Για να μαθαίνουν (ίσως) οι νεότεροι

Για να μαθαίνουν (ίσως) οι νεότεροι

Κύριε διευθυντά

Στη σπουδαία έκδοση «Ελλάδα, 20ός αιώνας, 1940-1950, Α΄ τόμος», που προσέφερε η «Καθημερινή» στους αναγνώστες της και σε σχέση με τις αιτίες που οδήγησαν στον Εμφύλιο, ξεχωρίζει ως μία από αυτές η «λευκή τρομοκρατία», τόσο στο εισαγωγικό μέρος όσο και στις ειδικότερες μελέτες του συλλογικού έργου. Ορθώς γίνεται αυτό, κατά τη γνώμη μου. Αλλά όχι και δικαίως! Κάτι λείπει. Λείπει το ιστορικό υπόβαθρο. Και είναι η έλλειψη αυτή σημαντική, επειδή ακριβώς το ιστορικό υπόβαθρο της «λευκής τρομοκρατίας» είναι αυτό τούτο το ιστορικό υπόβαθρο του Εμφυλίου Πολέμου. Η «λευκή τρομοκρατία» δεν είναι εφεύρεση του 1945 και των μετακατοχικών κυβερνήσεων. Προηγήθηκαν ο Πάγκαλος, το Ιδιώνυμο, ο Μανιαδάκης, μια εικοσαετία συστηματικών διώξεων των κομμουνιστών, πότε με τον φερετζέ της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και πότε χωρίς αυτόν, αλλά πάντοτε με το στυγνό, αν και θολό και αδιαμόρφωτο, πρόσωπο και το μακρύ χέρι μια κοινωνικής τάξεως που ένιωθε να απειλούνται τα προνόμιά της από τις διεκδικήσεις μιας εξίσου αδιαμόρφωτης εργατιάς. Τι παρήγαγαν οι διώξεις και οι δηλώσεις μετανοίας; Την Ακροναυπλία και κάποιους φανατικούς, τους φαρμακωμένους και φαρμακερούς επαναστάτες που στις εντελώς ιδιόμορφες συνθήκες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και της Κατοχής, με το όραμα μιας σοσιαλιστικής πατρίδας, τα προστάγματα της 3ης Διεθνούς, αλλά και τον γνήσιο πατριωτισμό και την αληθινή ελληνική υπερηφάνεια να συλλειτουργούν, έφεραν στην πραγματική, όσο κι αν ήταν σύντομη, εξουσία τους πρώην διωκόμενους σε ολόκληρη σχεδόν τη χώρα, εκτός των πόλεων και των βασικών οδικών αρτηριών. Υπάρχει η τάση να αγνοούνται το γεγονός αυτό και ο σημαντικός ρόλος του στη διαμόρφωση του εμφυλιοπολεμικού κλίματος. Ασφαλώς, η όχι «λευκή τρομοκρατία» αυτής της περιόδου είχε δικαιολογητική βάση την προδοσία, τον δωσιλογισμό και τη συνεργασία με τον κατακτητή. Αλλά όχι εις ολόκληρον! Πολύ σημαντικό μέρος της κατείχαν η εκδίκηση και ο σκοπός που αγίαζε όλα τα μέσα. Ετσι, για τον σκοπό διαλύθηκαν αμείλικτα και πολλές φορές με όχι γενναίο τρόπο οι αντιστασιακές οργανώσεις, ένοπλες και μη, που δεν δέχονταν να προσχωρήσουν στο ΕΑΜ. Τυχαίνει να ζούμε ακόμη και τα θυμόμαστε σαν τώρα αυτά που έγιναν. Ποιος αρνείται τον εξέχοντα αντιστασιακό ρόλο του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ, τις θυσίες και τον ηρωισμό του ΚΚΕ, την αφοσίωση των μελών του και την απίστευτη γενναιότητά τους, στα όρια της αγιοσύνης και της οσιότητας; Αλλά και ποιος έχει το δικαίωμα να αρνηθεί και να διαψεύσει το σύννεφο του μίσους και του τρόμου που είχε τότε σκεπάσει τον ουρανό της ελληνικής υπαίθρου – όχι, βέβαια, για τον «λαό» των ομοϊδεατών, αλλά για τον εξίσου «λαό» όσων θα τολμούσαν να έχουν άλλες ιδέες. Οι ιαχές «Ξύλο αλύπητο» και «Θάνατος, θάνατος» ήταν η ανατριχιαστική ετυμηγορία του λαού των λαϊκών δικαστηρίων για τους κατηγορουμένους της «μαύρης αντίδρασης». Γι’ αυτό και η ιστορική ετυμηγορία για τη «λευκή τρομοκρατία» και τον Εμφύλιο, που τείνει να δικαιώσει τη μία πλευρά και να καταδικάσει την άλλη, οφείλει να σεβαστεί τον αρχαίο κανόνα: «Μηδενί δίκην δικάσης πριν αμφοίν μύθον ακούσης». Φοβούμαι όμως ότι στη σημερινή Ελλάδα η δίκη της Ιστορίας διεξάγεται με το ένα αυτί της βουλωμένο. Και, δυστυχώς, αυτό δεν είναι συντελεστικό για να ξεφύγουμε από τις δαγκάνες του κληρονομικού αμοιβαίου μίσους και να θυμηθούμε ότι Ελληνες είμαστε επιτέλους όλοι, δεξιοί και αριστεροί, και ότι η πατρίδα δεν έχει κάποιους άλλους για να μας αντικαταστήσει.

Γερασιμος Μιχαηλ Δωσσας

Θεσσαλονίκη

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή