Kύριε διευθυντά
Είμαι κι εγώ θύμα καταταλαιπωρήσεως, διά της σιωπής, από τη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) και ήθελα να παρέμβω στον διάλογο μεταξύ των κ. Αρναούτογλου και Τιμ. Παπαδόπουλου, στις στήλες της «Καθημερινής», με στοιχεία από τη δική μου εμπειρία. Είχα, μάλιστα, συντάξει σχετική επιστολή προς την «Καθημερινή» (το σχέδιό της στη διάθεση της «Κ»), στην οποία επεσήμαινα σημεία όπου ο κ. Αρναούτογλου είναι, κατά τη γνώμη μου, υπερβολικά αυστηρός. Διότι δεν ευθύνεται η ΔΕΔ για ευρύτερες αδυναμίες του ελλαδικού φορολογικού μηχανισμού και της ελλαδικής Δικαιοσύνης, τα συμπτώματα των οποίων, αδυναμιών, καταλήγουν να εκδηλώνονται, να «σκάνε», στον τομέα ευθύνης της ΔΕΔ.
Εντούτοις, οι απόψεις του κ. Παπαδόπουλου με ανησυχούν περισσότερο. Επικαλείται τα «επίσημα στατιστικά στην ιστοσελίδα της ΑΑΔΕ», τα οποία, όμως, έχουν σταματήσει κάπου στο πρώτο τρίμηνο του 2018, περίπου στην τελευταία ετήσια αξιολόγηση της εποχής των μνημονίων (τα πιο πρόσφατα φαίνονται εγκαταλελειμμένα).
Επικαλείται «τα ποσοστά δικαίωσης των φορολογουμένων (μεταξύ 35% και 40%)». Δεν επισημαίνει, ωστόσο, το γεγονός ότι, τελικώς, η ΔΕΔ δεν έχει κατορθώσει να εξετάσει καθόλου μία στις τέσσερις ενδικοφανείς προσφυγές που έχουν υποβληθει σ’ αυτήν. Ούτε ότι, τελικώς, τέσσερις στις δέκα –και βάλε– προσφυγές, αφού περάσουν ανέγγιχτες από τη ΔΕΔ, οδηγούνται στα δικαστήρια. Τα δύο τρίτα από αυτές, μάλιστα, για τον απλό λόγο ότι η ΔΕΔ δεν τις κοίταξε καν. Σκεφθείτε έναν χασάπη που αποπέμπει, χωρίς καμία αιτιολόγηση, έναν στους τέσσερις δυνάμει πελάτες του, αφού αυτοί έχουν αναμείνει υπομονετικά τη σειρά τους. Και καυχάται δημοσία για τους υπολοίπους που τάχα εξυπηρετεί… Ας σημειωθεί ότι η διέλευση από την ουρά του χασάπη και η αναμονή είναι, στην περίπτωση της ΔΕΔ, υποχρεωτική, βάσει νόμου.
Πολύ πιο ανησυχητική είναι η επιστολή του κ. Παπαδόπουλου στο ζήτημα της λογοδοσίας. Γράφει ότι «…[γ]ια λόγους αρχής, η ΔΕΔ ουδέποτε απάντησε στις (λίγες και στοχευμένες) επιθέσεις που έχει δεχθεί…». Νομίζω ότι ο δημόσιος λειτουργός δεν έχει το δικαίωμα να μην απαντά στις αναφορές των διοικουμένων υπηκόων, αποκαλώντας τις, μάλιστα, «στοχευμένες» και «επιθέσεις». Αν οι «αρχές» του το απαγορεύουν, δεν πρέπει να υπηρετεί πλέον ως δημόσιος λειτουργός, τουλάχιστον σε χώρα όπου το δικαίωμα της δημοσιότητος γίνεται σεβαστό. Ούτε είναι λογικό, στην ίδια επιστολή, να επικαλείται ευνοϊκά «δημοσιεύματα στον Τύπο», αλλά να παραπονείται για άλλα δημοσιεύματα που είναι αρνητικά. Θα πρέπει, μάλιστα, για τα αρνητικά να είναι ευγνώμων παρά για τα θετικά.
Εξίσου λανθασμένη είναι η θέση του κ. Παπαδόπουλου ότι, από δήθεν σεβασμό, «δεν προβαίνει η ΔΕΔ «σε καμία δημόσια αντιπαράθεση ή σχόλιο σχετικά με προσωπικές υποθέσεις φορολογουμένων». Οταν οι ίδιοι οι πολίτες φέρουν μιαν υπόθεσή τους στη δημοσιότητα, και μάλιστα υπόθεση με γενικό ενδιαφέρον όπως η (ηθελημένη ή αθέλητη) αδιαφορία της ΔΕΔ για δικαστική απόφαση στην περίπτωση του κ. Αρναούτογλου, τότε αυτό σημαίνει ότι οι ίδιοι οι φορολογούμενοι επιλέγουν να εκθέσουν τα προσωπικά τους θέματα σε δημόσια θέα και οι Αρχές δεν έχουν ούτε υποχρέωση ούτε, πολύ περισσότερο, δικαίωμα να τους «προστατεύουν» παρά την ιδία δημόσια εκπεφρασμένη θέλησή τους.
Τέλος η παραπομπή του κ. Παπαδόπουλου σε «…έκδοση απόφασης από την υπηρεσία μας σε σύντομο χρονικό διάστημα…» είναι και αυτή ένδειξη ότι μάλλον η ελλαδική δημόσια διοίκηση έχει πολύ δρόμο ακόμη μέχρι να σουλουπωθεί κάπως.
Τι σημαίνει «σύντομο» χρονικό διάστημα; Πέντε, δέκα, είκοσι, τριάντα, εκατόν είκοσι μέρες; Το ορθό θα ήταν να το διευκρινίζει ρητώς ο κ. Παπαδόπουλος και, έτσι, να δεσμεύεται. Οταν το δημόσιο αξιώνει την ανταπόκριση των πολιτών-ραγιάδων, δεν τους δίδει την ευχέρεια να υποσχεθούν συμμόρφωση σε απροσδιόριστο «σύντομο χρονικό διάστημα». Ούτε, λοιπόν, και οι αγάδες στο ευρύτερο δημόσιο πρέπει να έχουν αυτήν την ευχέρεια.
Αν η παρούσα κυβέρνηση εννοεί αυτά που υποσχέθηκε για μεταρρυθμίσεις και αξιολόγηση της δημόσιας διοίκησης, θα μπορούσε να αρχίσει από τα εύκολα, που είναι η εξάλειψη από τα επίσημα έγγραφα (και τους νόμους) αορίστων διατυπώσεων (π.χ. «σύντομο χρονικό διάστημα», «επόμενο διάστημα», «εύλογο διάστημα», «εύλογος χρόνος») που έχουν επικρατήσει, με την ανοχή των δικαστικών, για τη βολή ανεύθυνων υπαλλήλων, παρότι προκαλούν βάναυσα τόσο την κοινή λογική, όσο και το δημόσιο αίσθημα.
Ας επιτύχει αυτό το έλασσον και βλέπει αργότερα για αξιολόγηση εις βάθος δημοσίων υπηρεσιών προσχηματικής διαμεσολαβήσεως, όπως η ΔΕΔ και πλήθος άλλες, που δεν θεραπεύουν τις αδυναμίες της δημόσιας διοίκησης, αλλά, αντίθετα, κατά κανόνα, τις πολλαπλασιάζουν, όπως πολλαπλασιάζουν και το κόστος της.
Γ. Γεωργανας, Πρώην μόνιμος διοικητικός υπάλληλος Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες, κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στη δημόσια διοίκηση Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, ΗΠΑ