Κύριε διευθυντά
Πρόσφατα παρακολούθησα στην κατάμεστη αίθουσα «Δ. Μητρόπουλος» του Μεγάρου Μουσικής το πνευματικό συμπόσιο «Ελληνικός λόγος: ένα ταξίδι στον κόσμο» που διοργάνωσαν η Λεόντειος Σχολή Αθηνών και η Λεόντειος Σχολή Ν. Σμύρνης.
Οι παρουσιάσεις των καθηγητών M. Edwards και B. M. Gauly, με τα κατανοητά ελληνικά τους, και του ακαδημαϊκού καθηγητή Θ. Παπαγγελή δεν ήταν μια «νεκρολογία» του (αρχαιο)ελληνικού λόγου, αλλά μια σαφής τεκμηρίωση για τη διαχρονική, μέχρι τις ημέρες μας, επιρροή του στη φιλοσοφία και τη ρητορική.
Από τις εύστοχες και με θαρραλέο λόγο σύντομες παρεμβάσεις του συντονιστή του συμποσίου και συνεργάτη σας Παντελή Μπουκάλα ξεχώρισα την επισήμανση ότι η αξιοποίηση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας από τη χιτλερική και την απριλιανή προπαγάνδα δεν στερεί τίποτε από τη λάμψη και τη διαχρονική αξία της, καθώς επίσης και την παιγνιώδη εικασία του για τον προπηλακισμό που θα δεχόταν ο Λουκιανός, Σύρος ρήτορας και σημαντικός σατιρικός συγγραφέας του 2ου μ.Χ. αιώνα, που έγραφε στην ελληνική γλώσσα («Δεν θα γίνεις Ελληνας ποτέ, Λουκιανέ, Λουκιανέ!»).
Ρητορικό ερώτημα προς τους υποστηρίζοντες ότι η αρχαία ελληνική είναι μια «νεκρή» γλώσσα: Πώς μπορεί να θεωρείται «νεκρή» μια γλώσσα που ακόμη και στις ημέρες μας δεν αξιοποιείται μόνο με τη χρησιμοποίηση αυτούσιων προαιώνιων όρων, αλλά και στη λεξιπλασία; Πρωτοπόροι σε πλήθος επιστημονικών πεδίων, προκειμένου να καθορίσουν τη βασική ορολογία, σε πολλές περιπτώσεις θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν άλλη «ζωντανή» γλώσσα, εντούτοις προσέφυγαν στις συνθετικές δυνατότητες της αρχαίας ελληνικής (ενδεικτικά: αερόστατο, αστροναύτης, οικολογία, σχιζοφρένεια, ταχυκαρδία, αλλά και compact disc, cd).
Αντίστοιχα στα καθ’ ημάς, νεολογισμοί της καθημερινότητάς μας, όπως τηλεόραση, θυροτηλέφωνο και υδατάνθρακες, δεν μπορούν να θεωρηθούν «απολιθώματα» μιας «νεκρής» γλώσσας που διασώθηκαν μέχρι σήμερα.
Ας μην παραλείπουμε, τέλος, ότι αυτή η «νεκρή» γλώσσα, πέρα από τον λεξικό πλούτο που της έχει προσφέρει, ζει και ανασαίνει μέσα στη γραμματική και στο συντακτικό της γερμανικής γλώσσας.
Δημ. Χατζηδάκης, Δρ χημικός μηχανικός, Αθήνα