ολικό ποσό του δανείου, ο προορισμός του δανείου, πού τελικά θα διαμορφωθεί το δάνειο που θα ληφθεί από το κράτος, το επιτόκιο, ο χρόνος αποδόσεως του δανείου. Και κατά την απόδοση του δανείου, ιδίως, να φαίνονται, αναλυτικά, κατά κωδικό αριθμό, ο υπουργός Οικονομικών, τα ποσά των χρεολυσίων και των τόκων, τα έξοδα συνάψεως και τα τραπεζικά έξοδα και κάθε αναγκαία πληροφορία εξειδικεύσεως του αποδιδομένου δανείου. Βέβαια, η ανάλυση των μεγεθών των δανείων, ιδιαιτέρως κατά την απόδοσή των, είναι, τεχνικώς, δυσχερής, αλλά η παράθεση των ανωτέρω στοιχείων και δη του υπουργού ο οποίος συνήψε το δάνειο και ο προορισμός του δανείου είναι στοιχεία εκ των ων ουκ άνευ, τα οποία πρέπει, πάντοτε, να φαίνονται και να υπάρξει ο προς τούτο τρόπος.
Κωνσταντινος Χρ. Τρακας, Αντιπρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου ε.τ.