Κατά του καπνίσματος, όχι κατά καπνιστών

Κατά του καπνίσματος, όχι κατά καπνιστών

Κύριε διευθυντά

Πριν από μερικούς μήνες ήμουν κι εγώ της γνώμης ότι δεν μάθαμε τίποτε από την κρίση. Ισως έσφαλα. Είναι έντονα τα σημάδια ότι η κοινωνία μας έχει μπει σε ένα στάδιο ωρίμανσης. Πολλοί θα το αποδώσουν στην αλλαγή κυβέρνησης. Θα έχουν δίκιο, αλλά μόνο σε κάποιο βαθμό. Τα αίτια είναι μάλλον βαθύτερα και, γι’ αυτό, πιο ευοίωνα. Ο μέσος Ελληνας αρχίζει να συνειδητοποιεί ότι το μότο «περισσότερα δικαιώματα, λιγότερες υποχρεώσεις» δεν τραβάει άλλο. Η πλειοψηφική καταδίκη της «μπαχαλοκρατίας» στα πανεπιστήμια αποτελεί πειστική απόδειξη. Ακόμα πιο εντυπωσιακή είναι η ευρύτατη στήριξη του νόμου κατά του καπνίσματος. Και αυτό είναι το σημείο όπου θέλω να σταθώ. Ο νόμος βρίσκει τόση υποστήριξη από τους καπνιστές όση και από τους αντικαπνιστές. Τούτο εμπεριέχει ένα στοιχείο γενναιοφροσύνης από τους πρώτους και ένα κάλεσμα κατανόησης για τους δεύτερους. Δεν κάπνισα ποτέ, αλλά ο κύκλος των ατόμων για τα οποία έχω μεγάλη εκτίμηση περιλαμβάνει αρκετούς καπνιστές. Κάποιοι από αυτούς ξεπέρασαν τη συνήθεια, άλλοι όχι. Από τους τελευταίους συμπεραίνω πόσο δύσκολο είναι το ξεπέρασμα. Αμφιβάλλω αν το ποσοστό στο σύνολο των καπνιστών που δεν μετάνιωσαν και δεν εύχονται να το ξεπεράσουν υπερβαίνει το 5%.

Αν έτσι έχουν τα πράγματα, ποια πρέπει να είναι η θέση ημών των τυχερών που δεν καπνίζουμε; Είμαι κατά του καπνίσματος, αλλά όχι κατά των καπνιστών. Το αντίθετο θα υποδήλωνε έλλειψη κατανόησης, ίσως και έπαρση. Ο περιορισμός του καπνίσματος σε πολύ χαμηλότερο ποσοστό του πληθυσμού (ας πούμε στο 10% από το σημερινό γύρω στο 30%) είναι μια κοινωνική πρόκληση για καπνιστές και μη.

Οι πρώτοι βρίσκονται σε δύσκολη θέση και οι δεύτεροι πρέπει να σταθούν δίπλα τους. Η υποτονική εφαρμογή του νόμου θα ήταν τραγική οπισθοχώρηση – σε αυτό συμφωνούν και οι καπνιστές. Παράλληλα, η διευκόλυνση των καπνιστών αποτελεί υποχρέωση των αντικαπνιστών. Για παράδειγμα, η ιδέα να επιδοτηθούν οι υπαίθριες σόμπες επέσυρε ειρωνικά σχόλια (εγώ ο αντικαπνιστής να πληρώσω για την κακή συνήθεια του άλλου;). Μα δεν το κάνουμε με τον μεθυσμένο οδηγό που καταλήγει στην εντατική μετά το δυστύχημα ή με τα κέντρα απεξάρτησης από τα ναρκωτικά;

Οι νόμοι είναι από τη φύση τους τιμωρητικοί. Αλλά για να δουλέψουν αποτελεσματικά, χρειάζεται ένα ώριμο κοινωνικό υπόστρωμα. Οταν η ασθένεια έχει εκδηλωθεί, χρειάζεται θεραπεία. Οταν δεν έχει εκδηλωθεί χρειάζεται πρόληψη. Πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειές μας και στα δύο μέτωπα. Για το τι μπορούμε να κάνουμε για το κομμάτι της κοινωνίας που καπνίζει και αγωνίζεται να ανταποκριθεί στην επιταγή ενάντια στο παθητικό κάπνισμα (και, πολύ περισσότερο, καταβάλλει κάθε προσπάθεια να ξεπεράσει το κάπνισμα) υπάρχουν πολλοί τρόποι – πάντα με κάποια ανοχή, οικονομική ή κοινωνική, εκ μέρους των αντικαπνιστών. Μπορούν να γίνουν πολύ περισσότερα στο μέτωπο της πρόληψης. Η διαπαιδαγώγηση είναι ασφαλώς το πρώτο. Αφησα τελευταίο τη θέσπιση του νόμου ΧΧΧΧ/202Χ: «Οσοι γεννήθηκαν την 1/1/2005 και μετά δεν προσλαμβάνονται σε υπηρεσίες του Δημοσίου αν είναι και κατά τη διάρκεια που συνεχίζουν να είναι καπνιστές». Δεν έχω τον χώρο για να σχολιάσω τον νόμο. Ενας φίλος καπνιστής μού εξομολογήθηκε: Μακάρι να υπήρχε τέτοιος νόμος όταν ήμουν στα 15 μου! Ελπίζω «ο νόμος» να περιπέσει στην αντίληψη κάποιου «αρμοδίου».    

Λ. Ζουρος, Ομ. καθ. Παν/μίου Κρήτης, αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή