Κύριε διευθυντά
Αναφέρομαι στο κείμενο της συνεργάτιδός σας Αριστοτελίας Πελώνη –«Κ» 03-11-2017–, σελ. 4, όπου υπό τον τίτλο «Ο Κυριάκος χτίστης» μνημονεύει τη γνωστή ρήση του μεγάλου Ελληνα πολεοδόμου Κωνσταντίνου Α. Δοξιάδη, που είχε πει για τον εαυτό του τα παρακάτω: «Υπήρξα ειρηνιστής, μετά πολεμιστής, στη συνέχεια σαμποτέρ και στο τέλος χτίστης». Ως προς εμέ, θα μου επιτραπεί να αναδείξω τι εννοούσε λέγοντας «στη συνέχεια υπήρξα σαμποτέρ». Ο Κωνσταντίνος Α. Δοξιάδης, τον οποίο το παγκοσμίου κύρους περιοδικό TIME ανακήρυξε ως μία από τις εξήντα (60) κορυφαίες προσωπικότητες του 20ού αιώνα, αφιερώνοντάς του και εξώφυλλο (γιος του είναι ο διαπρεπής μαθηματικός και συγγραφέας Απόστολος Δοξιάδης), πολέμησε στο μέτωπο της Αλβανίας, όπου του απονεμήθηκε ο Πολεμικός Σταυρός (εξ ου και το «πολεμιστής» που αναφέρει στη γνωστή ρήση του).
Στα δίσεκτα χρόνια της Κατοχής, ο Κ. Α. Δοξιάδης ίδρυσε αντιστασιακή ομάδα που, κατά κύριο λόγο, αποτελείτο από στενούς συνεργάτες-συναδέλφους του μηχανικούς. Η ομάδα αυτή, συνδεδεμένη με το Συμμαχικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής, είχε ως κύριο μέλημά της πράξεις σαμποτάζ αλλά και παροχή πληροφοριών για τις στρατιωτικές εγκαταστάσεις του Γ΄ Ράιχ στην Ελλάδα. Σε μία τέτοια επίσκεψη κλιμακίου της στην Ελευσίνα (όπου σε πακέτο από τσιγάρα οι μετέχοντες μηχανικοί ανέγραφαν το τι παρατηρούσαν στο στρατιωτικό αεροδρόμιο της πόλης – αριθμό αεροπλάνων, τύπος αυτών κ.λπ.), έπεσαν σε «μπλόκο» των δυνάμεων Κατοχής. Οπως δε μου αφηγείτο ένας από τους συμμετέχοντες, όλοι τους υπήρξαν απόλυτα ψύχραιμοι και αφέθηκαν ελεύθεροι, αφού οι Γερμανοί δεν εφαντάζοντο ότι τόσο κρίσιμα στοιχεία θα ήταν αποτυπωμένα σε πακέτα τσιγάρων και δη με τα χαρακτηριστικά «ιερογλυφικά» των μηχανικών!
Για την ιστορία, οι άντρες-μηχανικοί, που συγκράτησε η μνήμη μου, οι οποίοι, κυρίως, πλαισίωσαν τον Ντίνο Δοξιάδη στην εθνική αυτή πρωτοβουλία του, υπήρξαν οι διακεκριμένοι αρχιτέκτονες: Γιάννης Γ. Παπαϊωάννου (σπουδαίος επίσης μουσικολόγος, αδελφός της εκλεκτής πιανίστριας Μαρίκας Παπαϊωάννου, συζύγου του μεγάλου διευθυντή της «Κ» Αιμ. Χουρμούζιου), Χαρ. Σφαέλλος –μετέπειτα καθηγητής της Σχολής Καλών Τεχνών των Παρισίων και πρώτος μεταπολιτευτικός γ. γραμματέας του υπουργείου Δημοσίων Εργων στην κυβέρνηση που σχημάτισε ο Εθνάρχης τον Ιούλιο του 1974–, ο Κωνσταντίνος Ι. Κλείδωνας, διευθυντής του παραπάνω υπουργείου και εκ των πλέον στενών συνεργατών, επί μακρόν, του Κ. Α. Δοξιάδη, διαπρεπής επίσης μουσικολόγος, ο Αρθούρος Σκέπερς, Φλαμανδός την καταγωγή και αδελφός της συζύγου του Ντίνου Δοξιάδη.
Ο αντιστασιακός Ηρακλής Ν. Πετιμεζάς-Λαύρας, ο θρυλικός «Νικήτας» της Εθνικής Αντίστασης, που μετείχε της κυβερνήσεως Θεμιστοκλή Σοφούλη ως υπουργός Τύπου και Πληροφοριών (Νοέμβριος 1945 – Απρίλιος 1946), εξιστορεί, στο χρονικό της Εθνικής Αντιστάσεως που έγραψε, τη δράση της αντιστασιακής ομάδος που συγκρότησε ο Ντίνος Δοξιάδης.
Στην ανωτέρω κυβέρνηση Θ. Σοφούλη ο Ντίνος Δοξιάδης ανέλαβε, το πρώτον, υπουργικά καθήκοντα ως μόνιμος υπουργός Ανασυγκρότησης, και προχώρησε στη σύνταξη του μνημειώδους Λευκώματος υπό τον τίτλο: «Αι θυσίαι της Ελλάδος στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο», Λεύκωμα που η «Κ» πρόσφερε στους αναγνώστες της το παρελθόν έτος. Δεν αντέχω, όμως, στον πειρασμό να μην αναλογιστώ ότι το 1945, ήτοι 72 χρόνια πριν, η Ελλάς είχε επικεφαλής υπουργό του Τομέα Ανασυγκρότησης και Δημοσίων Εργων τον Κ. Α. Δοξιάδη. Οι συνειρμοί και τα σχόλια, επ΄ αυτού, στην κρίση των αναγνωστών σας.
Ιωάννης Κ. Θεοδωρόπουλος, Δικηγόρος