Το ΕΜΠ αξίζει να έχει το δικό του μουσείο

Το ΕΜΠ αξίζει να έχει το δικό του μουσείο

Κύριε διευθυντά

Τον τελευταίο καιρό ξανακούγονται διάφορες προτάσεις για την επέκταση του Αρχαιολογικού Μουσείου στα νεοκλασικά κτίρια του Πολυτεχνείου, του Λύσανδρου Καυταντζόγλου. «Η ιστορία του EΜΠ» είναι γνωστή κυρίως από το σημαντικό ομότιτλο βιβλίο του Κ. Μπίρη. Θα επιχειρήσω ένα γρήγορο ξεφύλλισμα των σημαντικότερων στιγμών ίσως όχι και πολύ γνωστών της ζωής των κτιρίων. Το 1873 και πριν ακόμη το συγκρότημα αποπερατωθεί, εγκαθίστανται οι πρώτοι σπουδαστές στις δύο μονώροφες πτέρυγες εκατέρωθεν του κεντρικού κτιρίου, του κτιρίου Αβέρωφ, στις δύο πτέρυγες της οδού Στουρνάρη, κτίριο Στουρνάρη, όπου αργότερα εγκαταστάθηκαν η διοίκηση και η βιβλιοθήκη, και της οδού Τοσίτσα, κτίριο Τοσίτσα, όπου εγκαταστάθηκε στη συνέχεια η Σχολή Καλών Τεχνών. Τρία χρόνια αργότερα, το 1876, έρχονται στο φως τα πλούσια μυκηναϊκά ευρήματα από τους βασιλικούς τάφους των Μυκηνών και καθώς το Αρχαιολογικό Μουσείο δεν έχει ακόμη αποπερατωθεί, θα φιλοξενηθούν προσωρινά στον όροφο του κεντρικού κτιρίου (το προσωρινά κράτησε δύο δεκαετίες). Παράλληλα το Εθνικό και Ιστορικό Μουσείο, καθώς και αυτό δεν διάθετε δικό του κτίριο, εγκαθίσταται από το 1884 στο ισόγειο του ίδιου κτιρίου, ενώ μετά τη μεταφορά των συλλογών του Αρχαιολογικού Μουσείου στο δικό του κτίριο στη θέση τους εγκαθίσταται η Εθνική Πινακοθήκη.

Από τις αρχές του 20ού αιώνα και ύστερα στο κτίριο εγκαθίστανται οι πέντε σχολές του EΜΠ, των Αρχιτεκτόνων, των Πολιτικών Μηχανικών, των Ηλεκτρολόγων Μηχανολόγων, των Τοπογράφων και των Χημικών Μηχανικών. Το 1940 τα κτίρια του EΜΠ επιτάσσονται και μετατρέπονται σε στρατιωτικό νοσοκομείο. Μετά τον πόλεμο και την Κατοχή σταδιακά το Μετσόβιο αποδίδεται επιτέλους στους ιδιοκτήτες του. Το 1960 αποτελεί σταθμό για την ιστορία του Μετσόβιου και κυρίως της Σχολής Αρχιτεκτόνων. Ολες οι άλλες σχολές αποσύρονται σταδιακά στα τρία νέα κτίρια που έχουν κτισθεί επί των Στουρνάρη, Μπουμπουλίνας και Τοσίτσα, και το κτίριο Αβέρωφ παραδίδεται ολόκληρο στους αρχιτέκτονες.

Η Σχολή Αρχιτεκτόνων καταλαμβάνει σήμερα το σύνολο του κεντρικού συγκροτήματος της οδού Πατησίων ενώ οι υπόλοιπες σχολές έχουν μεταφερθεί στην Πολυτεχνειούπολη του Ζωγράφου.  Μετά τόσα χρόνια το Πολυτεχνείο επιτέλους μας ανήκει.  Το ιδρυτικό του σύνταγμα με ημερομηνία 12 Ιανουαρίου 1837 φέρει τον τίτλο «Περί εκπαιδεύσεως εις την Αρχιτεκτονική». Καθήκον και υποχρέωση λοιπόν της Αρχιτεκτονικής Σχολής και μόνον αυτής είναι να του δώσει πάλι τη λάμψη και την αξία του. Καθήκον και υποχρέωση του κράτους να τη βοηθήσει με όσα μέσα διαθέτει. Η μετατροπή του σε αρχαιολογικό μουσείο θα ακύρωνε την επιθυμία των δωρητών, αλλά και του αρχιτέκτονά του.

Κάθε κτίριο δημιουργείται για να εκπληρώσει κάποιους λειτουργικούς σκοπούς. Η επαναχρησιμοποίησή του για άλλους μπορεί κάποτε να είναι απαραίτητη, αλλά σίγουρα δεν είναι η πιο πρόσφορη. Αρκεί να διαβάσει κάποιος την «κρίσιν των σχεδίων του εν Αθήναις οικοδομηθησομένου Μουσείου των ελληνικών αρχαιοτήτων » των καθηγητών της Ακαδημίας των εικαστικών τεχνών του Μονάχου N. Kaulbach και M. Carriere του 1860, που απέβη αρνητική και για τις 14 μελέτες που είχαν υποβληθεί, για να αντιληφθεί την ακαταλληλότητα του ΕΜΠ για αρχαιολογικό μουσείο. Θα μπορούσε όμως κάλλιστα, πιστεύω, να γίνει μουσείο του «εαυτού» του. Τόσο στο συγκρότημα της Πατησίων όσο και στην Πανεπιστημιούπολη του Ζωγράφου φυλάσσονται πλήθος ιστορικών, μουσειακών σήμερα στοιχείων, που θα μπορούσαν να εκτεθούν. Βιβλία, ιδρυτικά έγγραφα, αρχεία, όργανα σχεδιάσεως, σπουδαστικά σχέδια, πίνακες ζωγραφικής κ.ά. Τι σημαίνει για κάθε Ελληνα πολίτη ή, τουλάχιστον, τι θα έπρεπε να σημαίνει; Ισως την απάντηση να δίνει ένα ασημένιο τάμα, μια μικρή μεταλλική πλάκα με ανάγλυφο χτυπημένο το κτίριο Αβέρωφ.  Ενα μικρό λαϊκό καλλιτέχνημα. Κι αν κάναμε και πάλι ένα τάμα;

Μαρω Καρδαμιτση Αδαμη, Αρχιτέκτων, ομ. καθηγήτρια EΜΠ

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή