Σε ηλικία 79 ετών πέθανε ο Λεωνίδας Γεωργόπουλος. Μέχρι την τελευταία ημέρα της ζωής του ο Γεωργόπουλος ήταν η ψυχή της δικηγορικής εταιρείας Κυριακίδης – Γεωργόπουλος της οποίας ήταν συνιδρυτής και αρχαιότερος εταίρος.
Αντιγράφω από μια ιστοσελίδα του 2011: «Κάτω από τον τίτλο “Δικηγόροι πίσω από μεγάλα ντιλ” Κυριακίδης -Γεωργόπουλος, κ.ά. Ονόματα που στο ευρύ κοινό μπορεί να είναι παντελώς άγνωστα. Ονόματα, όμως, που στον κόσμο των επιχειρήσεων φιγουράρουν ως οι «άνθρωποι πίσω από κάθε συμφωνία». Πρόκειται για τις επωνυμίες δικηγορικών γραφείων που προβάλλονται από διεθνείς οδηγούς ως οι «νομικοί σύμβουλοι που εξειδικεύονται στις μπίζνες».
Ειδικά από το 1995 και έπειτα, που στη χώρα μας ξεκίνησαν οι αποκρατικοποιήσεις και οι μετοχοποιήσεις οργανισμών, αλλά και που έγιναν μεγάλα deals για συγχωνεύσεις-εξαγορές μεταξύ ξένων και ελληνικών εταιρειών, η «αγορά» των νομικών υπηρεσιών και συμβούλων γνώρισε μεγάλη άνθηση.
Ο Legal 500 είναι ένας διεθνής δικηγορικός οδηγός με πληροφορίες για δικηγόρους και δικηγορικά γραφεία-εταιρείες σε περισσότερες από 70 χώρες ανά την υφήλιο, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Μεγάλες εταιρείες, ανεξαρτήτως κλάδου, αλλά και ιδιώτες που θέλουν να κάνουν δουλειές σε ξένες αγορές συμβουλεύονται τον οδηγό προκειμένου να επιλέξουν νομικό εκπρόσωπο-σύμβουλο στη χώρα όπου πρόκειται να δραστηριοποιηθούν.
Με άλλα λόγια, οι εταιρείες για να μην πάνε «ξυπόλητες στα αγκάθια» της φορολογίας, της γραφειοκρατίας και του εταιρικού-εμπορικού δικαίου που ισχύει σε κάθε χώρα, βάζουν ως πρώτη προτεραιότητα, στη διαδικασία επέκτασής τους, την ανεύρεση ενός καλού δικηγόρου (ή δικηγορικού γραφείου). Και για να επιλέξουν δικηγόρους που εξειδικεύονται σε τέτοια θέματα, ακολουθούν συνήθως τις «συστάσεις» των διεθνών δικηγορικών οδηγών.
Τα εν λόγω δικηγορικά γραφεία συχνά παίζουν και τον ρόλο του διαπραγματευτή, ειδικά σε θέματα συγχωνεύσεων, εξαγορών και εμπορικών συμφωνιών, καθώς καλούνται να «γεφυρώσουν» διαφορές που προκύπτουν μεταξύ των επιχειρήσεων, τόσο σε ό,τι αφορά το ύψος μιας συναλλαγής, όσο και τις νομικές διατυπώσεις των συμβάσεων.
Σύμφωνα με τον Legal 500, το μεγαλύτερο δικηγορικό γραφείο της Αθήνας, με βάση τον αριθμό των συνεργαζόμενων δικηγόρων, είναι αυτό των Κυριακίδη – Γεωργόπουλου, το οποίο εξειδικεύεται σε θέματα τραπεζών, εταιρειών πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών αλλά και αποκρατικοποιήσεων.
Θεώρησα σωστό να παραθέσω αυτό το απόσπασμα, πολύτιμη πληροφορία για τους φίλους του Λεωνίδα, που αμφιβάλλω ότι γνώριζαν το μέγεθος και τη σημασία της δικηγορικής εταιρείας της οποίας ηγείτο. Διότι ο Λεωνίδας δεν μιλούσε, δεν ήταν φλύαρος, ήταν απόλυτα εχέμυθος.
Πριν από την εταιρεία ήταν το δικηγορικό γραφείο Κυριάκου Κυριακίδη στο οποίο είχε ενταχθεί ο γιος του Κώστας. Το 1979 προστέθηκε ο Λεωνίδας. Το 1981 –ήμουν τότε υπουργός Βιομηχανίας και Ενέργειας– γνώρισα τον Κυριάκο Κυριακίδη που εκπροσωπούσε την Εταιρεία Βορείου Αιγαίου που είχε δικαιώματα γεωτρήσεως ανατολικά της Θάσου εκτός χωρικών υδάτων. Τα δικαιώματα είχαν ανασταλεί από τον φόβο ότι θα ενοχληθούν οι Τούρκοι. Τελικά τον Αύγουστο του 1981, επί πρωθυπουργίας Ράλλη, δόθηκε –ορθώς– άδεια γεωτρήσεων. Νέος τότε στην πολιτική μου έμειναν αξέχαστες οι καταγεγραμμένες συμπεριφορές πρωταγωνιστών της εποχής. Αξέχαστη μου έχει όμως μείνει και η πατριωτική στάση του Κυριάκου Κυριακίδη. Ηταν αντίδικος του Δημοσίου αλλά απόλυτος συμπαραστάτης στην προάσπιση του εθνικού συμφέροντος. Ο Κυριάκος Κυριακίδης ένας πραγματικός ευπατρίδης. Εκεί διαμορφώθηκαν οι χαρακτήρες και ο τρόπος δράσης των μετέπειτα συνιδρυτών της δικηγορικής εταιρείας.
Ακολούθησαν τα χρόνια του ΠΑΣΟΚ. Την υπόθεση των πετρελαίων ανέλαβε σταδιακά ο Κώστας Κυριακίδης. Με τηρούσε ενήμερο των εξελίξεων. Φθάσαμε στην περίοδο της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Ολοκλήρωσα το έργο μου στο ΥΠΕΧΩΔΕ με την υπογραφή της σύμβασης του μετρό και την ίδρυση μιας 100% κρατικής εταιρείας (της Αττικό Μετρό) που θα ανελάμβανε την εποπτεία της κατασκευής του μετρό και θα διοικείτο τα πρώτα 6 χρόνια από ξένους! Για την ιδιότυπη και καινοτόμο αυτή νομική κατασκευή ζήτησα τη συνδρομή των Κυριακίδη – Γεωργόπουλου. Το αποτέλεσμα είναι η άψογη λειτουργία του μετρό. Αλλά και για το αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος κατέφυγα στα «φώτα» Κυριακίδη – Γεωργόπουλου. Εκατοντάδες σελίδες συμβατικών υποχρεώσεων είχαν ως αποτέλεσμα ένα υποδειγματικό αεροδρόμιο. Θέλω να ξέρουν τα εκατομμύρια επιβάτες του μετρό και του αεροδρομίου ότι οι Κυριακίδης – Γεωργόπουλος συνέβαλαν αποφασιστικά στο θεσμικό θεμέλιο των εμβληματικών έργων.
Ο Λεωνίδας δεν ήξερε να πει όχι. Αν του ζητούσες βοήθεια, σου την έδινε. Οποιος και αν ήσουν. Με την αγαπημένη σύζυγό του Λία ήταν «μέσα σε όλα» σε πολιτιστικά και φιλανθρωπικά. Ηταν πραγματικά καλός άνθρωπος. Δεν τον άκουσα να μιλάει άσχημα για κάποιον άλλο. Είχα την εντύπωση ότι τους συνεργάτες του, τους αντιμετώπιζε σαν παιδιά του. Το σημαντικό για το τρόπο διοίκησης που ασκούσε ήταν η εμπιστοσύνη στους συνεργάτες του και ο σεβασμός στις απόψεις τους.
Με τους χιλιάδες πελάτες του ήταν φίλος και δικηγόρος. Περισσότερο, όμως, μου φαίνεται ότι ήταν ψυχίατρος-θεραπευτής. Είχες βαθιά εμπιστοσύνη στον Λεωνίδα. Στη δικηγορική εταιρεία είναι ήδη ενταγμένοι τα παιδιά των δύο συνιδρυτών, η Ειρήνη και ο Γιάννης Κυριακίδης και ο Κωνσταντίνος Γεωργόπουλος. Είναι τυχεροί, έχουν λαμπρούς προγόνους.
Ο Λεωνίδας ήταν φίλος και σύμβουλος. Φίλος και σύμβουλος ήταν και ο Κώστας Κυριακίδης που έφυγε νέος, αδόκητα, πριν από δέκα χρόνια. Ενας ένας φεύγουν.
Στεφανος Μανος