Κύριε διευθυντά
Στην κυριακάτικη «Καθημερινή» (6.6.2018) διάβασα ένα ενδιαφέρον άρθρο του δημοσιογράφου Απόστολου Λακασά, στο οποίο αναφέρεται η πρόταση του κ. Αντριου Κέρνι για την οργάνωση προγράμματος International Baccalaureate (Ι.Β.) και σε ελληνικά δημόσια σχολεία. Ο κ. Κέρνι είναι υψηλόβαθμο στέλεχος του Οργανισμού Ι.Β. (ΙΒΟ), που μεταξύ άλλων παρέχει και ένα διετές πρόγραμμα σπουδών προετοιμασίας για τις ανώτατες σπουδές, για μαθητές 16-19 ετών. Τα αποτελέσματα των επιδόσεων των μαθητών που παρακολουθούν το Ι.Β. αποτελούν το «διαβατήριό» τους για την εισαγωγή τους σε πολλά πανεπιστήμια της αλλοδαπής. Το Ι.Β. προσφέρεται από 17 ιδιωτικά σχολεία στην Ελλάδα αλλά δεν είναι δωρεάν. Βρίσκω την πρόταση ενδιαφέρουσα, γιατί όπως αναφέρει και ο κ. Κέρνι, το Ι.Β. χρησιμοποιεί «καινοτόμες πρακτικές και μια διαθεματική προσέγγιση στη γνώση». Ο τρόπος εξέτασης των δεξιοτήτων του Ι.Β. σε μεγάλο βαθμό εστιάζει σε αυτό που με όρους μηχανικής θα λέγαμε ότι δεν αφορά τη μέτρηση του «έργου», αλλά της «ισχύος» (έργου στη μονάδα του χρόνου). Για να γίνω περισσότερο σαφής, θα χρησιμοποιήσω ένα παράδειγμα. Οπως εξηγώ στους φοιτητές μου, όταν τους αναλύω το σκεπτικό των θεμάτων στα οποία τους εξετάζω, όλοι μας μπορούμε να παράγουμε το ίδιο έργο αλλά σε διαφορετικούς χρόνους. Για κάποιον είναι αρκετές δύο ώρες, για κάποιον άλλο τέσσερις κ.ο.κ. Γι’ αυτό διεξάγω τις εξετάσεις με ανοικτά βιβλία, σημειώσεις και κάθε άλλο βοήθημα (όπως υπολογιστές) επίσης να επιτρέπεται, γιατί εστιάζω στη μέτρηση της «ισχύος», δηλαδή της δυνατότητα επίλυσης των θεμάτων σε συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο, όπου η αποστήθιση δεν βοηθά σε τίποτε. Ο λόγος είναι ότι στοχεύω όχι απλώς στην απομνημόνευση γνώσεων, αλλά κυρίως στην ανάπτυξη δεξιοτήτων, για τις οποίες δυστυχώς δεν διακρίνονται οι απόφοιτοι των ελληνικών πανεπιστημίων. Η Επιτροπή Διαλόγου για την Παιδεία έχει ήδη προτείνει να οργανώνονται δύο διαφορετικά Πλαίσια Προγραμμάτων Σπουδών, το ένα εκ των οποίων να οδηγεί σε ενός τύπου Ι. Β. Προσωπικά θεωρώ ότι ένα τέτοιου είδους πρόγραμμα σπουδών θα πρέπει να προσφέρεται δωρεάν στις εγκαταστάσεις και από τους καθηγητές του λυκείου, μετά όμως τη λήψη του απολυτηρίου λυκείου, που θα πρέπει να απονέμεται ύστερα από δύο έτη σπουδών (δηλαδή μετά την ολοκλήρωση της Β΄ Λυκείου).
Η Γ΄ Λυκείου θα πρέπει να μετεξελιχθεί σε ένα προπαρασκευαστικό έτος για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια. Θεωρώ ότι μ’ αυτόν τον τρόπο όχι μόνο θα αποσυνδεθεί πλήρως το απολυτήριο του λυκείου από τις εισαγωγικές εξετάσεις, αλλά θα μειωθεί η ζήτηση για τη φοίτηση στα πανεπιστήμια (καθώς σήμερα όλοι οι τελειόφοιτοι της τρίτης λυκείου καταθέτουν αίτηση για την εισαγωγή τους σε πανεπιστημιακά τμήματα), αλλά το σημαντικότερο απ’ όλα, θα εκριζωθεί η πρακτική της παπαγαλίας και θα ενισχυθεί η κριτική σκέψη των νέων ανθρώπων.
Για να είμαι δίκαιος, όμως, παρόμοια πρόταση για πρώτη φορά διατυπώθηκε από την πρ. υπουργό Παιδείας Αννα Διαμαντοπούλου, η οποία είχε αναφέρει ότι την εξέτασε αλλά ανέβαλε την υλοποίησή της για το μέλλον, λόγω του συνεπαγόμενου υψηλού κόστους. Κατά συνέπεια, η σκέψη του νυν υπουργού Παιδείας Κώστα Γαβρόγλου για τη μετατροπή της Γ΄ Λυκείου σε έτος προετοιμασίας για το πανεπιστήμιο με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο, με την προϋπόθεση ότι η προετοιμασία αυτή θα ακολουθεί τη δομή ενός προγράμματος σπουδών ανάλογου με το Ι.Β.
Αχιλλεας Ζαπρανης, Πρύτανης Πανεπιστημίου Μακεδονίας